Việt Nam đã đẩy mạnh chi tiêu quốc phòng trong năm nay, phần lớn vì những mối lo ngại đối với Trung Quốc.

Hình: REUTERS  / Hải quân Việt Nam trên quần đảo Trường Sa (Hình chụp ngày 16/4/2010)

Mặc dù gặp khó khăn trong nỗ lực đưa ra một mặt trận đoàn kết trước những tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc trong vùng biển Đông, một số quốc gia Đông Nam Á đang có những chuẩn bị để có thể ứng phó trong trường hợp xảy ra tranh chấp quân sự.

Bản tin hôm thứ Hai của The Diplomat tường trình rằng các dữ liệu về Việt Nam do Tổ hợp Thông Tin Jane, một công ty xuất bản chuyên về các đề tài quân sự và giao thông, thu thập cho thấy là Việt Nam đã đẩy mạnh chi tiêu quốc phòng trong năm nay, phần lớn vì những mối lo ngại đối với Trung Quốc.

Tuy nhiên, như Tổ hợp Thông tin Jane ghi nhận tuần trước, việc phân tích chính xác các số liệu về ngân sách Việt Nam không phải là chuyện dễ dàng, vì nhà nước Việt Nam coi chi tiêu quốc phòng là một bí mật quốc gia.

Do đó, hiện chưa rõ những khoản nào đã được bao gồm trong các số liệu được công bố. Tuy vậy, nhóm Jane báo cáo rằng vào tháng Giêng năm 2011, Bộ trưởng Quốc phòng Phùng Quang Thanh đã nói trước Đại Hội Đảng khóa 11 rằng ngân sách quốc phòng Việt Nam sẽ tăng tới 53 ngàn tỉ đồng, tương đương với 2,6 tỉ đôla trong năm 2011.

Ngân khoản dành riêng này tượng trưng cho tỷ lệ tăng 70% so với số liệu của năm 2010.

Một trong những mối quan ngại chủ yếu đối với các quốc gia như Việt Nam, là việc Trung Quốc ngày càng tuyên bố chủ quyền trên hầu hết vùng biển phía Nam Trung Hoa, mà người Việt Nam gọi là Biển Đông, và hành động trấn áp tinh thần đối với các tàu đánh cá Việt Nam.

Hồi tháng Ba, đã có nhiều đồ đoán quanh lời bình luận của Trung Quốc công khai khẳng định vùng biển Đông là “quyền lợi chính” của họ, tương tự như Đài Loan, Tây Tạng và Tân Cương.

Quan tâm đã gia tăng sau cuộc gặp gỡ báo chí tiếp theo sau một phiên họp kín giữa Bộ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ Hillary Clinton và Ủy viên Quốc Vụ Viện Đái Bỉnh Quốc của Trung Quốc, ông Đái Bỉnh Quốc đã mô tả vùng biển Nam Trung Hoa là “quyền lợi cốt lõi của quốc gia”.

Tuy nhiên, theo một nhà phân tích Michael Swaine của Viện Nghiên Cứu Hòa Bình Quốc Tế Carnegie, thì mẫu thông tin đó đã được tường trình không chính xác.

Nhà phân tích chuyên về các vấn đề quân sự Trung Quốc nói rằng trong bối cảnh Bắc Kinh tìm cách hạn chế sự can thiệp của Hoa Kỳ vào các tranh chấp lãnh hải trong vùng biển Đông, và căng thẳng leo thang với các nước láng giềng và Trung Quốc trong năm 2010, có nhiều tin nói rằng lần đầu tiên Trung Quốc đề cập đến vùng Biển Nam Trung Hoa là quyền lợi cốt lõi, cụm từ Bắc Kinh thường dùng khi nói tới Đài Loan và Tây Tạng.

Tuy nhiên, theo ông Swaine, thì bất chấp những tin tức đó, Trung Quốc chưa hề công khai đề cập đến vùng biển Đông như “quyền lợi cốt lõi” của mình.

Mặc dù vậy, tin này đã loan nhanh khắp thế giới vào mùa hè năm ngoái, giữa lúc căng thẳng khu vực gia tăng. Và Trung Quốc dường như không làm gì để cải chính sự hiểu nhầm này, nếu thực sự đây là một sự hiểu nhầm.

Và vì lý do đó, một số nước láng giềng nhỏ hơn đã phản ứng bằng cách đẩy mạnh chi tiêu quốc phòng và tăng cường khả năng quân sự.

Nguồn: The Diplomat, Vancouver Sun