Tổng thống Philippines tuyên bố Asean sẽ hợp thành một khối nếu Trung Quốc sử dụng sức mạnh trong tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông.

Ông Benigno Aquino III đã có phát biểu về chủ đề Biển Đông một ngày trước cuộc gặp giữa lãnh đạo các nước Asean và Tổng thống Mỹ Barack Obama để bàn về tranh chấp lãnh thổ trong khu vực.

Tuy nhiên, ông nói tới nay Trung Quốc chưa "ép buộc chúng tôi".

Ông tổng thống nói bên lề cuộc họp Đại hội đồng LHQ tại New York: "Nếu điều đó xảy ra thì tôi nghĩ Asean đã cho thấy chúng tôi sẽ đoàn kết thành một khối".

Ông Aquino nói thêm: "Hy vọng chúng tôi sẽ không phải nghe cụm từ 'Biển Nam Trung Hoa' với hàm ý đó là biển của Trung Quốc".

Tân tổng thống Philippines cũng ca ngợi nỗ lực tăng cường hiện diện trong khu vực Đông Nam Á của chính quyền Obama, nhất là trong lĩnh vực quân sự.

Sau cuộc gặp thứ Sáu này, ông Obama và lãnh đạo Asean dự tính sẽ đưa ra thông cáo chung kêu gọi giải quyết tranh chấp tại Biển Đông một cách hòa bình và không sử dụng vũ lực.

Trung Quốc đã tỏ ra tức giận sau khi Ngoại trưởng Hoa Kỳ Hillary Clinton phát biểu ở Hà Nội rằng giải quyết hòa bình tranh chấp Biển Đông là "quan tâm quốc gia" của Mỹ.

Bắc Kinh nói Washington đang can thiệp vào chuyện nội bộ của châu Á.

Mỹ tỏ ra quan ngại về tự do lưu thông hàng hải tại Biển đông, trong khi Trung Quốc cho rằng đây chỉ là cái cớ để Hoa Kỳ quay trở lại khu vực.

Cho tới cuối ngày thứ Năm, người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ P.J. Crowley vẫn khẳng định rằng Mỹ ủng hộ "nguyên tắc tự do lưu thông trong khu vực".

'Không nhượng bộ'

Trong khi đó, Thủ tướng Ôn Gia Bảo tuyên bố tại Liên Hiệp Quốc rằng Trung Quốc không đe dọa nước khác nhưng "sẽ không bao giờ nhượng bộ trong tranh chấp về các chủ đề có tính quan tâm quốc gia".

Ông Ôn Gia Bảo nói: "Trung Quốc quý trọng tình hữu nghị và luôn trung thành với các nguyên tắc của mình".

Khi nói tới chủ quyền, đoàn kết dân tộc và toàn vẹn lãnh thổ, Trung Quốc sẽ không lùi bước hay nhân nhượng.
Thủ tướng TQ Ôn Gia Bảo
"Trung Quốc luôn luôn đề cao các mối quan tâm quốc gia. Khi nói tới chủ quyền, đoàn kết dân tộc và toàn vẹn lãnh thổ, Trung Quốc sẽ không lùi bước hay nhân nhượng."

Tuy nhiên ông thủ tướng nói Bắc Kinh không muốn đối đầu.

"Thế giới trong thế kỷ 21 không mấy yên tĩnh, nhưng thời nay không ai còn có thể đơn độc giải quyết các vấn đề bằng vũ lực nữa."

Bài phát biểu của ông Ôn Gia Bảo được nói là nhằm giải thích cho cộng đồng thế giới hiểu về "một nước Trung Quốc thực sự".

"Trung Quốc muốn phát triển một cách hòa bình. Sự phát triển của Trung Quốc không làm hại ai và không đe dọa ai."

"Có những cường quốc khi lớn mạnh thì bá quyền nước lớn. Trung Quốc sẽ không bao giờ theo chân họ."

Ông thủ tướng không nhắc gì đến các căng thẳng mới đây với Nhật Bản tại Đông Hải, cũng như tình hình căng thẳng gia tăng tại Biển Đông, nơi Trung Quốc đang tranh chấp chủ quyền với Việt Nam và một số nước Đông Nam Á khác.

Ông Ôn Gia Bảo nói Trung Quốc "tự hào về tăng trưởng kinh tế trong ba thập niên qua" và rằng hệ thống chính trị và kinh tế của nước này đang cần đổi mới.

Ông nói: "Trung Quốc sẽ còn cởi mở hơn với thế giới trong những năm tới".

"Hợp tác các bên cùng có lợi là chính sách lâu dài của Trung Quốc."