Thói quen ăn thịt chó của người Việt gây tranh cãi

Tình trạng trộm chó ở Việt Nam đang diễn ra trầm trọng đến mức Mike Ives, phóng viên hãng thông tấn Mỹ AP ở Hà Nội, gọi đó là ‘cuộc chiến vì chó’ (dog wars).

BBC Việt ngữ xin giới thiệu bài viết này với độc giả

Khi ông Nguyễn Văn Cường, một người dân ở thủ đô Hà Nội, nghe tiếng tri hô ‘Trộm’, ‘Trộm’ từ người hàng xóm thì đã quá muộn.

Các bài liên quanThái Lan bắt người Việt vì buôn lậu chóCả ngàn con chó được giải cứu ở Thái Lan Chủ đề liên quanVăn hóa, Xã hội Việt Nam Hai tên trộm đi trên một chiếc xe gắn máy đã chộp lấy con chó yêu quý của ông và phóng vèo đi mất.

Ông Cường và hàng xóm đuổi theo hai tên trộm trong tuyệt vọng. Trong khi đó, hai tên trộm chuyên nghiệp ném gạch ngói vào những người truy đuổi. Một trong những miếng ngói bay trúng đầu của một người đứng gần đó và làm ông này tử vong.

Những cuộc truy đuổi tương tự cũng xảy ra trên khắp Việt Nam giữa những kẻ trộm chó để bán cho các quán thịt cầy và những người nuôi chó vốn ngày càng có xu hướng tự mình hành động để đối phó với bọn trộm vì công an chẳng làm được gì nhiều trong chuyện này.

Sử dụng bạo lực

Trong một số trường hợp, người dân đuổi theo bọn trộm và dùng gậy gộc đánh chúng đến chết – thậm chí có trường hợp châm lửa đốt tên trộm. Ngược lại, bọn trộm cũng sử dụng tất cả những gì họ có trong tay để chống trả những người truy đuổi để đảm bảo mình có tiền tiêu trong ngày.

“Những tên trộm chó ngày càng táo tợn – chúng trộm chó của dân giữa ban ngày,” ông Trần Thế Thiệu, trưởng công an xã Hưng Đông, tỉnh Nghệ An, nói.

“Người dân rất giận dữ khi bị mất chó trong khi những kẻ trộm ít khi bị bắt,” ông Thiệu cho biết.

Thịt chó là một món ăn được ưa chuộng ở Việt Nam thường xuất hiện trên thực đơn trong các bữa tiệc, nhất là ở các tỉnh phía bắc. Các quán nhậu chuyên thịt cầy nướng đặc biệt đông khách vào cuối mỗi tháng âm lịch khi dân nhậu chén thịt chó với hy vọng đẩy được vận xui.

Các quán thịt chó đã bùng nổ ở Hà Nội khi Việt Nam đã trở thành một trong những nền kinh tế phát triển nhanh nhất Châu Á. Khi lạm phát tăng cao, một số người Việt Nam đã nghĩ cách kiếm tiền sáng tạo hơn.

Chó ở Việt Nam thường đi lung tung ngoài đường nên chúng trở thành những miếng mồi ngon. Chó còn sống bán được đến gần 6 đôla/kg – thậm chí còn đắt hơn cả thịt gà. Một con chó nặng khoảng 20kg có thể bán được đến hơn 100 đôla – gần bằng mức lương tháng của một công nhân trung bình.

Việc trộm chó đem lại thu nhập khá cho những kẻ thường xuyên đảo qua đảo lại các khu phố và làng mạc trên xe gắn máy để bẫy chó. Đôi khi họ tìm cách vô hiệu hóa con mồi trước tiên bằng cách bắn phi tiêu hoặc mũi tên có dòng điện.

Nhiều người Việt Nam có hai cách suy nghĩ về chó. Một mặt họ dựa vào chó để canh giữ nhà cửa và đặt tên cho chúng, nhưng mặt khác họ cũng không hề xem chúng là thành viên gia đình như ở các nước phương Tây. Tuy nhiên điều đó không có nghĩa là họ không quan tâm đến thú cưng của mình.

Chỉ riêng ở tỉnh Nghệ An, trưởng công an xã Thiệu cho biết tình trạng bạo lực có liên quan đến trộm chó đang leo thang. Tháng Sáu vừa qua, một tên trộm chó đã bị truy đuổi và bị đánh bằng gậy gộc đến chết và sau đó còn bị châm lửa đốt, để lại một xác chết cháy thành than bên vệ đường như một lời cảnh báo.

Trong một vụ việc khác cũng ở xã Hưng Đông, bảy dân làng đã bị thương khi họ đuổi theo những kẻ trộm chó dùng dao, chai lọ và ná để phản công.

Chỉ là trộm vặt!

  Tình trạng trộm chó ngày càng gia tăng ở Việt Nam

Trong phần lớn các trường hợp, người mất chó cũng chẳng thèm gọi công an.

“Người dân bảo rằng công an chỉ phạt tiền những kẻ trộm chó và cho chúng đi,” ông Hồ Bá Võ, phó chánh thanh tra tỉnh Nghệ An, nói với báo Thanh Niên.

“Điều này đúng. Luật quy định trộm trên 2 triệu đồng mới cấu thành tội và bị xử lý hình sự. Một con chó thì thường có giá trị it́ hơn thế cho nên kẻ trộm chỉ bị phạt hành chính,” ông giải thích.

Không có tội danh và khung hình phạt cụ thể cho việc trộm chó, trong khi trộm vặt chỉ bị phạt tiền từ 1 đến 2 triệu đồng.

Ở tỉnh Sóc Trăng vào ngày 26/9 vừa qua, hai kẻ trộm chó đã ra công an đầu thú một ngày sau khi bắn tên trúng tim người nuôi chó đang rượt theo làm ông tử vong.

Nghề buôn chó bất hợp pháp vốn đem lại lợi nhuận cao cũng đã vượt ra khỏi biên giới Việt Nam.

Mới tháng trước, cảnh sát Thái Lan đã bắt hai người đàn ông đang tìm cách buôn lậu 120 con con chó bị nhồi trong các bao tải vào Việt Nam.

 Trước đó nữa vào tháng Tám, 1.800 con chó ốm yếu bị nhồi nhét trong các cũi sắt cũng bị tịch thu ở Thái Lan trong khi chúng đang trên đường được vận chuyển đến Việt Nam. Một nửa trong số đó đã chết sau đó, theo báo chí Thái Lan.

Một cảnh tượng thường thấy ở Việt Nam là những con chó cỡ vừa mình đầy lở loét bị nhét vào những chiếc cũi sắt đặt ở phía sau yên xe gắn máy. Chúng bị giết, lột da và quay và sau đó được treo lủng lẳng trước các quán nhậu với hàm răng nhe ra trắng hếu và đuôi dựng thẳng đứng.

Phản đối mạnh mẽ

Người mất chó thường rất đau lòng

Các món thịt chó cũng rất đa dạng, từ nướng than hồng cho nấu lẩu ăn với mắm tôm.

Ăn thịt chó cũng rất phổ biến ở Trung Quốc, Hàn Quốc và Philippines và bị các nhà bảo vệ động vật phản đối mạnh mẽ.

Robert Lucius, một cựu viên chức của Tòa đại sứ Mỹ ở Hà Nội do quá ghê tởm với các quán thịt chó ở Việt Nam mà ông đã thành lập một tổ chức phi lợi nhuận có trụ sở ở California với tên gọi Kairos Coalition (Liên minh Kairos) để thúc đẩy việc đối xử nhân đạo đối với vật nuôi.

Và cuộc chiến quanh thói quen ăn thịt chó ngày càng trở nên nóng bỏng.

Lucius cho biết tổ chức của ông đang làm việc với các đối tác Việt Nam là các nhóm hoạt động vì quyền của động vật và các sinh viên thú y.

“Chúng ta đang thật sự chứng kiến sự đối đầu của hai khuynh hướng,” ông nói.

“Khuynh hướng cũ của việc buôn bán chó lấy thịt vốn xem chó chẳng có ý nghĩa gì nhiều đang đối đầu với khuynh hướng mới vốn xem chó là những người bạn thật sự được yêu mến, nuôi nấng và trân trọng,” ông nói thêm.

Trong khi đó, ông Nguyễn Văn Cường đã vĩnh viễn mất con chó 15 tuổi mà ông đã nuôi nấng và gắn bó từ khi nó còn là một chú cún.

Ông nói công an cho ông biết là họ bắt giữ hai kẻ trộm chó đã ném gạch làm chết một người đàn ông 54 tuổi đang đứng ở bên đường.

Ông cũng nói thêm là công an đã thông báo là chú chó yêu của ông được nhận diện vì đôi chỗ trên lưng không có lông, đã được bán cho quán nhậu với giá 900.000 đồng.

“Rất khó để nuôi được một con chó ngoan và thông minh,” ông Cường nói. Ông Cường cũng cho biết là ông đã mất 10 con chó vào tay bọn trộm trong nhiều năm qua.

“Nếu tôi mà bắt được thủ phạm, tôi sẽ đánh cho nó nhừ tử!” ông Cường nói.

Ông Cường là hình ảnh tiêu biểu cho thái độ nước đôi của nhiều người Việt Nam đối với chó.

Khi được hỏi là ông có bao giờ ăn thịt những con chó chính ông nuôi hay không, ông Cường lắc đầu rất quả quyết.

“Nếu tôi thèm thịt chó, tôi sẽ ra quán nhậu,” ông nói.