Tăng nợ, giảm chi đồng đều $2.4 ngàn tỷ

WASHINGTON (TH) - Kết thúc cuộc đối đầu nguy hiểm, Tổng Thống Barack Obama và lãnh đạo Quốc Hội tối Chủ Nhật công bố một thỏa thuận lịch sử để tránh cho nước Mỹ không bị vỡ nợ lần đầu tiên trong lịch sử.

 Lối thoát này xóa đi mối đe dọa trên đầu nền kinh tế còn đang mỏng manh và làm thị trường toàn cầu bối rối.

Tổng Thống Barack Obama tới buổi họp báo tại Tòa Bạch Ốc hôm Chủ Nhật, loan tin đạt được thỏa hiệp tăng trần nợ. (Hình: AP Photo/Carolyn Kaster)

Thỏa thuận này sẽ cắt ít nhất $2.4 ngàn tỷ chi tiêu liên bang trong 10 năm, một con số quá cao cho đảng Dân Chủ và quá ít cho đảng Cộng Hòa.

Trần nợ sẽ được tăng và chi tiêu sẽ bị cắt, trong hai giai đoạn, giai đoạn đầu $1 ngàn tỷ, và giai đoạn sau $1.4 ngàn tỷ dựa trên đề nghị của một ủy ban lưỡng đảng do Quốc Hội lập ra.

Thỏa thuận này, vào phút chót trước khi chính phủ không trả được hóa đơn vào Thứ Ba, “sẽ cho phép chúng ta tránh vỡ nợ và kết thúc cuộc khủng hoảng mà Washington áp đặt lên phần còn lại của nước Mỹ,” Tổng Thống Obama nói.

Không chỉ lên nước Mỹ. Thị trường thế giới thở dài nhẹ nhõm ngay lập tức. Ở Nhật, chỉ số Nikkei tăng 1.7% trong phiên giao dịch sáng sớm ngay sau khi mở cửa lúc 8pm giờ Washington. Trên Wall Street, hợp đồng “futures” cho cổ phiếu Mỹ tăng mạnh.

Nếu để vỡ nợ, Tổng Thống Obama nói tại Tòa Bạch Ốc, “sẽ có ảnh hưởng nghiêm trọng đến nền kinh tế của chúng ta”.

Chủ Tịch Hạ Viện John Boehner điện thoại cho Obama vào buổi tối để thông báo thỏa thuận đã đạt được, rồi ngay sau đó bắt đầu thuyết phục thành viên trong đảng của ông ủng hộ cho thỏa thuận này.

Cả Hạ Viện lẫn Thượng Viện sẽ không biểu quyết bất kỳ chuyện gì trong ngày Thứ Hai, để các dân biểu và nghị sĩ dành thời gian xem xét thỏa thuận này.

Nếu luật không được thông qua kịp trước Thứ Ba, Bộ Ngân Khố sẽ không có khả năng trả tiền hóa đơn, gây tình trạng vỡ nợ và có thể gây thiệt hại thảm khốc lên nền kinh tế.

Ngược lại, nếu được chấp thuận, thỏa hiệp này được cho là sẽ giúp nước Mỹ giữ được điểm tín dụng cao nhất, trấn an các nhà đầu tư trong thị trường tài chánh thế giới, và có thể sẽ đảo ngược tình trạng mất giá khắp Wall Street trong những ngày gần đây.

Theo thỏa thuận giữa Hạ Viện do Cộng Hòa nắm đa số, Thượng Viện do Dân Chủ nắm đa số, và Tòa Bạch Ốc, việc giảm chi tiêu và tăng trần nợ sẽ diễn ra theo những bước sau:

-Tức thời, trần nợ sẽ được tăng $1 ngàn tỷ và chi tiêu giảm $1 ngàn tỷ trong 10 năm.

-Quốc Hội sẽ lập một ủy ban để lên kế hoạch tiếp tục giảm chi tiêu, bao gồm cả cải cách về thuế cũng như thay đổi những chương trình phúc lợi như Medicare và An Sinh Xã Hội. Ủy ban này sẽ phải báo cáo ngày 23 tháng 11 năm nay. Nhiệm vụ của ủy ban này là giảm chi tiêu thêm $1.4 ngàn tỷ nữa trong 10 năm.

-Trần nợ được tăng thêm lần nữa, thêm $1.4 ngàn tỷ. Quốc Hội được quyền bỏ phiếu không chấp thuận bước tăng thứ nhì, nhưng tổng thống được quyền phủ quyết và qua đó tăng trần nợ.

-Nếu ủy ban của Quốc Hội không thỏa thuận được, chi tiêu sẽ tự động bị cắt, chia đều 50/50 giữa quốc phòng và nội địa, bắt đầu từ năm 2013.

-Nếu bị tự động cắt, Medicare sẽ cắt ở phía người cung cấp dịch vụ, không cắt ở người thụ hưởng. (H.N.V.)