Tòa quốc tế ấn định vùng phi quân sự quanh đền Preah Vihear

THE HAGUE, Netherlands (AP) - Tòa án cao cấp nhất của Liên Hiệp Quốc hôm Thứ Hai ấn định vùng phi quân sự quanh một ngôi đền cổ có từ 1,000 năm nay ở khu vực biên giới đang có tranh chấp giữa Cambodia và Thái Lan, đồng thời ra lệnh hai nước phải rút quân.

Một người Cambodia đứng trên tường ngôi đền cổ Preah Vihear. Tòa quốc tế hôm Thứ Hai ra phán quyết hai bên Cambodia và Thái Lan phải rút quân và ấn định một vùng phi quân sự ở khu vực đền này. (Hình: AP Photo/Heng Sinith)

Cả hai quốc gia cho hay họ hài lòng với phát quyết của Tòa Công Lý Quốc Tế (International Court of Justice - ICJ), nhằm chấm dứt các cuộc giao tranh làm khoảng 20 người thiệt mạng trong ba năm qua và khiến hàng chục ngàn người dân sống quanh ngôi đền Preah Vihear phải chạy đi lánh nạn.

Tuy nhiên thủ tướng Thái Lan, ông Abhisit Vejjajiva, nói rằng lính Thái sẽ không rút khỏi nơi tranh chấp cho đến khi quân đội hai nước đạt thỏa thuận về việc cùng rút quân.

“Chúng tôi cần phải nói chuyện với phía Cambodia vì phía họ cũng phải rút quân,” ông Abhisit cho hay trong cuộc họp báo ở Bangkok.

“Do đó sẽ phải có phương cách để kiểm chứng, để thực hiện việc này một cách có trật tự. Và do đó cũng tùy thuộc vào cả hai phía thảo luận với nhau,” ông cho hay, đề nghị rằng một ủy ban biên giới hiện đang hoạt động sẽ là nơi hợp lý nhất để phối hợp việc rút quân.

Tại The Hague, ngoại trưởng Cambodia, ông Hor Namhong, cho hay việc thành lập vùng phi quân sự có nghĩa là “có cuộc ngưng bắn vĩnh viễn. Ðiều này sẽ khiến cho phía Thái Lan chấm dứt mọi hành vi hiếu chiến”.

Trong lời tuyên bố ngắn ngủi với báo chí bên ngoài phòng xử, ông Hor Namhong không đề cập gì đến đòi hỏi là phía quân đội Cambodia phải rút khỏi khu vực quanh đền.

“Vùng phi quân sự tạm thời” do các thẩm phán tòa quốc tế ấn định yêu cầu lính Thái phải rời khỏi một triền núi nằm phía Bắc ngôi đền và phía Cambodia phải ra khỏi khu vực quanh sân ngôi đền, di chuyển vào một khu vực thung lũng nằm về phía Nam.

Tòa cũng yêu cầu hai nước để cho các sĩ quan thuộc khối ASEAN vào quan sát cuộc ngưng bắn, vốn được Hội Ðồng Bảo An Liên Hiệp Quốc kêu gọi hồi tháng 2 năm nay.

Tòa cũng ra lệnh không được ngăn cản việc vận chuyển hàng hóa thực phẩm cho dân chúng ở quanh đền, vốn phải đi theo con đường ngang khu vực Thái Lan cho là lãnh thổ của họ.

Quyết định này được đưa ra sau khi Cambodia kiện lên tòa án cao nhất của LHQ để xin can thiệp và ra lệnh cho lính Thái rút lui. Phía Thái Lan cho hay không chấp nhận thẩm quyền pháp lý của tòa và yêu cầu các thẩm phán bác đơn kiện.

Với quyết định được 11 thẩm phán chấp thuận và 5 chống, tòa đi xa hơn đòi hỏi của phía Cambodia và ấn định các giới hạn đối với quân đội và cảnh sát của cả hai nước.