Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton nói hôm thứ Bảy rằng Việt Nam cần có cải cách chính trị và tôn trọng nhân quyền để có thể phát huy hết tiềm năng.

Ngoại trưởng Clinton chụp ảnh cùng vợ chồng Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng

Bà nói: "Hoa Kỳ lo ngại về vụ bắt giữ và kết án những người bất đồng theo phương cách hòa bình, các cuộc tấn công các nhóm tôn giáo và hạn chế tự do internet."

"Việt Nam có rất nhiều tiềm năng, và chúng tôi tin rằng cải cách chính trị và tôn trọng nhân quyền là một phần không thể thiếu để phát huy hết tiềm năng đó."

Bà nói với báo chí sau cuộc gặp Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và Ngoại trưởng Phạm Gia Khiêm.

Trong tuần lễ trước khi bà Clinton đến Việt Nam, chính phủ nước này đã kết án tù ba nhà hoạt động cho quyền của công nhân, đưa ra xử sáu giáo dân trong vụ Cồn Dầu và bắt giữ một nhà đối kháng, ông Vi Đức Hồi.

Hoạt động đa phương

Ngoài hoạt động tại hội nghị Đông Á, Ngoại trưởng Clinton còn tham dự cuộc gặp với lãnh đạo các nước thuộc Sáng kiến Hạ vùng Mekong và gặp song phương với lãnh đạo Việt Nam.

Ngoại trưởng Mỹ cũng nói bà muốn Trung Quốc và Nhật Bản chấm dứt căng thẳng và cân nhắc tổ chức cuộc gặp ba bên ở Washington để cải thiện quan hệ.

Trong hai ngày qua, căng thẳng Nhật - Trung lại nổi lên.

Thủ tướng Trung Quốc và Nhật Bản đã gặp nhau ngắn ngủi bên lề hội nghị Đông Á ở Hà Nội, nhưng từ chối có cuộc họp chính thức.

Nhật Bản nhắc lại tuyên bố chủ quyền ở một số hòn đảo ở Thái Bình Dương. Trung Quốc thì phê phán Mỹ sau khi bà Clinton nói đảo Điếu Ngư nằm trong hiệp ước an ninh Nhật - Mỹ.

Ngoại trưởng Mỹ bắt tay Chủ tịch Nguyễn Minh Triết

Phát biểu tại Hà Nội hôm nay, bà Clinton nói rằng Hoa Kỳ sẵn sàng tổ chức cuộc họp ba bên để dàn xếp.

Nhà ngoại giao Mỹ cũng một lần nữa nhắc đến tranh chấp Biển Đông, trong bài phát biểu ở hội nghị Đông Á.

"Hoa Kỳ có quyền lợi quốc gia về tự do đi lại và hoạt động thương mại đúng luật không bị cản trở."

"Và khi tranh chấp nổ ra vì lãnh hải, chúng tôi quyết tâm giải quyết theo phương thức hòa bình dựa trên luật quốc tế."

Nhưng bà cũng tỏ ra nhẹ nhàng hơn, khi nói tiếp "về Biển Đông, chúng tôi cảm thấy được động viên bởi những bước gần đây của Trung Quốc để có thảo luận với Asean về một quy tắc hành xử chính thức hơn".

Đến cuối ngày thứ Bảy, bà Clinton đã bay sang đảo Hải Nam để họp với Ủy viên Quốc vụ Trung Quốc Đới Bỉnh Quốc.

Tăng cường quan hệ đối tác

Chuyến thăm của bà Hillary Clinton được cho là minh chứng cho "sự quan tâm của Hoa Kỳ đối với việc mở rộng và làm sâu sắc thêm quan hệ với Việt Nam", mà Mỹ coi là đối tác ngày càng thân cận và quốc gia đang nổi lên trong tư thế một lãnh đạo khu vực.

Trong các thảo luận song phương lần này, ngoại trưởng Hoa Kỳ sẽ cùng đối tác Việt Nam bàn về hợp tác trong các lĩnh vực an ninh, không phổ biến vũ khí, môi trường, y tế, giáo dục và thương mại, vốn đã có bước tiến mạnh mẽ trong những năm gần đây.

Hợp tác trong lĩnh vực an ninh, nhất là an ninh hàng hải là một chủ đề bà Clinton đề cập tới.

Thông tấn xã Việt Nam cho hay trong cuộc gặp tối thứ Sáu 29/10 với Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng, bà Clinton đã "tái khẳng định sự ủng hộ của Mỹ cho việc bảo đảm an ninh trên Biển Đông và kêu gọi các quốc gia trong khu vực tìm kiếm giải pháp lâu dài cho vấn đề này cũng như tuân thủ Tuyên bố về cách Ứng xử trên Biển Đông (DOC)".

Hội nghị Thượng đỉnh Đông Á đã khai mạc sáng thứ Bảy 30/10 tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia. Trong lễ khai mạc trọng thể, Thủ tướng nước chủ nhà Nguyễn Tấn Dũng đứng giữa, bên phải là tân Thủ tướng Australia Julia Gillard và bên trái là Thủ tướng Trung Quốc Ôn Gia Bảo.

Hoạt động này khép lại một năm Việt Nam giữ chiếc ghế chủ tịch luân lưu của Hiệp hội các nước Đông Nam Á.

Sang năm nước chủ tịch sẽ là Indonesia.