TTO - Thị trấn Karabash, nằm ở thành phố Chelyabinsk miền nam nước Nga, là nơi đặt một nhà máy sản xuất đồng loại lớn.

Một thế kỷ trôi qua và vùng đất này đã chịu đựng khói độc và chất thải hóa học từ công ty khiến vùng đất trở nên hoang tàn, và những cư dân ở đây đã phải gánh chịu hậu quả.

"Người dân ở đây mắc các bệnh tim mạch, bệnh đường hô hấp, bệnh hệ thống tiêu hóa và mức độ bệnh ung thư khá cao", ông Aleksey Mironov, Phó giám đốc tại Bệnh viện thị trấn Karabash, cho biết.

Được một người chủ mới mua lại từ năm 2003, nhà máy đã đưa việc giảm thiểu thiệt hại trong quá khứ và hiện tại vào danh sách nhiệm vụ của mình, nhưng tiến độ thực hiện rất chậm.

 Quang cảnh thị trấn ô nhiễm nhất nước Nga, Karabash - Ảnh: Bloginity

"Chúng tôi ngay lập tức bắt đầu đổi mới", ông Alexey Baikin, giám đốc luyện kim tại Công ty Đồng Nga. "Bạn có thể tự kiểm chứng những vấn đề mà công ty chúng tôi "được" thừa kế. Chúng tôi đang làm rất nhiều để bảo tồn và phát triển Karabash nhưng, tất nhiên, vẫn còn rất nhiều việc phải làm".

Nhà máy này được thành lập để khai thác tài nguyên đồng dồi dào trong khu vực và đã góp phần vào sự phát triển kinh tế tại Nga trong vòng 20 năm qua. Tuy nhiên, cái giá phải trả cho lợi ích kinh tế đạt được rất lớn, với những vết sẹo xã hội và môi trường rõ ràng: một khu đồi cao ngất chất thải công nghiệp màu đen bao quanh các cư dân của Karabash và chất lượng không khí rất kém.

"Hôm nay, gió thổi theo một hướng khác. Bình thường thì bạn không thể nhìn thấy cánh tay mình dang ra vì lượng khói tập trung dày đặc trong không khí. Người dân đang bị đầu độc theo đúng nghĩa đen", ông Dmitry Smolnikov, người dân tại Karabash, nói.

Tuy nhiên, nhà máy là huyết mạch của thành phố, do đó việc đóng cửa nó không phải là điều đơn giản. Trở lại năm 1987, sau khi thành phố đã được định danh là khu vực thảm họa môi trường, nhà máy đã bị đóng cửa và vùng đất này nhanh chóng rơi vào đói nghèo.

Và người dân Karabash cảm thấy như được cứu thoát khi nhà máy mở cửa trở lại một số mười năm sau đó. Mặc dù người dân biết những gì sẽ diễn ra sắp tới: ô nhiễm và điều kiện làm việc độc hại, nhưng ít nhất họ có thể nuôi sống gia đình mình. Các thiết bị thanh lọc trong nhà máy quá ít và cũng không đủ năng suất.

Núi chất thải màu đen tại Karabash - Ảnh: Bloginity

"Ngành công nghiệp này thực sự nguy hiểm, nó làm hủy họai tất cả mọi thứ" - ông Smolnikov nói - "Các máy móc được thiết kế để hấp thụ khí ô nhiễm thường không hoạt động hiệu quả và tất cả các tạp chất quay trở lại thị trấn".

Mặc dù đã đầu tư rất nhiều lần để hiện đại hóa nhà máy nhưng điều kiện làm việc của nó vẫn có vẻ không khá hơn. Không khí làm việc đôi khi rất khó thở, mà nhiều người trong số các nhân viên không có thiết bị thở.

Tuy nhiên cũng phải kể đến một số thành công tại đây Karabash. Việc xử lý chất thải không còn bằng cách sử dụng các kênh rạch nước công cộng và công ty cho biết họ đang nỗ lực để cắt giảm khí thải. Và với kế hoạch đầu tư thêm, Karabash có thể hy vọng cho một tương lai sạch hơn.

"Chúng tôi sẽ xây dựng nhà máy theo kiểu châu Âu hiện đại trong tương lai. Và tất cả mọi thứ bạn nhìn thấy xung quanh nhà máy sẽ sớm trở thành lịch sử", ông Baikin hứa.

Theo số liệu chính thức, các hồ chứa bùn Nga lưu trữ khoảng 8 tỉ m3 khối chất thải công nghiệp với độ phân loại nguy hiểm khác nhau, Tổ chức Hòa bình Xanh Nga cho biết. Lượng chất thải này gấp khoảng 10.000 lần so với những gì thoát ra môi trường sau trong tai nạn tại Hungary.

"Điều không thể không chú ý tới là tình trạng nghiêm trọng của nhiều công trình thủy lợi trong nước chúng ta không thể loại trừ nguy cơ tái diễn tai nạn tương tự như Hungary sẽ diễn ra lần nữa", Ivan Blokov, giám đốc chương trình Greenpeace ở Nga nói. "Trong những mùa đông lạnh lẽo sắp tới, tuyết rơi có thể dẫn đến lũ lụt lớn, và có thể khiến vỡ đập".

Bộ Môi trường Ukraine cho biết bùn đỏ độc hại từ nhà máy của Hungary có thể lan tới lãnh thổ Ukraine vào tuần tới.