Trung Quốc có tham vọng lớn trở thành nước có mạng đường sắt cao tốc rộng lớn nhất thế giới.

 Chỉ trong vòng có vài năm nước này đã xây dựng được một mạng lưới đường tàu cao tốc có chiều dài lên tới 8.358 km. Các dự án tàu cao tốc ở Trung Quốc đồng thời còn là mảnh đất màu mỡ cho các vụ tham nhũng khổng lồ.

Trên trang kinh tế, thông tín viên của báo Libération tại Bắc Kinh, hôm nay có bài viết về vụ tham nhũng lớn, đang phủ một bóng đen trên các dự án đường sắt cao tốc đầy tham vọng của Trung Quốc.

Khách lên tàu hỏa tại một nhà ga thuộc tỉnh An Huy (Trung Quốc) để trở về Quảng Đông, ngày 11/02/2011, sau dịp nghỉ Tết Nguyên đán (REUTERS/Stringer)

Tác giả bài báo cho biết, vụ tham nhũng lớn vừa bị phát giác khiến cho hai quan chức, được coi những công trình sư của hệ thống đường sắt cao tốc của Trung Quốc, bị mất ghế. Đó là ông Lưu Chí Quân, bộ trưởng Bộ Đường sắt Trung Quốc và ông Trương Thự Quang, kỹ sư trưởng dự án tàu cao tốc. Hai nhân vật này bị cách chức, vì đã « vi phạm nghiêm trọng quy định » quản lý kinh tế, mà theo tác giả, đó chỉ là cách nói hoa mỹ để chỉ việc tham nhũng hối lộ trong các quan chức lãnh đạo mà thôi.

Làm bộ trưởng và là bí thư đảng bộ ngành đường sắt từ năm 2003, tuần qua theo báo chí chính thức của Trung Quốc, ông Lưu đang bị điều tra, vì nghi vấn đã biển thủ một khoản tiền lên tới 88 triệu euros.

 Báo chí còn cho biết ông này còn có tới mười người tình. Còn ông Trương Thự Quang, đầu tuần trước cũng đã bị triệu tập điều tra. Theo tờ Minh Báo tại Hongkong, ông Trương sở hữu ba biệt thự hạng sang tại Los Angeles và tiền gửi trong các tài khoản tại Thụy Sĩ và Mỹ lên tới 250 triệu euros.

Theo tác giả bài báo, trong vòng 5 năm chính phủ, Trung Quốc đã bỏ ra 200 tỷ euros để hiện đại hóa hệ thống đường sắt của mình. Ông bộ trưởng Lưu và vây cánh của mình có lẽ đã rút ruột 3% khoản đầu tư này. 80% các hợp đồng tàu cao tốc được giao cho hai tập đoàn của nhà nước là China Railway Group và China Construction Corp, sau đó, được phân chia cho các nhà thầu phụ và để có được các hợp đồng đó, các nhà thầu phải chịu chi một khoản tiền hối lộ không nhỏ.

Theo tác giả thì những vụ ăn chia như vậy không thiếu ở Trung Quốc, nơi tham nhũng đã trở thành một quốc nạn.

Theo con số của chính quyền Bắc Kinh, mỗi ngày ở Trung Quốc có không dưới 400 quan. Phần lớn các khoản tiền hối lộ cho các quan chức cao cấp đều bắt nguồn từ những nhà thầu phụ, mà hiện nay trình độ kỹ thuật của họ đang bị nghi ngờ. Ngoài ra, tốc độ xây dựng các tuyến đường sắt cao tốc ở Trung Quốc nhanh đến mức kỷ lục.

Một tờ báo ở Trung Quốc viết « trong lúc các công nhân đặt đường ray, các kỹ sư còn chưa hoàn tất các chuẩn kỹ thuật cho nó ». Vì thế mà chất lượng của các tuyến đường tất yếu sẽ rất tồi.

Libération nhận thấy vụ tham nhũng ở bộ Đường sắt đã làm đội giá thành lên rất cao. Chi phí xâydựng tuyến đường Bắc Kinh- Thượng Hải đã tăng gấp đôi so với dự tính ban đầu. Ngoài ra từ vụ việc bị phát giác này người ta bắt đầu đặt nghi ngờ vào tính an toàn của đường sắt cao tốc Trung Quốc.

Có thể nói quy mô hoành tráng của hệ thống đường sắt cao tốc của Trung Quốc tỷ lệ thuận với mức độ tham nhũng, nhưng lại tỷ lệ nghich với chất lượng công trình.