Một điện tín ngoại giao mới được tiết lộ trên trang Wikileaks cho biết cựu Thủ tướng Lý Quang Diệu của Singapore đã từng nói rằng khối Asean lẽ ra không nên nhận Việt Nam,

 Lào, Campuchia và Miến Điện vào làm thành viên trong thập niên 90.

Ông Lý Quang Diệu làm Thủ tướng Singapore từ năm 1959 đến 1990

Ông Lý Quang Diệu còn nhận xét giới lãnh đạo Miến Điện là “đần độn” và “ngu dốt”.

Điện tín được Wikileaks tung ra hôm 14/12 tóm tắt cuộc trò chuyện vào năm 2007 giữa ông Lý Quang Diệu với đại sứ Mỹ tại Singapore khi đó là bà Patricia L. Herbold và phó trợ lý Ngoại trưởng Thomas Christensen.

Điện tín cho biết tại cuộc gặp hôm 16/10/2007, ông Lý nhận xét với hai vị khách là sự ổn định trong khu vực sẽ được cải thiện thêm nếu Asean biết “hành động cùng nhau”.

Tuy nhiên, ông nói rằng Asean lẽ ra không nên nhận Miến Điện, Campuchia, Lào và Việt Nam vào làm thành viên trong thập niên 90.

Đó là vì các thành viên cũ của Asean chia sẻ các giá trị chung và bài Cộng sản. Các giá trị này, theo ông, đã bị các thành viên mới vào “làm vẩn đục”, và các thành viên mới sẽ không hành xử như các thành viên cũ do họ có nhiều vấn đề về kinh tế và xã hội.

Ba nước Đông Dương

Điện tín cho biết ông Lý tỏ ra lạc quan về Việt Nam. Ông nhận xét người Việt Nam là những người “sáng dạ, học hỏi nhanh”, và sẽ đóng góp cho sự phát triển của Asean.

Bên cạnh đó, ông Lý nhận xét Việt Nam không muốn thấy ảnh hưởng của Trung Quốc quá lớn mạnh tại Asean.

Khối Asean hiện bao gồm 10 nước Đông Nam Á

Về Campuchia, ông Lý nhận xét nước này vẫn chưa hồi phục và thoát ra khỏi lịch sử khó khăn của họ, trong khi hệ thống chính trị lại quá tập trung vào một mình Thủ tướng Hun Sen.

Ông Lý nhận xét Lào là “tiền đồn” cho Trung Quốc; nói rằng Lào báo cáo lại mọi diễn biến tại tất cả các cuộc họp của Asean cho Trung Quốc.

‘Đần độn’

Theo bức điện tín, ông Lý Quang Diệu tỏ ra đặc biệt coi thường giới lãnh đạo Miến Điện.

Ông nói với hai vị khách Mỹ là giới lãnh đạo Miến “đần độn” và “ngu dốt”, và nói họ đã “quản lý tồi” các nguồn lực tự nhiên dồi dào của nước này.

Ông ví nói chuyện với chính quyền quân nhân Miến Điện chẳng khác gì “nói chuyện với người chết”.

Ông Lý nhận xét Trung Quốc có ảnh hưởng mạnh nhất tới thể chế Miến Điện, và đã thâm nhập rất sâu vào nền kinh tế Miến.

Ông Lý Quang Diệu, năm nay 87 tuổi, vốn nổi tiếng hay nói thẳng và có các đánh giá mạnh bạo về quan hệ quốc tế, mặc dù ông hay tránh lăng mạ công khai giới lãnh đạo nước ngoài.

Ông là Thủ tướng Singapore từ năm 1959 đến 1990, và vẫn giữ chức cố vấn cao cấp cho Thủ tướng hiện nay là con trai ông Lý Hiển Long.