350 người ký tên chống bauxite Tây Nguyên

HÀ NỘI (TH) - 350 trí thức, chuyên viên, trong ngoài nước, ký tên trên một kiến nghị thư gửi nhà cầm quyền trung ương tại Hà Nội, kêu gọi ngừng dự án khai thác bauxite ở Tây Nguyên.

Công trường khai thác bauxite ở Tây nguyên Việt Nam. Nhiều người ký kiến nghị kêu gọi ngừng khai thác vì các hậu quả khôn lường. (Hình: VNExpress)

 Ðây là bản kiến nghị phổ biến trên mạng Bauxite Việt Nam từ ngày 9 tháng 10, 2010, sau khi tin tức cho hay ngày 5 tháng 10 vừa qua, hồ chứa bùn đỏ phế thải sau khi lọc quặng bauxite ở Ajka, nước Hungary, đã vỡ.

Bùn đỏ độc hại tràn ra một vùng chung quanh, rộng gần 40 km2 và một số con sông.

Tin sơ khởi nói bùn đỏ tràn ra cuốn trôi 270 căn nhà, phá hủy nhiều cầu đường, 7 người chết, 150 người bị thương vì bỏng hóa chất trong bùn đỏ. Thiệt hại nhân mạng và tài sản còn tiếp tục gia tăng.

Tháng 4 năm ngoái, hàng ngàn người đã ký tên trên bản kiến nghị do nhóm Bauxite Vietnam chủ xướng, gửi Bộ Chính Trị cùng các chức sắc cao cấp nhất trong đảng và nhà nước CSVN. Một số tướng lãnh, hàng chục chuyên viên khoa học trong nước đã đưa ra các khuyến cáo mạnh mẽ, kể cả tướng công thần của chế độ là Võ Nguyên Giáp, đề nghị đừng khai thác bauxite vì không có lợi kinh tế, ảnh hưởng an ninh quốc phòng, lại gây ô nhiễm môi trường và nếu vỡ hồ chứa, cả chục triệu người ở hạ lưu sông Ðồng Nai sẽ bị hậu quả.

Tuy nhiên, chế độ Hà Nội vẫn nhất định tiến tới và nói rằng khai thác bauxite để phục vụ kỹ nghệ nhôm của Trung Quốc là “chủ trương lớn của Ðảng và nhà nước Việt Nam.”

Bản kiến nghị mới này còn đang được nhiều người tiếp tục ký tên. Những người ký tên trên bản kiến nghị ngày 9 tháng 10, 2010 thấy phần lớn là các trí thức, chuyên viên từng ký tên trên bản kiến nghị đầu tiên hồi năm ngoái.

Bản kiến nghị nêu ra 6 lý do cho thấy kế hoạch khai thác bauxite hoàn toàn sai lầm trên đủ mọi mặt, từ đầu tư, kinh tế, xã hội, môi trường đến an ninh quốc phòng.

Một số bài viết phổ biến trên mạng Bauxite Vietnam và một số diễn đàn điện tử khác dẫn chứng thảm họa vỡ hồ chứa bùn đỏ ở Hungary là một sự cảnh cáo nghiêm khắc để chế độ Hà Nội phải ngưng ngay các công trường khai thác bauxite ở Tân Rai và Ðắc Nông.

Hiện chưa thấy có dấu hiệu gì cho thấy những kẻ quyền hành nhất của chế độ Hà Nội phản ứng ra sao. Nhưng Dương Văn Hòa, phó tổng giám đốc tập đoàn Than Khoáng Sản Việt Nam (TKV) đã cho báo chí biết tập đoàn này rất quan tâm về tai nạn bùn đỏ tàn phá nhiều làng mạc của Hungary.

Theo VNExpress hôm Thứ Tư, 13 tháng 10, 2010, ông Dương Văn Hòa xác nhận bùn đỏ là mối hiểm họa cần phải tập trung hết mức sự chú ý. Tuy hai nước có hoàn cảnh địa lý và cách khai thác quặng mỏ khác nhau, ông Hòa nhìn nhận rằng sự cố bùn đỏ của Hungary rất đáng để Việt Nam rút kinh nghiệm và học hỏi.

 Ông Dương Văn Hòa với tư cách là chủ đầu tư đã trả lời báo chí rằng tập đoàn TKV theo dõi cách đối phó của Hungary cũng như tổng hợp, phân tích nguyên nhân. Ban chỉ đạo thực hiện dự án bô xít Tây nguyên cũng đang xem xét lại toàn bộ quy trình thiết kế, thi công các hồ bùn đỏ tại Tây Nguyên.

Ông Hòa cho biết Vinacomin đang tập trung vào hai dự án lớn đó là tổ hợp bauxite nhôm Tân Rai, Lâm Ðồng và dự án Nhân Cơ, Ðăk Nông. Dự án Tân Rai có công suất 650,000 tấn alumin một năm, khai thác quặng 4.4 triệu tấn. dự kiến cuối năm 2010 Tân Rai sẽ chạy thử từng phần. Ðến quý 1/2011 dự án sẽ chính thức đi vào hoạt động nếu không có quyết định gì đột biến.

Ða số những người ký tên đầu tiên vào bản kiến nghị ngày 9 tháng 10, 2010 có 11 trí thức của nhóm nghiên cứu độc lập IDS. Tổ chức khảo cứu IDS đã tuyên bố tự giải thể ngày 15 tháng 9, 2009 vì chế độ Hà Nội buộc các bản nghiên cứu chỉ có thể gửi đến các cơ quan của chính phủ, mà không được công bố công khai.