Mỹ trấn an các nước bị Trung Quốc đe dọa

HÀ NỘI (AP) - Hoa Kỳ sẽ hậu thuẫn các nước nhỏ ở Á Châu vốn đang cảm thấy bị Trung Quốc bắt nạt và sẽ đòi hỏi có giải pháp ngoại giao cho các cuộc tranh chấp lãnh thổ giữa Trung Quốc và các quốc gia láng giềng ở vùng Thái Bình Dương, theo lời giới chức Hoa Kỳ.

Bộ Trưởng Gates bắt tay Thiếu Tướng Nguyễn Hữu Mạnh và một số sĩ quan Việt Nam đón ông tại phi trường Nội Bài khi tới dự cuộc họp của các bộ trưởng quốc phòng Ðông Nam Á. (Hình: AP Photo/Carolyn Kaster, Pool)

Bộ Trưởng Quốc Phòng Mỹ Robert Gates, đến Việt Nam tham dự cuộc họp của các bộ trưởng quốc phòng Ðông Nam Á, tìm cách trấn an các quốc gia trong vùng rằng Hoa Kỳ sẽ không từ bỏ vai trò có từ lâu nay là cường quốc quân sự hàng đầu ở vùng Thái Bình Dương trong lúc các tham vọng bành trướng trên biển của Trung Quốc đang trên đà gia tăng.

Hoa Kỳ lo ngại rằng tranh cãi gay gắt về các quần đảo ít người biết đến ở Mỹ có thể sẽ gây nguy hại cho một trong những hải lộ quan trọng nhất đối với nền thương mại thế giới.

Các nước nhỏ ở vùng này nói rằng Trung Quốc có thể tìm cách chiếm đoạt công khai các quần đảo hay mặc nhiên kiểm soát bằng các cuộc tuần tiễu của tàu chiến.

Ông Gates gặp một tướng Trung Quốc hôm Thứ Hai khi cả hai cùng tham dự cuộc họp bộ trưởng quốc phòng các quốc gia ASEAN mở rộng (ADMM) lần thứ nhất. Ông Gates sẽ gặp riêng từng phái đoàn của một số quốc gia tham dự vốn mong mỏi có sự hậu thuẫn của Hoa Kỳ để đối phó với sự lớn mạnh về quân sự của Trung Quốc.

Các giới chức Ngũ Giác Ðài đi cùng với ông Gates nói rằng ông sẽ đưa ra các luận cứ về quyền lợi của Hoa Kỳ trong vùng Thái Bình Dương như đã trình bày trước đây cùng là những giới hạn trong sự chế ngự của Trung Quốc, một điều từng làm Bắc Kinh vô cùng tức giận trước đây.

Tổng Thống Barack Obama và các nhà lãnh đạo khối ASEAN mới đây cũng lập lại sự hỗ trợ đối với một giải pháp hòa bình cho cuộc tranh chấp lãnh thổ, từng làm nhiều người lo ngại sẽ đưa đến cuộc chiến mới ở Á Châu.

Hoa Kỳ hiện đang tìm cách thuyết phục Trung Quốc là tình hình sẽ thuận lợi hơn nếu mở ra các mối liên lạc nhẹ nhàng, thường xuyên giữa quân đội hai nước. Mối quan hệ quân sự giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc chỉ có tính cách hình thức trong nhiều năm qua, so với mối hợp tác chặt chẽ hơn trong lãnh vực kinh tế và chính trị.

Trung Quốc quyết định tạm gián đoạn mối quan hệ quân sự hồi đầu năm nay để phản đối việc Hoa Kỳ dự trù bán số lượng võ khí lên đến hơn $6 tỉ cho Ðài Loan. Trung Quốc hủy lời mời ông Gates viếng thăm trước đó, và một tướng Trung Quốc chất vấn ông về vấn đề Ðài Loan trong một cuộc họp khác hồi Tháng Sáu ở Singapore.

Nhưng sau đó sự căng thẳng bắt đầu dịu bớt. Trung Quốc nay đồng ý tái khởi sự một số cuộc họp quân sự cấp thấp trong tháng này và các nhà lãnh đạo Trung Quốc cho hay muốn có các sự giao thiệp rộng lớn hơn.

“Ðây là điều chúng tôi tin rằng cả hai bên cần có. Sự tiếp tục thảo luận này sẽ có lợi cho cả hai nước,” tùy viên báo chí Ngũ Giác Ðài Geoff Morrell nói với các phóng viên đi cùng với ông Gates.

Giải pháp hòa bình quốc tế cho các cuộc tranh chấp trên biển là một chủ đề chính của cuộc họp bộ trưởng quốc phòng ASEAN tại Hà Nội lần này.