Philippines không yên tâm về những trấn an của Trung Quốc trong việc giải quyết tranh chấp chủ quyền ở quần đảo Trường Sa

và Manila đã nói thẳng với Bắc Kinh là có ý định đưa hồ sơ này ra Tòa án Quốc tế về Luật Biển.

Ngoại trưởng Philippines Albert del Rosario trong cuộc họp báo ở Bắc Kinh ngày 8/7/11. Reuters

Hôm nay, Ngoại trưởng Philippines Albert del Rosario đã họp báo về chuyến công du Trung Quốc của ông hồi tuần trước. Lãnh đạo ngành ngoại giao Philippines cho biết là trong cuộc hội đàm với đồng nhiệm Trung Quốc Dương Khiết Trì, ông đã thông báo kế hoạch nói trên. Tuy nhiên, Ngoại trưởng Trung Quốc không cho biết suy nghĩ của mình về dự định của Philippines.

Một trong những mục đích chuyến đi Bắc Kinh của Ngoại trưởng Philippines là chuẩn bị cho Tổng thống Benigno Aquino III công du Trung Quốc, dự kiến vào cuối tháng Tám hoặc đầu tháng Chín tới. Các hoạt động ngoại giao này diễn ra trong bối cảnh căng thẳng tại Biển Đông.

Kể từ tháng Hai năm nay, quân đội Philippines đã ghi nhận được bẩy vụ tàu bè Trung Quốc xâm phạm hải phận Philippines, gần vùng quần đảo Trường Sa.

 Sau khi được Mỹ lên tiếng ủng hộ trong cuộc tranh chấp này, Manila đã đề nghị Washington cung cấp tàu chiến, máy bay và các thiết bị quân sự cho phép nâng cao khả năng tuần tra của hải quân Philippines.

Theo Ngoại trưởng Philippines, cuộc thảo luận về tranh chấp tại Trường Sa không tiến triển. Ông cho biết, trong cuộc hội đàm, Trung Quốc không thay đổi lập trường. Bắc Kinh vẫn cho rằng họ có chủ quyền đối với toàn bộ quần đảo Trường Sa và vùng biển Tây Philippines – tên gọi của Manila đối với Biển Đông.

Bắc Kinh không thừa nhận là có những vụ tàu bè Trung Quốc xâm nhập trái phép vào vùng lãnh hải của Philippines bởi vì theo quan điểm của họ, toàn bộ vùng biển Tây Philippines thuộc chủ quyền của Trung Quốc.

Ngoại trưởng Philippines cho biết là ông đã thông báo với đồng nhiệm Dương Khiết Trì rằng cách tốt nhất để thảo luận về các tranh chấp ở Biển Đông là trên phạm vi quốc tế. Manila có kế hoạch đưa vấn đề này ra trước Tòa án Quốc tế về Luật Biển. Ông nói, « Philippines đang chuẩn bị để bảo vệ lập trường của mình phù hợp với luật pháp quốc tế và chúng tôi đã hỏi liệu họ - tức phía Trung Quốc – có sẵn sàng làm tương tự hay không ».

Thế nhưng, phía Trung Quốc vẫn giữ nguyên lập trường cũ, theo đó, các tranh chấp về chủ quyền đối với vùng quần đảo Trường Sa và ở những nơi khác trên Biển Đông cần được giải quyết thông qua đối thoại song phương, không nên có cách tiếp cận đa phương.

Theo lời Ngoại trưởng Philippines thì Bắc Kinh đưa ra lập luận như sau : « Chúng ta là những nước láng giềng, hữu nghị thân thiết, do vậy, chỉ nên giải quyết vấn đề giữa chúng ta với nhau trong khuôn khổ song phương ». Thế nhưng, Ngoại trưởng Philippines đáp lại là Manila vẫn chủ trương giải quyết tranh chấp qua diễn đàn đa phương.

Tuy nhiên, trong cuộc họp báo hôm nay, ông Del Rosario không cho biết những nội dung mà phía Philippines sẽ trình lên Tòa án Quốc tế về Luật Biển, định chế có thẩm quyền xét xử những tranh chấp trong lĩnh vực này giữa các nước đã phê chuẩn Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển 1982.

Hai nhà ngoại giao Philippines, xin ẩn danh, cho AP biết là chính quyền Manila có ý định hỏi Tòa án Liên Hiệp Quốc là quyết đoán về chủ quyền của Trung Quốc liên quan đến toàn bộ vùng Biển Đông có phù hợp với Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển hay không.

 Vào năm 2009, Bắc Kinh đã đã trình lên Liên Hiệp Quốc hồ sơ chủ quyền tại Biển Đông kèm theo bản đồ bao gồm 9 đoạn, hình chữ U – báo chí Việt Nam thường gọi là hình lưỡi bò, chiếm tới hơn 80% diện tích Biển Đông. Đòi hỏi này của Trung Quốc đã bị Philippines và một số nước đang có tranh chấp bác bỏ.