Hôm nay (1/7/2011), theo dự kiến, Trung Quốc sẽ cho hạ thủy chiếc hàng không mẫu hạm đầu tiên của nước này.

Phải mất nhiều năm nữa, chiếc hàng không mẫu hạm mua lại của Ukraina vào năm 1998 này, mới có thể đi vào hoạt động.

Đối với Hoa Kỳ, chiếc tàu này không gây lo ngại nhiều. Điều khiến Washington quan tâm nhất, đó là các tên lửa đối hạm, tức là các tên lửa diệt chiến hạm, của Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc.

Hàng không mẫu hạm của Ukraina được Trung Quốc mua về để nâng cấp tại cảng Đại Liên. Ảnh chụp hôm 17/4.2011.
REUTERS/Stringer/Files

Dẫn đầu một phái đoàn đến thăm Đài Loan với tư cách đồng giám đốc Dự án Phòng thủ Ngăn ngừa, cựu Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ William Perry hôm nay cho rằng Trung Quốc hãy còn lâu mới có một hàng không mẫu hạm hoạt động thật sự. Hơn nữa, theo ông Perry, bản thân chiếc hàng không mẫu hạm không quan trọng, mà quan trọng hơn cả là hoạt động của đội hàng không mẫu hạm. Hàng không mẫu hạm nếu đi một mình, không có tàu hộ tống thì rất dễ bị các tàu khác hoặc các phi cơ tấn công.

 Cựu Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ nhắc lại là trong thời gian khủng hoảng eo biển Đài Loan năm 1996, Hoa Kỳ đã điều động đến khu vực này, không phải là hai hàng không mẫu hạm, mà là hai đội hàng không mẫu hạm (Nimitz và Independance), tức là bao gồm rất nhiều chiến hạm, tàu ngầm, phi cơ. Hơn nữa, phải mất nhiều năm huấn luyện, đội hàng không mẫu hạm mới hoạt động nhuần nhuyễn như vậy.

Nhưng theo ông William Perry, điều đó không có nghĩa là những tiến bộ trong việc hiện đại hóa hải quân Trung Quốc, thể hiện qua việc tu sửa hoàn toàn một hàng không mẫu hạm, không phải là một mối đe dọa.

Chiến đấu cơ phản lực được chọn để đi theo hàng không mẫu hạm này là J-15, một kiểu máy bay rất gần giống với chiến đấu cơ Sukhoi Su-33 của Nga. Chiến đấu cơ J-15 có trang bị tên lửa, có thể đe dọa các mục tiêu trên mặt biển trong phạm vi 500 km.

 Điều làm cho cựu Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ lo ngại hơn hết là chương trình phát triển các tên lửa đối hạm của quân đội Trung Quốc, cụ thể là các tên lửa địa đối hạm và không đối hạm. Thật vậy, các tư lệnh Đệ thất hạm đội Mỹ từ lâu vẫn sợ các tên lửa đối hạm hơn là các hạm đội của Trung Quốc.

 Trong đợt tập trận thường niên đầu tháng sáu vừa qua của Hải quân Trung Quốc ở vùng biển Tây Thái Bình Dương gần Okinawa, Bộ Quốc phòng Nhật cho biết họ đã nhìn thấy một chiếc máy bay không người lái của Trung Quốc, được phóng lên từ một chiến hạm.

Máy bay không người lái này có bề ngoài tương tự như máy bay không người lái Pioneers của Hoa Kỳ, từng được sử dụng trong thời gian chiến tranh Vùng Vịnh 1991, để giúp chiến hạm Missouri oanh kích quân Irak ở bờ biển.

Theo các chuyên gia, nhiệm vụ quan trọng nhất của máy bay không người lái Trung Quốc là giám sát và định vị mục tiêu cho các tên lửa đối hạm tầm xa của Trung Quốc.

 Như vậy, tuy bản thân chiếc hàng không mẫu hạm của Trung Quốc không đáng lo ngại, nhưng sự kiện này, cũng như sự phát triển các tên lửa đối hạm của Trung Quốc, khẳng định tham vọng của Bắc Kinh hiện diện nơi vùng biển xa.

Với việc phô trương lực lượng thông qua hàng không mẫu hạm, Trung Quốc muốn « thắng trận mà không cần đánh ».