TNS Kerry, McCain gởi thư cho Trung Quốc - ‘Diễn Ðàn Khu Vực ASEAN’ và tranh cãi biển, đảo

BALI, Indonesia (TH) - Diễn Ðàn Khu Vực ASEAN, khai mạc hôm 19 tháng 7 và dự trù kéo dài năm ngày tại đảo Bali của Indonesia, với sự tham dự của bộ trưởng ngoại giao 10 nước thành viên ASEAN cùng Trung Quốc, Nhật và Mỹ.

  
Các ngoại trưởng 10 quốc gia thành viên ASEAN tại cuộc họp trên đảo Bali. (Hình: AP Photo/Firdia Lisnawati)
 
Ðây là hội nghị thường niên lần thứ 44, với chủ đề thảo luận liên quan đến đối ngoại và an ninh khu vực. Tuy nhiên, tình trạng căng thẳng trên Biển Ðông thời gian vừa qua chắc chắn cũng sẽ trở thành chủ đề chính trong hội nghị này.

Trước ngày hội nghị khai mạc, hai thượng nghị sĩ danh tiếng của Mỹ là John Kerry và John McCain lên tiếng cảnh cáo Trung Quốc rằng, những xung đột vừa xảy ra trên Biển Ðông với các nước lân bang có thể gây nguy hiểm đến “lợi ích quốc gia” của Hoa Kỳ trong khu vực.

Tờ Financial Times nói rằng, lời lên tiếng chắc chắn làm Trung Quốc nhức nhối khó xử và gây thêm sự bất bình vì coi là hành động khiêu khích, phụ họa với tuyên bố của Ngoại Trưởng Hillary Clinton tại hội nghị ASEAN năm ngoái ở Hà Nội.

Thượng Nghị Sĩ John Kerry, hiện là Chủ tịch Ủy Ban Ðối Ngoại Thượng Viện và Thượng Nghị Sĩ John McCain, phi công tù binh chiến tranh Việt Nam; nổi danh vì thành tích hoạt động ở Quốc Hội. Cả hai đều đã từng là cựu ứng cử viên tổng thống Hoa Kỳ.

Văn thư ký tên hai thượng nghị sĩ gởi tới ông Ðới Bỉnh Quốc, ủy viên Quốc Vụ Viện Trung Quốc, một trong những nhân vật cao cấp nhất về chính sách đối ngoại của chính quyền Hồ Cẩm Ðào, viết: “Chúng tôi quan tâm đến một loạt các biến cố trên biển gần đây đã đưa đến sự căng thẳng trong vùng. Nếu những bước thích ứng không được tiến hành để làm dịu tình thế, tương lai những sự kiện này có thể leo thang, gây nguy hiểm đến những lợi ích quốc gia thiết yếu của Hoa Kỳ.”

ASEAN “quan ngại sâu xa”

Theo AFP, các ngoại trưởng ASEAN tại hội nghị bày tỏ “quan ngại sâu xa” về các diễn biến mới đây ở Biển Ðông và kêu gọi các phía liên hệ hãy có sự tự chế.

Trong thời gian gần đây đã xảy ra một số vụ đối đầu giữa các quốc gia đang có tranh chấp trong vùng Biển Ðông, đặc biệt liên quan đến Trung Quốc.

Phía Philippines tố cáo lính Trung Quốc bắn vào ngư dân, ngăn cản hoạt động một tàu thăm dò dầu hỏa do công ty Philippines thuê, xây dựng các công sự trong khu vực phía chính phủ Philippines coi là của mình.

Tương tự, Việt Nam liên tiếp lên tiếng về các vụ tàu Trung Quốc gây hấn, cắt cáp tàu thăm dò dầu khí, đánh đuổi ngư dân, cùng hàng loạt các cuộc biểu tình chống Trung Quốc bá quyền ở Hà Nội và Sài Gòn.

Ðài Loan, Trung Quốc và bốn thành viên ASEAN là Philippines, Việt Nam, Brunei và Malaysia có tranh chấp toàn phần hay bán phần ở vùng Biển Ðông.

Mỹ, vốn có các thỏa ước quân sự song phương với Ðài Loan và Philippines, nói rằng việc tự do di chuyển trên các hải lộ trong vùng là điều liên hệ tới quyền lợi quốc gia của mình.

Tòa Ðại Sứ Trung Quốc tại Manilla tạo thêm sự căng thẳng khi cảnh cáo rằng ý định viếng thăm khu quần đảo Trường Sa hôm Thứ Tư của bốn dân biểu Philippines, vốn không do chính phủ Manilla tổ chức, có thể làm nguy hại mối giao hảo giữa hai nước.

Tòa Ðại Sứ Trung Quốc nói rằng chuyến đi này “sẽ không giúp ích gì mà lại ảnh hưởng đến hòa bình và ổn định trong vùng, cũng như phá hoại mối giao hảo giữa Trung Quốc và Philippines.”

Ngoại trưởng Philippines, ông Albert del Rosario, kêu gọi khối ASEAN hãy “đoàn kết và đặt câu hỏi về định nghĩa và lý do” vì sao có tấm bản đồ hình lưỡi bò mà Trung Quốc đưa ra, tỏ rõ quan điểm của Bắc Kinh là toàn thể khu vực Biển Ðông thuộc về họ.

Ngoại trưởng Mỹ, bà Hillary Rodham Clinton và Ngoại Trưởng Trung Quốc Dương Khiết Trì sẽ đến tham dự hội nghị vào ngày 23 tháng 7.