Nhiều viên chức Trung Quốc không còn xem Bình Nhưỡng là một đồng minh hữu ích và cho biết Bắc Kinh sẽ không ra tay cứu giúp khi chế độ sụp đổ.

Trên đây là nội dung của một số tài liệu ngoại giao mật của Hoa Kỳ bị Wikileaks phát tán trong những ngày qua. Chính quyền Trung Quốc tỏ ý hy vọng là quan hệ song phương Mỹ-Trung không bị tác động vì vụ phát tán này.

Trang nhất các báo ra tại châu Âu ngày 29/11 phủ kín các tài liệu mật được Wikileaks phát tán
REUTERS/The Guardian, The New York Times, Der Spiegel, Le Monde

Theo AFP, tài liệu thứ nhất cho biết trong một buổi dạ tiệc hồi năm ngoái, đại sứ Trung Quốc ở Kazakhstan đã tiết lộ rằng Bắc Kinh xem chương trình hạt nhân của Bắc Triều Tiên là « rất phiền phức ». Bắc Kinh sẵn sàng chấp nhận cho bán đảo Triều Tiên thống nhất trong tay chế độ Hàn Quốc.

Bản mật điện của đại sứ Mỹ Richard Hoagland tại Astana gởi về bộ ngoại giao tại Washington ghi lại nhận định của đại sứ Trung Quốc Trình Quốc Bình tin rằng trong « tương lai xa » Triều Tiên sẽ thống nhất, còn trong « ngắn hạn » thì tạm thời chia đôi.

Trong một bản báo cáo mật mật khác, một viên chức Trung Quốc khác được giữ kín danh tánh nói rằng Bình Nhưỡng đã đi « quá xa » khi thử tên lửa và vụ nổ hạt nhân lần hai. Nhưng phản ứng gây sức ép của Bắc Kinh buộc Bình Nhưỡng trở lại bàn đàm phán không mang lại kết quả. Viên chức Trung Quốc này cho là chỉ có Hoa Kỳ mới thúc đẩy được hồ sơ hạt nhân của Bắc Triều Tiên.

Cuối cùng, tài liệu thứ ba mà Wikileaks phát tán cho 5 nhật báo lớn của Tây phương, xuất phát từ Đại sứ quán Mỹ ở Seoul, bà Kathleen Stephens báo cáo về Washington.

Hồi tháng hai năm nay, thứ trưởng ngoại giao Hàn Quốc vào thời điểm đó là ông Chun Yung-Woo thuật lại là trong một cuộc nói chuyện không chính thức với hai viên chức cáo cấp Trung Quốc, thì hai người này thẩm định là bán đảo Triều Tiên « phải được thống nhất dưới sự kiểm soát của Đại Hàn Dân Quốc ».

Theo nhận định của thứ trưởng Chun Yung-Woo mà nay là cố vấn an ninh của Tổng thống Lee Myung-Bak thì thế hệ lãnh đạo mới tại Trung Quốc không còn xem Bắc Triều Tiên là một đồng minh đáng tin cậy và hữu ích nữa. Bắc Kinh sẽ không phiêu lưu vào một cuộc xung đột võ trang để bảo vệ Bình Nhưỡng

 Cũng theo thẩm định của ông Chun Yung-Woo thì kinh tế miền bắc đã tan vỡ và chế độ chính trị sẽ không tồn tại quá hai hay ba năm sau khi Kim Jong Il từ trần.

Hoa Kỳ : Wikileaks phạm tội ác

Bộ ngoại giao Mỹ chỉ thị tăng cường biện pháp ngăn chặn thất thoát tài liệu và mở cuộc điều tra. Nhà Trắng lên án ban chủ biên Wikileaks có hành động thiếu suy nghĩ có thể làm thiệt hại đến sinh mạng của nhiều người và tác hại đến nhiều nước đồng minh.

Mặc dù tài liệu mật nhận định Bắc Kinh mất nhiều ảnh hưởng với Bình Nhưỡng nhưng Trung Quốc phản ứng chừng mực và tỏ hy vọng là vụ phát tán tài liệu này không gây thiệt hại cho quan hệ Mỹ-Trung.

Trong khi đó Nhật Bản chỉ trích hành động của Wikileaks. Trong số các tài liệu mật có ghi lại nhận định của đại sứ Nhật Bản hồi tháng 4 năm nay về Thủ tướng Trung Quốc Ôn Gia Bảo, một nhân vật được mô tả là « mệt nhọc và có vẻ bị nhiều sức ép ». Cũng trong vùng châu Á, cựu thủ tướng Singapore Lý Quang Diệu gọi lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong Il là « một con bệnh tâm thần ».

Tại Trung Cận Đông, Israel tỏ ra hài lòng vì các tài liệu này « chứng tỏ Israel có lý ». Ngay Ả-rập Xê-Út cũng thúc giục Mỹ ném bom Iran. Trong khi đó thì tổng thống Iran Ahmadinejad nhận định vụ phát tán tài liệu mật là « do Hoa Kỳ chủ xướng ».