HÀ NỘI - Một nhóm trí thức cả trong lẫn ngoài nước hôm 9 tháng 10 vừa lên tiếng kêu gọi nhà cầm quyền Việt Nam ‘ngừng ngay’ việc khai thác bauxite

ở hai tỉnh Lâm Ðồng và Ðắc Nông nhân thảm họa bauxite tại Hunggary xảy ra hôm 5 tháng 10 vừa qua.

Bản kiến nghị gởi đến Bộ Chính Trị đảng CSVN, Quốc Hội và chính phủ Việt Nam.

Những người ký tên vào bản lên tiếng là những trí thức hàng đầu ở Việt Nam như Giáo Sư Hoàng Tụy, Tiến Sĩ Lê Ðăng Doanh, nhà văn Nguyên Ngọc, Trần Việt Phương, Trần Ðức Nguyên, giáo sư tiến sĩ Chu Hảo, Phạm Chi Lan, Nguyễn Trung, Tiến Sĩ Nguyễn Quang A, Giáo Sư Nguyễn Huệ Chi, nhà giáo Phạm Toàn, giáo sư tiến sĩ Nguyễn Thế Hùng...

Theo trang mạng Bauxite Việt Nam, tính đến chiều 10 tháng 10, đã có 25 trí thức trong và ngoài nước ký tên.

Thảm họa ‘bùn đỏ’ tại Hungary. Giới trí thức Việt Nam lo ngại một thảm họa tương tự xảy ra cho vùng Tây Nguyên. (Hình: ATTILA KISBENEDEK/AFP/Getty Images)

Sau khi điểm lại những thảm họa bauxite gây ra tại Hungary, bản kiến nghị nói rằng, “Thảm họa vỡ hồ bùn đỏ Ajka ở Hungary là lời cảnh báo nghiêm khắc đối với vấn đề hồ bùn đỏ chứa chất thải trong sản xuất alumina ở Tây Nguyên.”

Trên cơ sở đó, bản kiến nghị có 5 yêu cầu, như sau:

(1) Quyết định cho ngừng ngay việc xây dựng nhà máy Tân Rai ở Lâm Ðồng để nghiên cứu tiếp cách xử lý;

(2) Tạm hủy dự án đang đàm phán tiếp với đối tác nước ngoài về nhà máy Nhân Cơ ở Ðắc Nông;

(3) Tạm thời đình chỉ việc triển khai toàn bộ tổng dự án hiện thời về việc khai thác bauxite ở Tây Nguyên để tổ chức nghiên cứu lại một cách nghiêm túc và khoa học;

(4) Lập nhóm nghiên cứu độc lập (nhóm đặc nhiệm) gồm những cá nhân có uy tín và có tâm huyết với đất nước trong giới các nhà khoa học, các chuyên gia kinh tế và những người hoạt động xã hội độc lập, để tiến hành nghiên cứu lại toàn bộ vấn đề bauxite Tây Nguyên.

(5) Những kết quả nghiên cứu lại một cách tổng thể vấn đề bauxite Tây Nguyên của nhóm đặc nhiệm này sẽ được trình bày trước Quốc Hội, đồng thời được đem ra trưng cầu ý kiến nhân dân cả nước về đề tài kinh tế-xã hội vô cùng nhạy cảm này để quyết định.

Bản kiến nghị cũng đưa ra 6 lý do mà nhóm trí thức buộc phải lên tiếng, trong đó lý do hàng đầu được đưa ra là, “Hầu hết các phản biện trong nhiều cuộc hội thảo được tiến hành năm 2008 và năm 2009 đã chứng minh có sức thuyết phục là việc khai thác bauxite ở Tây Nguyên để sản xuất alumina như đang triển khai là phi kinh tế, hủy hoại môi trường, để lại nhiều hệ quả khó lường về kinh tế, chính trị, văn hóa và xã hội, uy hiếp nghiêm trọng an ninh quốc phòng của quốc gia.”

Bản kiến nghị cũng nói rằng, “Việc thực hiện 5 yêu cầu nêu trong kiến nghị này là phương án an toàn nhất, có thể giúp đất nước có đủ thời gian tìm ra những phương án tối ưu trong việc xem xét vấn đề bauxite Tây Nguyên nói riêng và cho vấn đề phát triển kinh tế-xã hội Tây Nguyên nói chung.”

Bản kiến nghị cũng kêu gọi đồng bào trong cả nước và sống ở nước ngoài đồng thanh lên tiếng ủng hộ 5 đề nghị cụ thể nêu trên và ký tên vào kiến nghị này tại trang web bauxite Việt Nam (http://boxitvn.blogspot.com). (K.N.)