Báo Wall Street Journal loan tin Hoa Kỳ đang trong giai đoạn đàm phán "cấp cao" để chia sẻ công nghệ hạt nhân với Việt Nam,

trong đó có điều khoản mà sẽ cho phép Hà Nội tự mình làm giàu uranium.

 
Việt - Mỹ đã đồng ý ngăn chặn vận chuyển bất hợp pháp vật liệu hạt nhân

Theo bài báo, có những nghị sĩ ở Quốc hội Mỹ chỉ trích rằng thỏa thuận sẽ bỏ qua những yêu cầu nghiêm ngặt áp đặt cho các đối tác ở Trung Đông, vốn bị buộc từ bỏ việc làm giàu uranium nếu muốn hợp tác hạt nhân.

Wall Street Journal nói rằng cuộc đàm phán do Bộ Ngoại giao Mỹ chủ trì có thể làm Trung Quốc lo ngại, và là ví dụ mới nhất về sự tái tục ảnh hưởng của Mỹ tại Nam và Đông Nam Á.

Tranh cãi

Điểm tranh cãi của thỏa thuận là chi tiết, theo Wall Street Journal, là Mỹ sẽ để Hà Nội tự sản xuất nhiên liệu hạt nhân.

Với các nước muốn hợp tác hạt nhân với Mỹ, chính phủ của Tổng thống Bush và Obama vẫn buộc họ phải từ bỏ quyền làm giàu uranium bên trong nội địa, vốn là quyền được bảo đảm cho những nước ký vào Hiệp ước không phổ biến hạt nhân của Liên Hiệp Quốc.

Năm ngoái, Các tiểu vương quốc Ảrập thống nhất ký thỏa thuận với Mỹ, theo đó, đồng ý mua toàn bộ nhiên liệu hạt nhân trên thị trường quốc tế. Hoa Kỳ cũng đang thương lượng với Jordan và cũng đòi nước này không được làm giàu uranium.

Wall Street Journal dẫn lời một viên chức Mỹ giấu tên nói rằng Trung Đông bị xem là có nguy hiểm hạt nhân nhiều hơn châu Á, vì thế Mỹ "có những tiếp cận khác nhau tùy theo khu vực và quốc gia".

Cũng theo tờ báo Mỹ, ông Vương Hữu Tấn, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử, nói Việt Nam không có kế hoạch làm giàu uranium vì đây là "chuyện nhạy cảm".

Trong khi đó, một viên chức của một nước Ảrập đang tìm kiếm năng lượng hạt nhân cáo buộc Mỹ có "tiêu chuẩn nước đôi" và rằng Washington sẽ khó lòng biện hộ.

Chính phủ Mỹ nhấn mạnh bất kỳ thỏa thuận nào với Việt Nam cũng sẽ đòi cho phép cơ quan nguyên tử LHQ, IAEA, thanh sát cơ sở hạt nhân của Việt Nam để bảo đảm không có mục tiêu quân sự.

Theo tờ báo Mỹ, thỏa thuận sẽ tạo cơ hội cho các công ty Mỹ như General Electric Co. và Bechtel Corp. bán chất liệu và lò phản ứng cho Việt Nam.

Hồi tháng Bảy, tin cho hay Việt Nam và Hoa Kỳ ký biên bản ghi nhớ về ngăn chặn việc vận chuyển bất hợp pháp vật liệu hạt nhân.

Biên bản ghi nhớ nhằm ngăn chặn việc vận chuyển bất hợp pháp vật liệu hạt nhân và các vật liệu phóng xạ khác được ký giữa đại diện Bộ Năng lượng Hoa Kỳ và Tổng cục Hải quan Việt Nam tại Hà Nội.

Trước đó hôm 30/03 Việt Nam và Hoa Kỳ ký thỏa thuận về hợp tác trong lĩnh vực hạt nhân.

Trong thỏa thuận này có các vấn đề như an toàn hạt nhân và sử dụng hạt nhân vì mục đích dân sự, được đánh giá là "cơ sở để tiến tới một cuộc đàm phán cấp Chính phủ về sử dụng hạt nhân cho mục đích hòa bình".