Các tay súng bắn xối xả vào đám đông nhiều ngàn người tiến về khu trung tâm từ Tajoura

BENGHAZI, Libya (AP) - Tổng Thống Obama hôm Thứ Sáu ban hành các biện pháp trừng phạt chính quyền Libya sau khi Momammar Gadhafi lần đầu tiên xuất hiện tại Quảng Trường Xanh tuyên bố “nguyện sẽ đập nát mọi kẻ thù,” và các lực lượng vũ trang ủng hộ ông tiếp tục bắn vào dân chúng biểu tình phản đối.

Phe chống đối kiểm soát phần phía đông đất nước và tiến chiếm những thành phố gần Tripoli trong khi dân chúng thủ đô quyết tâm chiến đấu không bỏ cuộc trước khi lật đổ được nhà độc tài đã cai trị 42 năm.

Tổng Thống Obama cho biết tài sản của Gadhafi và gia đình sẽ bị phong tỏa trong tình hình bạo lực và hỗn loạn ở Libya tạo nên “đe dọa lớn lao và không chấp nhận được” đối với an ninh quốc gia và chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ. Biện pháp trừng phạt đơn phương của Hoa Kỳ được tổng thống ký ban hành sau khi hàng trăm công dân Mỹ đã an toàn di tản khỏi Libya.

Phát ngôn viên tòa Bạch Ốc Jay Carney nói rằng Hoa Kỳ sẽ tham khảo với các nước Âu Châu cũng như ông tổng thư ký Liên Hiệp Quốc để tăng thêm những biện pháp cấm vận Libya.

Tòa Ðại Sứ Hoa Kỳ ở Tripoli đã đóng cửa lúc 1.49 giờ trưa sau khi một máy bay thuê bao chở hết những nhân viên cuối cùng của sứ quán rời khỏi Libya.

Thành phần dân quân trung thành với Moammar Gadhafi sáng Thứ Sáu nổ súng bắn vào người biểu tình khi họ tràn ra từ các ngôi đền và khởi sự tuần hành khắp thủ đô Tripoli để đòi hỏi chính quyền hiện nay phải giải tán.

Các nhân chứng, cho hay có ít nhất 4 người bị giết. Tại các thành phố nổi dậy khác ở về phía Ðông, hàng chục ngàn người tham dự các cuộc tập hợp để bày tỏ sự ủng hộ đối với cuộc biểu tình đầu tiên xảy ra ở Tripoli từ mấy ngày nay.

Tại khu Souq al-Jomaa ở thủ đô, người biểu tình bị các tay súng bố trí trên các mái nhà dọc theo hai bên đường bắn xuống khi họ tìm cách tuần hành tới khu Quảng Trường Xanh (Green Square) ở trung tâm Tripoli, cách đó chỉ vài km. “Họ bắn đủ loại đạn,” theo lời một người trong đoàn biểu tình, hét vào trong máy điện thoại cho phái viên AP hay, trong khi tiếng súng nổ nghe ròn rã phía sau.

Một nhân chứng cho biết nhìn thấy ba người biểu tình thiệt mạng ở Souq al-Jomaa, và một người khác cho hay nhìn thấy một xác người khác ở quận Fashloum, nơi một nhóm biểu tình khác tìm cách tiến vào trung tâm thủ đô.

Các tay súng bắn xối xả vào đám đông nhiều ngàn người tiến về khu trung tâm từ Tajoura, một khu nghèo đông dân ở phía Ðông thủ đô, theo một người tham dự.

“Chúng tôi không biết đạn từ hướng nào bắn tới,” người này nói. “Họ bắn liên tục không ngừng.” Ông cho hay một người đi bên cạnh bị trúng đạn vào cổ. Những người khác cho hay có tiếng súng nổ từ khu vực gần Quảng Trường Xanh, nơi thành phần dân quân nổ súng bắn chỉ thiên để giải tán đám đông tiến ra từ một ngôi đền cạnh đó.

 Những người võ trang ủng hộ Gadhafi cũng thấy đi trên xe phóng ào ào trên các con đường trong thành phố, một nhân chứng khác cho biết.

Lời kêu gọi thành phần chống chế độ tuần hành từ các ngôi đền sau giờ cầu nguyện hôm Thứ Sáu là nỗ lực đầu tiên nhằm có một cuộc tập hợp đông đảo chống Gadhafi trong thủ đô kể từ đầu tuần này, khi thành phần dân quân mở cuộc đàn áp đẫm máu khiến nhiều chục người thiệt mạng.

Trong buổi sáng cũng như đêm trước đó, các lời kêu gọi được gởi qua SMS để hô hào “biến ngày Thứ Sáu này thành ngày Thứ Sáu giải phóng,” người dân nơi đây cho hay.

Tripoli, nơi có khoảng 6 triệu người, một phần ba dân số Libya, đang sinh sống, là trung tâm của khu vực do phía Gadhafi còn kiểm soát nhưng ngày càng thu hẹp lại. Cuộc nổi dậy, khởi sự từ ngày 15 tháng 2, đã phá vỡ toàn bộ sự kiểm soát của chế độ ở khu vực phía Ðông quốc gia này.

Ngay ở khu vực Tây Bắc Libya, quanh thủ đô Tripoli, một số thành phố cũng vừa lọt vào tay thành phần nổi dậy. Thành phần dân quân và các đơn vị quân đội trung thành với Gadhafi đã bị đánh bật khi mở các cuộc tấn công nhằm chiếm lại các khu vực do người dân kiểm soát ở Zawiya và Misrata, gần thủ đô, khiến ít nhất 30 người thiệt mạng.

Phái bộ Libya tại Liên Hiệp Quốc, có văn phòng đặt tại Geneva, hôm Thứ Sáu loan báo họ nay gia nhập hàng ngũ phía nổi dậy và được cả hội nghị của Ủy Ban Nhân Quyền Liên Hiệp Quốc đứng lên vỗ tay hoan nghênh.

Trước đó, nhiều đại sứ Libya ở khắp nơi trên thế giới cũng lên tiếng cho biết họ từ bỏ chế độ, cũng như bộ trưởng Tư Pháp và Nội Vụ trong nước. Một người anh em họ và cũng là cố vấn thân tín của Gadhafi, ông Ahmed Gadhaf al-Dam, lên tiếng đả kích chế độ và sang tị nạn tại Ai Cập.

Trong chuyến viếng thăm Thổ Nhĩ Kỳ, Tổng Thống Pháp Nicolas Sarkozy nói rằng sự bạo động do phía trung thành với Gadhafi gây ra là điều không thể chấp nhận và không thể để yên.

“Ông Gadhafi phải ra đi,” ông nói.

Tổ chức bảo vệ nhân quyền Human Rights Watch, có trụ sở đặt tại New York, cho hay con số sơ khởi người chết trong các cuộc bạo động ở Libya lên đến khoảng 300. Trong khi đó, ngoại trưởng Ý, Franco Frattini, nói rằng ước lượng có khoảng 1,000 bị giết là điều “khả tín.”

Cuộc di tản kiều dân các nước đang được tiến hành gấp rút trong tình hình có thể rất bất trắc sau việc sứ quán Hoa Kỳ đã rút đi..

Hôm Thứ Sáu chiếc tàu đò nhỏ Maria Dolores, sau ba ngày bị kẹt ở cảng As-shahab vì sóng lớn và gió mạnh, đã chở được 167 dân Mỹ và 118 dân các quốc tịch khác về tới đảo quốc Malta qua hải trình dài 8 giờ.

Những tàu lớn hơn của Hy Lạp và Thổ Nhĩ Kỳ đã chở hàng ngàn người đủ mọi quốc tịch tới đảo Crete thuộc Hy Lạp và từ đó được chuyển đi bằng máy bay hay tàu biển về nước.

Về phía các nước Á Châu, Trung Quốc và Ðại Hàn phái chiến hạm tới Libya để trợ lực trong lúc tàu của Thổ Nhĩ Kỳ đã chở đi được hơn 10,000 công nhân Trung Quốc. Một số công nhân Philippines, Thái Lan và Việt Nam cũng được di tản bằng đường này

Ban Quản Lý Lao Ðộng Việt Nam tại Libya cho biết, đến chiều 25 tháng 2, có 4,570 lao động đã di chuyển ra khỏi Libya trong số đó khoảng 1,000 người sang đến các nước lân cận và 285 đang trở về Việt Nam bằng máy bay, dự trù tới Hà Nội tối Thứ Sáu hay ngày Thứ Bảy. (HC)