Số alumina do nhà máy Tân Rai làm ra sẽ bán trực tiếp cho khách hàng mà không qua đấu thầu.

Khu khai thác bauxite Tân Rai (Reuters)

Nhà máy luyện bauxite đầu tiên của Việt Nam tại Tân Rai (Lâm Đồng) trên vùng Tây Nguyên, sẽ bắt đầu cho xuất xưởng mẻ alumina đầu tiên vào tháng 11/2011, sau nhiều lần bị trì hoãn. Ngay trong năm nay, sản lượng sẽ đạt khoảng 50.000 tấn, trước khi tăng lên 350.000 tấn vào năm tới.

 
Trả lời phỏng vấn của hãng tin Anh Reuters ngày 09/09/11, ông Lê Minh Chuẩn, Tổng giám đốc Tập đoàn Than và Khoáng sản Việt Nam TKV (Vinacomin), hãng điều hành nhà máy Tân Rai, xác định các chi tiết trên và cho biết thêm là trước mắt, số alumina do nhà máy Tân Rai làm ra sẽ bán trực tiếp cho khách hàng mà không qua đấu thầu. TKV sẽ ưu tiên cho khách hàng cam kết ký hợp đồng mua dài hạn.
 
Quyết định bán trực tiếp này được đưa ra vào lúc cuối tháng Tám vừa qua, một lãnh đạo Vinacomin thông thạo hồ sơ dự thầu cho biết là công ty đã mời nhiều công ty khác nhau tham gia đấu giá và ưu tiên bán cho những ai trả giá cao nhất.
 
Hiện nay, Vinacomin và tập đoàn luyện kim YMG thuộc tỉnh Vân Nam của Trung Quốc đã có một thỏa thuận 30 năm, theo đó phía Việt Nam sẽ bán mỗi năm từ 600 đến 900 ngàn tấn alumina để phía Trung Quốc cung ứng cho nhà máy luyện nhôm của họ. Tuy vậy, ông Chuẩn khẳng định là « YMG, hoặc bất kỳ khách hàng nào khác muốn mua alumina đều phải đàm phán trực tiếp » với tập đoàn của ông.
 
Alumina là một loại bột trắng, trích ra từ việc xử lý quặng bauxite và là nguyên liệu được sử dụng để sản xuất nhôm.
 
Theo Reuters, nhà máy Tân Rai thoạt đầu được dự kiến ​​sẽ đi vào hoạt động từ tháng hai vừa qua, để bắt đầu xuất khẩu alumina từ tháng Ba. Tuy nhiên, kế hoạch này đã bị vỡ. Theo Thông tấn xã Việt Nam, nguyên nhân gây chậm trễ là do thời tiết bất lợi, tình trạng thiếu điện và thiết bị không được giao đúng hạn.
 
Khu khai thác bauxite-alumina Tân Rai được xây dựng ở tỉnh Lâm Đồng, song song với một đề án thứ hai là Nhân Cơ tại tỉnh Đắk Nông lân cận. Cả hai công trình này đều được Việt Nam giao khoán cho nhà thầu Trung Quốc là công ty kỹ thuật nhôm quốc tế China Aluminum International thực hiện, từ khâu thiết kế kỹ thuật, mua sắm thiết bị cho đến xây dựng.
 
Quyết định khai thác bauxite Tây Nguyên và trao cho nhà thầu Trung Quốc thực hiện đã làm dấy lên cả một làn sóng phản đối tại Việt Nam, với sự tham gia góp ý và khuyến cáo của biết bao nhân sĩ, trí thức và nhà khoa học, trong đó nổi bật là đại tướng Võ Nguyên Giáp, đã từng nêu lên mối quan ngại của ông trước mối đe dọa tiềm tàng về mặt an ninh, quốc phòng đối với Việt Nam.
 
Tuy nhiên, chính quyền và tập đoàn Than và Khoáng sản Việt Nam vẫn tiếp tục xúc tiến kế hoạch khai thác bauxite, mà trữ lượng được ước tính lên đến khoảng từ 5,6 tỷ tấn đến 8,3 tỷ tấn, đứng hàng thứ ba thế giới sau Guinea và Úc.