Hàng ngàn tù nhân chính trị bị Gaddafi giam cầm trong những nhà tù bí mật trong lòng đất

Quân nổi dậy Libya nói họ quan ngại cho số phận của hàng ngàn tù nhân bị chế độ Gaddafi giam cầm ở Tripoli.

Đại tá Ahmed Omar Bani, phát ngôn viên quân nổi dậy, nói không ai biết tình tṛang của khoảng 50.000 người bị bắt trong những tháng gần đây.

Quân nổi dậy tin rằng số tù nhân này có thể đang bị giam giữ trong những nhà tù bí mật trong lòng đất vốn đã bị bỏ hoang từ khi chính quyền Gaddafi sụp đổ.

Các nhóm hoạt động nhân quyền thậm chí còn có bằng chứng hàng chục người bị thảm sát gần các nhà tù. Tuy nhiên đại tá Bani không kết tội ai đứng đằng sau các vụ thảm sát tù nhân này.

“Số người bị bắt trong tháng qua được ước tính vào khoảng từ 57.000 đến 60.000 người,” đại tá Bani nói trong một cuộc họp báo ở Benghazi.

“Khoảng 10.000 đến 11.000 tù nhân đã được thả cho đến nay… Vậy còn số khác đi đâu?” ông nói.

Ông kêu gọi bất cứ ai có thông tin về những tù nhân này hãy hợp tác, và nói rằng sẽ rất ‘kinh hoàng’ nếu những tù nhân này đã bị sát hại.

Quân nổi dậy quả quyết rằng họ có số liệu theo dõi chi tiết. Do đó họ có thể đưa ra số liệu về số người bị bắt và được thả, và hiện giờ họ phải chạy đua với thời gian để tìm ra và giải thoát cho họ.

Những tù nhân vẫn còn mất tích này nằm trong số hàng chục ngàn người Lybia bị chế độ Gaddafi gom lại kể từ khi cuộc nổi dậy chống chế độ bắt đầu vào ngày 17/2. Họ là những người biểu tình phản đối ở Tripoli hoặc đến từ những nơi khác của Libya.

Theo phóng viên BBC Jon Leyne ở Bengahzi thì nhiều người thuộc phe nổi dậy và những người ủng hộ họ đã bị lực lượng trung thành với Gaddafi bắt trong các trận chiến ở Benghazi và nhiều thành phố khác.

Phóng viên cũng cho biết thêm là nhiều nhà hoạt động nhân quyền khác, thậm chí là những người chỉ bị nghi ngờ là ủng hộ phe nổi dậy – đã bị bắt giữ trong làn sóng đàn áp của lực lượng an ninh, nhất là khi Đại tá Gaddafi đang cố gắng ngăn chặn đà nổi dậy lan đến thủ đô Tripoli.

Đề xuất đàm phán

Tổ chức theo dõi nhân quyền nói họ có bằng chứng về việc lực lượng ủng hộ Gaddafi đã giết hại ít nhất 17 tù nhân và bị tình nghi đã tiến hành 'những cuộc hành quyết tàn bạo hàng chục dân thường' trong những ngày trước khi Tripoli rơi vào tay quân nổi dậy.

Hồi đầu tuần hãng Reuters cho biết họ đã phát hiện được một địa điểm thảm sát rõ ràng ở Tripoli. Ngoài ra 50 thi thể đã bị cháy đen cũng được tìm thấy ở một nhà kho ở phía nam thủ đô Tripoli vào ngày thứ Bảy 27/8.

Nhưng vẫn chưa rõ ai chịu trách nhiệm về những cuộc thảm sát này.

Quân nổi dậy tấn công vào Tripoli hồi đầu tuần trước và giành kiểm soát gần như toàn thành phố sau hai ngày giao tranh.

Mặc dù người ta vẫn còn nghe thấy các cuộc đọ súng rải rác vẫn ở nhiều nơi trong thủ đô vào Chủ nhật ngày 28/8, quân nổi dậy nói họ đã hoàn toàn nắm quyền kiểm soát và đang cố khôi phục lại những dịch vụ tối thiểu như cung cấp nước sạch.

Tuy nhiên, quân đội trung thành với Đại tá Gaddafi vẫn đang tiếp tục chiến đấu ở nhiều nơi khác ở Libya – nhất là xung quanh thị trấn Sirte, quê nhà của Đại tá Gaddafi.

Tư lệnh quân nổi dậy ở Misrata Mohammed al-Fortiya nói với hãng AFP rằng quân nổi dậy hiện đang cách Sirte 30 km về phía tây và đã chiếm được thành phố chiến lược Bin Jawad nằm cách Sirte 100 km về phía đông.

Nhiều lãnh đạo quân sự của phe nổi dậy tin rằng Gaddafi và những người thân cận của ông ta có thể đã bỏ chạy đến Sirte.

Tuy nhiên vẫn ̣đang có những lời đồn rằng gia đình Gaddafi hiện đang trốn ở Tripoli, và một số đã bỏ chạy sang Algiers, hoặc một số đang tìm nơi trú ẩn ở Châu Âu.

Vào cuối tuần, người phát ngôn của chế độ Gaddafi đề xuất mở các cuộc thương lượng với Hội đồng chuyển tiếp quốc gia, chính quyền của phe nổi dậy.

Tuy nhiên, Hội đồng chuyển tiếp quốc gia đã bác bỏ đề xuất đó. Họ mô tả Đại tá Gaddafi là một tên tội phạm cần được đưa ra xét xử.

Không giao nộp người Libya

Thêm nhiều xác chết bị phát hiện ở Tripoli trong tình trạng bị trói và thối rữa

 Trong một diễn biến khác, chính quyền phe nổi dậy đã tuyên bố hôm Chủ nhật ngày 28/8 rằng họ không có ý định dẫn độ Abdel Basset al-Megrahi, người bị kết tội đã đánh bom chiếc may bay của hãng hàng không PanAm năm 1988 trên bầu trời Lockerbie ở Scotland.

Megrahi được thả hai năm trước ở Scotland sau khi được xác nhận là bị bệnh nặng và chỉ còn sống được có vài tháng – một hành động đã làm gia đình nhiều nạn nhân vụ đánh bom ở Mỹ và Anh tức giận.

Kể từ khi được thả, đã có những lời kêu gọi đưa Megrahi trở lại Anh hoặc đưa đến Mỹ để xét xử.

Theo đài truyền hình Mỹ CNN thì Megrahi đã được tìm thấy ở một biệt thự sang trọng ở Tripoli trong tình trạng hôn mê và ‘cận kề cái chết’… sống nhờ vào oxy và ống truyền dịch và được gia đình chăm sóc.

“Chúng tôi cho ông thở oxy, không có ai hướng dẫn chúng tôi làm gì cả,” Khaled, con trai Megrahi, nói với CNN.

“Không có bác sĩ. Không có ai để hỏi cả. Chúng tôi cũng không có đường dây điện thoại nào để gọi đi cả,” anh nói thêm.

Bộ trưởng Tư pháp của Hội đồng chuyển giao quốc gia Mohammed al-Alagi nói với phóng viên ở Tripoli rằng họ sẽ ‘không chuyển giao bất kỳ công dân Libya nào cho phương Tây cả.”

“Al-Megrahi đã bị xét xử một lần và ông ta sẽ không bị xét xử lần nữa. Chúng tôi không giao nộp công dân của mình. Chỉ có Gaddafi mới làm điều đó,” ông nói thêm.

Các phóng viên cho biết lệnh dẫn độ al-Megrahi sẽ làm dân chúng Libya bất bình vì nhiều người tin rằng ông ta chỉ là con chốt thí vô tội trong một trò chơi chính trị.