Sẽ giải quyết được hơn $26 tỷ cho số tiền thiếu nợ của tiểu bang.

SACRAMENTO, CA - Thống Ðốc Jerry Brown mới nhiệm chức tuần trước, hôm Thứ Hai 10 tháng 1 đã đưa ra dự án ngân sách bao gồm việc giảm chi tiêu $12.5 tỷ trong 18 tháng tới, cắt lương công nhân viên 10% và tăng thuế 5 năm, nhằm giải quyết tình trạng thâm hụt.

Thêm vào đó có khoảng $12 tỷ nhờ tăng thuế và 1.9 tỷ nhờ những giải pháp khác, tổng cộng sẽ giải quyết được hơn $26 tỷ cho số tiền thiếu nợ của tiểu bang.

 
Thống Ðốc Jerry Brown (Hình: Justin Sullivan/Getty Images)

Ngân sách tiểu bang do thống đốc đề nghị là $84.6 tỷ cho tài khóa 2011-2012 bắt đầu từ tháng 7 năm nay.

Bản thông cáo của văn phòng thống đốc California đưa ra nói rằng: “Những cắt giảm ấy là đau khổ đòi hỏi sự hy sinh ở mọi lãnh vực nhưng không thể có sự chọn lựa nào khác.

 Từ 10 năm qua chúng ta đã có những mánh lới và mưu mẹo về ngân sách kết quả là đẩy sâu chúng ta vào chỗ nợ nần. Bây giờ chúng ta phải đem California trở lại trách nhiệm tài chính và đưa tiểu bang vào con đường hồi phục kinh tế, gia tăng công ăn việc làm”.

Mặc dù Thống Ðốc Brown chỉ gọi đó là “5 năm gia hạn nhiều loại thuế hiện hành để có thể chấn chỉnh một cách tuần tự”, nhưng những người chỉ trích chắc chắn coi đây là biện pháp tăng thuế bởi vì nếu không có thêm hành động của Quốc Hội hay cử tri thì thuế đã thấp hơn.

Cử tri sẽ được trưng cầu ý kiến qua kỳ bầu cử đặc biệt vào tháng 6, về việc chấp nhận mức thuế cao trong 5 năm về mua hàng, xe cộ và thu nhập. Theo lời thống đốc, Quốc Hội phải hoàn thành các thủ tục vào tháng 3 để có thể đưa các biện pháp thuế khóa ra trưng cầu ý kiến cử tri.

Ngân quỹ tiểu bang sẽ tiết kiệm được $308 triệu qua sự cắt giảm 10% lương công nhân viên. Những chương trình sẽ bị giảm bớt ngân khoản là Medi-Cal $1.7 tỷ; CalWORKS (welfare-to-work) $1.5 tỷ; sở dịch vụ cho trẻ chậm phát triển $750 triệu; UC và CalState mỗi hệ thống $500 triệu và $200 triệu qua việc tái tổ chức, kiện toàn cùng những biện pháp hữu hiệu hóa khác.

Chỉ có một lãnh vực không bị tác động bởi biện pháp cắt giảm là K-12, giáo dục. Các trường học dự trù vẫn nhận được tài trợ như mức cũ năm nay, tuy nhiên điều này còn tùy thuộc vào chỗ cử tri có bỏ phiếu chấp nhận một mức thuế thu nhập cao hơn hay không.

“Tầm cỡ thâm hụt mà chúng ta nhắm tới thanh toán là một mục tiêu di động”, theo giải thích của Thống Ðốc Brown. Ông nói rằng lỗ hổng là $25.4 tỷ nhưng giới lãnh đạo tiểu bang cần giải quyết $26.4 tỷ để có $1 tỷ dự trữ. Ngoài ra cũng cần phải giải quyết tới $27.6 tỷ nếu tiểu bang không bán đi 11 công ốc văn phòng trước khi thuê mướn trở lại, vấn đề này còn tùy thuộc nơi sự chấp thuận ở tòa án.

Kế hoạch của thống đốc chủ trương chuyển giao nhiều công tác cho các chính quyền địa phương. Hôm Thứ Sáu tuần trước ông đã vạch ra đường hướng tiết kiệm $7 triệu bằng việc hợp nhất hay bãi bỏ nhiều văn phòng của tiểu bang.

Trong số cắt giảm ngân sách, chi phí của chính văn phòng thống đốc cũng bớt được 25% hay $4.5 triệu. Tiết giảm này bao gồm bãi bỏ văn phòng Ðệ nhất Phu nhân và ông chỉ định cho bà vợ Anne Gust Brown nhiệm vụ là một cố vấn không lãnh lương. Ông cũng bãi bỏ văn phòng cố vấn giáo dục tốn kém $1.9 triệu mỗi năm.

Tài chính của tiểu bang lâm vào tình trạng bất ổn phần lớn là vì đã quá dựa vào thuế thu nhập cá nhân. Nguồn tiền này giảm xuống mạnh do cuộc khủng hoảng kinh tế đưa tới chỗ nhiều dân chúng mất việc. California chưa bao giờ hồi phục trở lại hoàn toàn kể từ sau cuộc bùng phát công nghiệp cuối thế kỷ trước và tiểu bang không có đủ dự trữ để đến cuộc suy thoái năm 2008 đã rớt vào khủng hoảng nặng nề thêm.

Thống Ðốc Arnold Schwarzenegger đã cắt giảm rất nhiều chương trình do tiểu bang tài trợ kể cả giáo dục và dịch vụ cho dân nghèo dù rằng những nhu cầu này tăng lên. Trong nhiều tháng năm 2009 California phải phát hành giấy thiếu nợ IOU.

Thống Ðốc Dân Chủ Jerry Brown vừa đắc cử và là lần thứ nhì ông trở lại lãnh đạo tiểu bang California tuyên bố: “Không có những biện pháp cương quyết, vấn đề ngân sách tiểu bang sẽ còn tồn tại mãi, đe dọa hồi phục kinh tế, phát triển công việc làm, giáo dục công cộng và mức sống của người dân. Chấp nhận ngân sách này sẽ đưa California đến vị trí dẫn đạo toàn quốc trên bước đường dần dần thoát ra khỏi cuộc đại khủng khoảng”. (H.C.)