Một cuốn sách mới, gây tranh cãi, chỉ trích Thủ tướng Ôn Gia Bảo đã được đưa ra bán tại Hong Kong.

 Cuốn sách chỉ trích Thủ tướng đương nhiệm của Trung Quốc

Cuốn sách, nhan đề ‘Ôn Gia Bảo, diễn viên xuất sắc nhất Trung Quốc’, bác bỏ hình ảnh ông Ôn là một nhà đổi mới.

Tác giả Dư Kiệt - vốn là một nhà đối kháng Trung Quốc - nói với đài BBC mục đích của ông không chỉ là để chỉ trích ông Ôn, mà còn là để phát triển ý tưởng tự do ngôn luận.

Ông Dư Kiệt tháng trước bị cảnh sát bắt trong một thời gian ngắn. Cảnh sát đã khuyến cáo ông không nên in cuốn sách.

Ông Ôn Gia Bảo gần đây được lòng người dân Trung Quốc khi ông tỏ ra thông cảm với họ, đặc biệt trong những vụ thiên tai như vụ lở đất tuần trước.

Tuy nhiên, ông Dư nói ông không tin vào bộ mặt trước công chúng của Thủ tướng.

Trò chuyện với ban BBC Tiếng Trung, tác giả nhận xét: “Ôn Gia Bảo và Hồ Cẩm Đào là hai mặt của một đồng xu. Họ đang trên cùng một chiếc xe đạp về cùng hướng...

“Họ chia sẻ cùng một mục tiêu, là củng cố nền tảng quyền lực. Tôi nghĩ họ có nhiều điểm chung hơn là khác biệt. Đó là lý do tại sao tôi không đồng ý với quan điểm không thực tiễn của rất nhiều học giả và giới quan sát Trung Quốc từ phương Tây rằng Ôn Gia Bảo là người đổi mới hay cởi mở hơn.

“Tôi có quan điểm khác, có thể không nhất thiết là chính xác, nhưng cần phải lên tiếng.”

Phóng viên BBC Michael Bristow từ Bắc Kinh nhận định một số người có lẽ không hiểu tại sao mọi chuyện bỗng dưng lại ầm ỹ, vì suy cho cùng, Dư Kiệt không phải là tác giả đầu tiên chỉ ra rằng các chính trị gia tận dụng truyền thông để tạo ra hình ảnh thuận lợi cho mình.

Tuy nhiên, tại Trung Quốc, ý tưởng này không được thường xuyên thảo luận. Phóng viên BBC nhận định các lãnh đạo nước này rất ít khi bị chỉ trích; mọi hình ảnh tiêu cực về họ thường xuyên bị cấm.

Rủi ro

Tác giả vốn là một nhà đối kháng có tiếng của TQ

Người xuất bản cuốn sách của Dư Kiệt, là Bảo Phác, nói rằng ông lo ngại nhà văn này có thể bị bắt và bỏ tù vì cuốn sách. Tuy nhiên, cả ông lẫn ông Dư đều cho rằng cần phải lờ đi đe dọa của cảnh sát, nhằm bảo vệ quyền tự do in ấn của họ.

Ông Bảo nói: “Chắc chắn là mối đe dọa có đó, và có thể nó sẽ kéo theo hậu quả. Tôi không mong muốn chút nào nếu Dư Kiệt bị bắt sau khi sách in ra.”

Cho dù gặp nhiều vấn đề, ông Dư cho rằng cuốn sách của mình vẫn xứng đáng được in ra, bất chấp rủi ro.

Ông nói: “Tôi nghĩ các công dân hiện đại trong một xã hội hiện đại nên có quyền chỉ trích và nghi ngờ lãnh đạo.

“Mục đích của cuốn sách này không chỉ là để chỉ trích các cá nhân và hệ thống Cộng sản, mà còn để phát triển ý tưởng tự do ngôn luận.”

Cuốn sách được bán tại Hong Kong và bản tiếng Trung có thể còn được bán tại Bắc Mỹ.

Cuốn sách đầu tiên của Dư Kiệt bán được hai triệu bản, nhưng ông bị cấm in tại Trung Hoa đại lục. Thay vào đó, giờ ông in sách tại Đài Loan và Hong Kong.

Nhờ vị trí bán tự trị, Hong Kong vẫn còn có tự do báo chí, khác với phần còn lại của TQ.

‘Tác động hạn chế’

Đinh Học Lương, một nhà phân tích tâm lý chính trị tại Quỹ Hòa bình Quốc tế Carnegie ở Bắc Kinh, nói cuốn sách có thể có tác động lớn tới độc giả bên ngoài Trung Quốc.

Ông nói rằng tác giả, vốn là một người Thiên Chúa giáo sùng đạo, được giới bất đồng chính kiến tại TQ đặc biệt kính trọng vì ông vốn có tiếng cả về đạo đức lẫn năng lực trên tư cách một tác giả chính trị.

Tuy nhiên, ông nhận xét: “Nói về tác động của cuốn sách đối với độc giả trong nước ở TQ sẽ khó khăn hơn, vì đa phần mọi người không được tiếp cận sách này hay các bài bình luận về sách.”