Xăng lên giá ở xứ xuất cảng dầu

Theo công bố của đài truyền hình chính phủ hôm Thứ Bảy, giá xăng ở Iran sẽ tăng gấp 4 trong vài ngày tới sau khi kế hoạch ngưng phụ cấp của chính phủ bắt đầu có hiệu lực. (Hình: Morteza Nikoubazl/Reuters)

TEHRAN, Iran - Hết cuối tuần này, Iran sẽ bắt đầu bước vào giai đoạn khắc khổ trầm trọng, sau khi chính phủ ngưng phụ cấp giá cả cho các nhu yếu phẩm, trong đó có thực phẩm và nhiên liệu. Quyết định táo bạo này dẫn đến giá xăng tăng gấp bốn lần, điện gấp ba và gấp 9 đối với diesel, theo Christian Science Monitor.

Tổng thống Iran, Mahmoud Ahmadinejad tuyên bố, kế hoạch đầy tham vọng này là một bước quan trọng để đối phó với tình trạng kinh tế èo uột của Iran, do hậu quả của sự quản lý yếu kém lẫn bốn đợt cấm vận của Liên Hiệp Quốc. Tổng thống Iran còn hứa hẹn đền bù mỗi người $40 mỗi tháng, việc này sẽ mang lại lợi ích cho 60% dân số.

Báo Guardian ở London tường thuật rằng giá phụ cấp mà chính phủ phải cưu mang, phỏng chừng $70 tỉ mỗi năm, tương đương 25% tổng sản lượng quốc nội.

Theo UPI, cảnh sát chống nổi loạn được phái đến các trạm xăng để bảo vệ an ninh trong mấy ngày cuối tuần, tránh tình trạng bạo động và phản đối như đã xảy ra vào năm 2007 sau khi chính phủ ban hành lệnh cung cấp xăng dầu theo tem phiếu. Hồi tháng 11, tổng thống Iran từng cảnh cáo những kẻ chỉ trích chớ có lợi dụng tình trạng khó khăn kinh tế để gây xáo trộn.

Ðể giảm bớt áp lực do cấm vận của quốc tế nhắm vào khu vực năng lượng, Iran chuyển sản xuất của các nhà máy hóa chất sang xăng dầu, điều mà các phân tích gia cho là một quyết định đầy tốn kém.

Ali Ansari, một chuyên gia về Iran ở St. Andrews University nói với The Guardian rằng, khi việc bao cấp chấm dứt Tehran sẽ rơi vào tình trạng căng thẳng. Ông Ansari nói: “Chính quyền Iran từng lo lắng nhiều về viễn ảnh ngưng phụ cấp. Họ linh cảm được khả năng có sự biến động trầm trọng trong dân chúng và họ quả không lầm về điều đó.”

Tổng Thống Ahmadinejad phát biểu trên truyền hình: “Tôi kêu gọi mọi người chớ nên tích trữ xăng dầu vì rất nguy hiểm. Thượng Ðế cấm làm như vậy và tai nạn không thể tránh khỏi.” (T.P.)