Tình hình Biển Đông gần đây trở nên căng thẳng hơn vì các hoạt động của tàu thuyền Trung Quốc.

Một trong ba tàu chiến của Hải quân Mỹ tham gia cuộc tập trận hải quân chung với Philippines có tên CARAT 2011 giờ đây đã có mặt tại Singapore, nơi Hải tuần 31 – tàu tuần tra hàng hải lớn nhất của Trung Quốc cũng dự kiến neo đậu.

Tàu khu trục mang tên lửa dẫn đường USS Chung-Hoon giờ đây đang thả neo ở Căn cứ Hải quân Changi. Căn cứ này hiện là trung tâm cuộc diễn tập hải quân do Mỹ dẫn đầu gọi là SEACAT. Hải quân các nước Philippines, Malaysia, Indonesia, Thái Lan và Brunei đang tham gia tập trận.

Tàu khu trục mang tên lửa dẫn đường USS Chung-Hoon. Ảnh: Punahou

“Cuộc tập trận do Hải quân Mỹ dẫn đầu và trung tâm năm nay ở Changi, nơi có trung tâm chỉ huy và kiểm soát cuộc diễn tập”, phát ngôn viên hải quân Philippines Omar Tonsay nói. Chưa rõ là tàu khu trục Mỹ có tham gia SEACAT hay không.

Trong khi đó, tại thành phố Baguio, chỉ huy các lực lượng vũ trang Eduardo Oban tuyên bố, quân đội nước này đã chuẩn bị sẵn sàng đối phó với những mối đe doạ tới chủ quyền đất nước, nhưng bày tỏ hy vọng ngoại giao sẽ thắng thế.

Tình hình Biển Đông gần đây trở nên căng thẳng hơn vì các hoạt động của tàu thuyền Trung Quốc. Tàu Trung Quốc vào ngày 26/5 và 9/6 đã hai lần cắt cáp tàu thăm dò dầu khí Việt Nam khi tàu thăm dò hoạt động ở khu vực thuộc phạm vi chủ quyền Việt Nam.

Chính phủ Philippines cũng lên tiếng phản đối về ít nhất sáu vụ xâm nhập của Trung Quốc ở vùng biển mà Manila tuyên bố chủ quyền. Tổng thống Philippines Aquino khẳng định: “Trong chiến lược tổng thể, chúng tôi sẽ không tham gia chạy đua vũ trang với họ. Chúng tôi sẽ không leo thang căng thẳng nhưng chúng tôi phải bảo vệ quyền lợi của mình”.

6 nước Asean kêu gọi giải pháp hoà bình Biển Đông

Sáu quốc gia Đông Nam Á đã cùng với Philippines đưa ra kêu gọi giải pháp hoà bình và sử dụng Công ước LHQ về Luật Biển để giải quyết các tranh chấp ở Biển Đông.
Việt Nam, Indonesia, Malaysia, Thái Lan, Lào và Singapore đã đạt được sự đồng thuận tại Hội nghị thường niên lần thứ 21 của các nước thành viên Công ước LHQ về Luật biển (SPLOS 21) từ 13-17/6 tại trụ sở LHQ ở New York.

Phái đoàn Thường trực Philippines tại LHQ trong cuộc họp cũng lên tiếng phản đối Trung Quốc mở rộng khái niệm về khu vực tranh chấp ở Biển Đông, trong đó tính cả những vùng thuộc thẩm quyền Philippines. Sáu nước thuộc ASEAN nhấn mạnh tính cần thiết của việc duy trì hoà bình và an ninh trong khu vực. “Các quy tắc của pháp luật là nền tảng của trật tự, hoà bình, và công bằng trong xã hội hiện đại. Sự gia tăng của một hệ thống quốc tế dựa trên những nguyên tắc ấy tạo ra tính công bằng lớn hơn trong các vấn đề toàn cầu”, phái đoàn từ Philippines đã đọc lời kêu gọi của các nước.

“Tôn trọng và tuân thủ luật pháp quốc tế sẽ đảm bảo hoà bình và giải quyết các xung đột. Luật pháp quốc tế tạo ra tiếng nói bình đẳng với các quốc gia bất kể tầm vóc chính trị, kinh tế hay quân sự, và loại bỏ việc sử dụng vũ lực trái pháp luật một cách tuyệt đối”, tuyên bố trên nhấn mạnh.

Tổng thư ký Ủy ban các vấn đề Hàng hải và Đại dương Philippines (CMOAS) Henry Bensurto cho rằng, những diễn biến gần đây ở Recto Bank có xu hướng mở rộng khái niệm các khu vực tranh chấp ở BIển Đông, thậm chí bao gồm cả vùng biển và thềm lục địa rõ ràng thuộc chủ quyền hoặc thẩm quyền của Philippines.

 “Philippines kiên quyết bác bỏ bất kỳ nỗ lực nào trong vấn đề này. Những hành động như vậy là đi ngược lại với UNCLOS”, ông nói. “Trong trường hợp xảy ra tranh chấp giữa các bên tuyên bố chủ quyền hàng hải, UNCLOS cung cấp các đầu mối cũng như câu trả lời để những tranh chấp ấy có thể được giải quyết”.

Ông cũng kêu gọi các bên phải giải quyết tranh chấp lãnh thổ trên biển Đông trên cơ sở luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS, thúc giục các nước tuân thủ Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông – DOC; thực hiện kiềm chế nhằm tránh căng thẳng leo thang, ảnh hưởng đến hòa bình và ổn định khu vực. “Tuyên bố ứng xử thể hiện cụ thể mục tiêu chung của chúng ta cho hành động dựa trên nguyên tắc của tất cả các bên liên quan”.

Ngoại trưởng Philippines Albert del Rosario hôm thứ Sáu đã có cuộc gặp với chín đại sứ và đại biện các nước thành viên ASEAN và tóm tắt với họ quan điểm của Philippines về những diễn biến gần đây trên Biển Đông.

Không đảo lộn nguyên tắc

Cách tiếp cận đa phương “dựa trên nguyên tắc” để giải quyết các tranh chấp tại một số khu vực ở Biển Đông không nên bị đảo lộn, thông tin từ dinh Tổng thống Philippines hôm qua (18/6) cho biết.

 “Chính sách của chúng ta là thực sự có cách tiếp cận đa phương, dựa trên nguyên tắc để giải quyết tranh chấp. Những gì chúng ta tán thành là đi tới một giải pháp hoà bình. Chúng ta nên thực sự sử dụng tất cả các biện pháp ngoại giao”, phó phát ngôn viên dinh tổng thống Abigail Valte nói trên đài phát thanh dzRB.

Valte khẳng định, luật pháp quốc tế như UNCLOS nên là nền tảng để giải quyết tranh chấp lãnh thổ. “Tuyên bố của chúng ta luôn luôn rất rõ ràng”, bà khẳng định. Bà cũng hoan nghênh việc Australia kêu gọi tất cả các bên liên quan tới tranh chấp tuân thủ luật pháp quốc tế như UNCLOS.

Hôm thứ Sáu, Philippines đã kêu gọi các quốc gia thành viên ASEAN đưa ra lập trường chung về những diễn biến ở Biển Đông. Cùng ngày, Tổng thống Philippines Aquino nhấn mạnh rằng, nước ông sẽ không để Trung Quốc bắt nạt trong tranh chấp lãnh thổ ở Biển Đông và Bắc Kinh nên ngừng xâm nhập vào vùng biển Philippines.

“Chúng tôi nghĩ rằng, chúng tôi có cơ sở rất vững chắc để nói “không xâm nhập vào lãnh thổ của chúng tôi” và rằng đó không phải là một nguồn tranh chấp hoặc không nên là nguồn tranh chấp”, lãnh đạo Philippines khẳng định. “Chúng tôi sẽ tiếp tục hội đàm, nhưng tôi nghĩ, đối với các công việc nội bộ của chúng tôi, chúng tôi không phải xin phép bất cứ ai”.

Hôm thứ Sáu, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Victoria Nuland cho biết, Mỹ quan ngại về căng thẳng đang gia tăng ở Biển Đông và kêu gọi các cuộc đàm phán đa phương để giải quyết tranh chấp. “Chúng tôi kêu gọi tất cả các bên tìm một địa điểm thích hợp, nơi chúng ta có thể có một thoả thuận hợp tác để giải quyết vấn đề”, bà nói trong cuộc họp báo tại Washington.