Hưởng thọ 81 tuổi.

Tướng Vàng Pao, lãnh tụ chống cộng sản của các bộ tộc Hmong tại Đông Dương, vừa qua đời tại Mỹ, thọ 81 tuổi.

"Ông ta qua đời hôm nay ... gia đình cũng có mặt", một phát ngôn viên của Trung tâm Y tế Cộng đồng Clovis, phía nam của thành phố San Francisco 322 km, nói với AFP.

 Ông Vàng Pao đã vào bệnh viện trong 10 ngày trước khi qua đời hôm thứ Năm 6/1.

Thời trẻ, ông tham gia kháng chiến chống quân đội Nhật chiếm Đông Dương hồi Thế Chiến 2, và sau đó theo người Pháp chống lại quân Bắc Việt Nam vào thập niên 1950.

Nhưng vai trò được nói đến nhiều của ông Vàng Pao là quá trình thực hiện cuộc chiến bí mật do CIA tài trợ trong thời gian Chiến tranh Việt Nam.

Sự thất bại của lực lượng này khiến người người dân Hmong theo ông ta phải đi sống lưu vong.

Cựu Giám đốc cơ quan tình báo CIA của Mỹ, ông William Colby có lần gọi Tướng Vàng Pao là "người anh hùng số một của Chiến tranh Việt Nam".

Tướng Vàng Pao

Nhưng Tướng Vàng Pao cũng là nhân vật có nhiều điều tiếng dù nhiều người Hmong kính yêu ông vô cùng vì lòng kiên trì chiến đấu cho tự do của họ, chống lại sự thống trị từ bên ngoài.

Ông cũng bị cáo buộc đã có âm lưu lật đổ tại Lào.

Khi tìm đến ông Vàng Pao, người Mỹ thấy đây là một chiến binh đầy kinh nghiệm và có uy tín lớn trong bộ tộc Hmong, và có thể duy trì chiến dịch kéo dài 15 năm của họ chống lại quân Bắc Việt.

Hãng hàng không của CIA, Air America đã tiếp viện và vận chuyển Tướng Vàng Pao cùng các chiến binh của ông dọc ngang nước Lào.

Nhiệm vụ của họ là chặn phá các tuyến được tiếp liệu của Bắc Việt Nam và tham chiến nhằm tiêu hao sinh lực của phe Pathet Lào cộng sản do Hà Nội hỗ trợ.

Sống lưu vong

Sau thất bại năm 1975, ông Vàng Pao dẫn hàng nghìn người Hmong sang Hoa Kỳ, lập ra một cộng đồng di dân nay khá có vị thế.

Hiện tại vùng Central Valley, California cũng như Minneapolis và nhiều đô thị khác ở Wisconsin có sự hiện diện rõ rệt của người Hmong.

Tuy nhiên, một số đông Bấm người tỵ nạn Hmong chống lại cộng sản Việt Nam và Lào vẫn bị kẹt tại các trại ở Thái Lan.

Cuộc tranh cãi về số phận của họ, những nạn nhân cuối cùng của cuộc chiến Đông Dương vẫn còn thu hút quan tâm của dư luận quốc tế cho tới gần đây.

Năm 2007, ông Bấm Vàng Pao bị buộc tội cùng chín người khác có âm mưu dùng hỏa tiễn, tiểu liên AK-47 và thuê các tay súng nhằm lật đổ thể chế tại Lào.

Ông bị FBI tạm giữ nhưng sau đó các cáo buộc chống lại nhân vật Hmong này sau đó bị bác bỏ.

Dù được một số người coi như một 'nguyên thủ quốc gia lưu vong', lúc sang Mỹ ông chỉ làm chân bảo vệ tại một siêu thị.

Cảnh sát trưởng Fresno, ông Jerry Dyer cùng Tướng Vàng Pao trong một buổi lễ của người Hmong tại California