Iran hôm qua công bố kế hoạch tăng gấp ba năng lực làm giàu uranium, một động thái mà Mỹ coi là "hành động khiêu khích".

"Chúng tôi sẽ chuyển số uranium đã làm giàu 20% từ trung tâm thành phố Natanz tới nhà máy Fordo trong năm nay, dưới sự giám sát của IAEA", Giám đốc Tổ chức Năng lượng Nguyên tử của Iran, Fereydoon Abbasi Davani nói.

 Ông Abbasi cũng cho biết việc làm giàu uranium tới mức 20% sẽ được mở rộng cho tới khi đạt được năng lực gấp ba so với hiện nay.

Nhà máy Fordo được xây dựng bí mật sâu dưới một quả núi gần thành phố Qom, cách thủ đô Tehran khoảng 150 km về phía tây nam. Tiết lộ về việc xây dựng nhà máy này trong năm 2009 khiến phương Tây nổi giận và dẫn tới việc Liên Hợp Quốc tăng cường cấm vận đối với Iran.

 
Các kỹ thuật viên hạt nhân của Iran tại Cơ sở Chuyển hóa uranium ở Isfahan. 

Tháng 2 vừa qua, Iran thông báo với Cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) rằng nhà máy Fordo đã sẵn sàng lắp đặt các máy ly tâm, được dùng để làm giàu uranium ở vận tốc vượt âm. Các máy này được cho là sẽ bắt đầu vận hành trong mùa hè.

Chính ông Abbasi hồi tháng 4 thông báo Iran sẽ tiếp tục làm giàu uranium tới mức 20% tinh khiết để chạy 4 hoặc 5 lò phản ứng phục vụ nghiên cứu sẽ được xây dựng trong thời gian tới.

Người đứng đầu về năng lượng nguyên tử của Iran hôm qua cũng khẳng định nước này sẽ sản xuất mẻ tấm nhiên liệu đầu tiên cho lò phản ứng Tehran trong tháng 9.

 Các cường quốc trên thế giới vốn luôn cho rằng Iran không có công nghệ để tạo ra các tấm nhiên liệu hạt nhân thực sự đủ để phát điện cho lò phản ứng Tehran có công suất 5 megawatt.

Tuyên bố về việc tăng gấp ba năng lực làm giàu uranium của Iran nhanh chóng bị đáp lại bởi những chỉ trích từ các nước phương Tây, vốn luôn đặt câu hỏi về việc vì sao Iran cần phải nâng mức làm giàu uranium tới một ngưỡng cao hơn rất nhiều so với ngưỡng cần thiết để vận hành các nhà máy điện hạt nhân, dù nước này vẫn còn thiếu khoảng 90% mức làm giàu uranium để chế tạo ra bom nguyên tử.

 
Cơ sở uranium tại Isfahan. 

"Quyết định này sẽ dẫn tới việc Iran dự trữ lượng uranium làm giàu 20% mà không có sự sử dụng cần thiết đối với loại nguyên liệu này trong tương lai gần", người phát ngôn của Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ, Tommy Vietor nói.

Ông Vietor cũng nhấn mạnh thêm rằng những động thái khiêu khích tăng dần như vậy của Iran không giúp củng cố niềm tin rằng nước này không có ý đồ hạt nhân, đồng thời khuyên Iran cần ngay lập tức cân nhắc lại quyết định kể trên để tuân theo các giao ước quốc tế.

Phương Tây luôn cáo buộc Iran tìm kiếm năng lực chế tạo vũ khí hạt nhân, thông qua các hoạt động được coi là vì mục đích dân sự. Tehran bác bỏ các cáo buộc này.

Bất chấp bị 4 lệnh cấm vận của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc vì từ chối ngừng kế hoạch làm giàu uranium, Iran vẫn tỏ ra cứng rắn và tiếp tục các nghiên cứu hạt nhân.