Các hoạt động diễn tập hợp tác hải quân giữa Hoa Kỳ và Việt Nam tại Biển Đông những ngày này đang thu hút sự chú ý đặc biệt của báo chí và giới quan sát Trung Quốc.

Gần như có đồng thuận trong báo chí Hoa lục, rằng các hoạt động này "nhằm vào Trung Quốc".

Tờ Giải phóng Nhật báo tại Thượng Hải vừa có bài phân tích về việc Hoa Kỳ 'khuấy động Biển Đông' nhằm mở đường cho chính sách châu Á của mình.

Báo này nói kể từ khi Ngoại trưởng Hillary Clinton "đột nhiên" tấn công Trung Quốc hồi tháng trước tại diễn đàn Arf ở Hà Nội, vấn đề Biển Đông "bỗng dưng" trở thành trung tâm điểm của sự chú ý.

Và khi hàng không mẫu hạm George Washington tới neo đậu ở ngoài khơi Đà Nẵng, người ta không thể không đặt câu hỏi: "Tại sao Mỹ lại chọn thời điểm này để khuấy động sự yên tĩnh ở Biển Đông?"

'Quay trở lại châu Á'

Giải phóng Nhật báo trích lời ông Wang Sheng, giám đốc Trung tâm nghiên cứu chiến lược thuộc Quỹ Nghiên cứu Quốc tế Trung Quốc, nói từ sự kiện tàu Cheonan tới nay, Hoa Kỳ đã có "một loạt động thái nhằm quay trở lại Đông Á để tìm kiếm ngôi thống lĩnh trong khu vực này".

"Hoa Kỳ luôn hướng cặp mắt thèm khát về phía châu Á."

Báo này nhận định nhất là khi vị thế và ảnh hưởng của Trung Quốc trong khu vực và toàn cầu tăng lên, Mỹ cảm thấy "khủng hoảng" vì thiếu tiếng nói tại châu Á.

'Quay trở lại châu Á' được cho là trọng tâm trong chính sách đối ngoại của Tổng thống Barack Obama kể từ khi ông lên cầm quyền.

Thời điểm Mỹ bắt đầu gia tăng can thiệp vào chủ đề Biển Đông được nhận định là đã "cân nhắc kỹ càng" nhằm không những củng cố liên minh giữa Washington và một số nước trong khu vực, mà còn gây bất đồng giữa Trung Quốc và các nước Asean.

Bởi vậy, theo Giải phóng Nhật báo, quốc tế hóa chủ đề Biển Đông là một phần trong chính sách châu Á của Mỹ để khiêu khích và kiểm soát Trung Quốc.

Tờ báo này cũng phân tích thái độ của các nước Asean sau khi Mỹ đề xuất làm "trung gian" hòa giải các tranh chấp Biển Đông và kết luận rằng, không nên đổ đồng quan điểm của tất cả các nước Asean.

Không phải nước Asean nào cũng hoan nghênh sự can thiệp của Mỹ, theo Giải phóng Nhật báo, và các thế lực bên ngoài muốn can thiệp vào khu vực sẽ mất nhiều hơn là được.

'Bố già'

Trong khi đó, một bài phân tích của Trung quốc Thông tấn xã, hãng thông tấn của Đảng Cộng sản đặt tại Hong Kong, gọi thẳng vai trò của Mỹ hiện nay là "bố già" của Việt Nam.

"Tại sao hai nước từng là kẻ thù của nhau lại bất ngờ có tuần trăng mật?"

Việt Nam không nên đùa với lửa nếu không muốn trở thành nạn nhân của trò chơi quyền lực giữa các nước lớn. / Trung Quốc Thông tấn xã
Hãng thông tấn này trích lời Giáo sư Zhang Zhaozhong, chuyên gia quân sự tại Học viện Quốc phòng Trung Quốc, nói việc gửi tàu thăm viếng lẫn nhau nhân dịp kỷ niệm thiết lập quan hệ không phải là chuyện bất thường, nhưng ở mức độ như thời gian gần đây thì ý định rõ ràng là nâng cấp quan hệ ngoại giao giữa hai nước.

Giáo sư Zhang nói hàng không mẫu hạm USS George Washington có vị trí quan trọng đặc biệt và có thể ví như "vệ khuyển" của Mỹ.

"Nó có thể cắn người bất cứ lúc nào. Nó có thể không vào nhà, chỉ đứng ngoài, nhưng nó nhìn vào bên trong và luôn luôn theo dõi anh một cách ngỗ ngược."

"Thái độ này làm người Trung Quốc bình thường rất lo lắng và bởi vậy, hành động gửi tàu tới Biển Đông của Mỹ là hành động khiêu khích".

"Việt Nam đang hành xử như một cô gái trẻ đang dự vào sự hỗ trợ của bố già."

Trung Quốc Thông tấn xã dẫn lời ông Sun Zhe, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu quan hệ Trung-Mỹ tại Đại học Thanh Hoa, nói Mỹ đang muốn dùng bàn tay của Việt Nam để khuấy động một cuộc đấu tranh với Trung Quốc.

"Có thể theo các quan sát viên nước ngoài thì kế hoạch của Việt Nam khá là khôn khéo."

"Nhưng Việt Nam đã không thể dựa vào ông anh trai Soviet 31 năm trước, và ông anh trai Mỹ cũng chẳng phải đáng tin cậy gì".

Hãng thông tấn Trung Quốc kết luận: "Việt Nam không nên đùa với lửa nếu không muốn trở thành nạn nhân của trò chơi quyền lực giữa các nước lớn".