Hai quân Hoa Kỳ vừa loan báo là sẽ tiến hành một cuộc tập trận trên biển thứ hai,

 và lần này sẽ ngay tại hải phận quốc tế Hoàng Hải.

Hải quân Trung Quốc tập trận trên Biển Đông cuối tháng 6/2010

Hoa Kỳ cố gắng chống lại những đòi hỏi về chủ quyền lãnh hải của Bắc Kinh, bằng cách giúp đỡ các đồng minh trong khu vực. Đó là nội dung của bài báo mang tựa đề «Obama muốn ngăn chận sự bành trướng trên biển của Trung Quốc», của đặc phái viên nhật báo Le Figaro tại Washington.

Tác giả nhận xét, sau khi ông Obama đăng quang vào đầu năm 2009, một vị tổng thống Mỹ đậm chất « Á châu » nhất từ trước đến nay, nhiều nhà phân tích của Washington cho rằng, thập kỷ thứ hai của thế kỷ 21 sẽ chứng kiến một thế giới lưỡng cực Mỹ - Trung, được gọi là Chinamerica. Được dựa trên một lý thuyết thuần kinh tế, quan niệm này đang vỡ vụn qua thực tại ở châu Á.

Đối với nước Mỹ, có hai vấn đề. Một là cần phải thừa nhận sức mạnh kinh tế tài chính ngày càng tăng của Trung Quốc, và như vậy phải chấp nhận G20 là một diễn đàn của các vấn đề toàn cầu, nâng cao vai trò của Trung Quốc tại Quỹ Tiền tệ Quốc tế.

Mặt khác, phải để cho Bắc Kinh đóng vai trò lãnh đạo chính trị tại vùng Viễn Đông – khu vực đang là đầu tàu của nền kinh tế thế giới, và Hoa Kỳ đang có các đồng minh thân thiết.

Nhưng vào tháng bảy vừa qua, chính quyền ông Obama đã phát ra các tín hiệu cho thấy Mỹ không có ý định ngó lơ tình hình khu vực này.

Bài báo nêu ra vụ tàu Cheonan của Hàn Quốc, đồng minh của Mỹ từ thập niên 50, bị ngư lôi Bắc Triều Tiên bắn chìm làm 46 thủy thủ thiệt mạng. Tuy các nhà lãnh đạo Bắc Kinh vẫn coi chế độ Bình Nhưỡng là một chế độ « hơi điên khùng », nhưng vẫn không muốn khuyên giải, cho dù Bắc Kinh dư sức gây áp lực.

Cuộc tập trận chung Mỹ - Hàn vừa qua là một thông điệp cứng rắn gởi đến Bình Nhưỡng. Lập tức Bắc Triều Tiên đe dọa sẽ đáp trả « bọn đế quốc » bằng vũ khí hạt nhân. Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ giữ thái độ bình tĩnh, thậm chí dửng dưng trước lời đe dọa này. Nhưng ngược lại, sự phản kháng của Trung Quốc tuy lời lẽ ít hiếu chiến hơn, nhưng phía Mỹ lại coi là nghiêm trọng hơn.

Do còn nể mặt Bắc Kinh, nên cuộc tập trận chung Mỹ - Hàn chỉ diễn ra ở vùng biển Nhật Bản, tránh vùng biển Hoàng Hải gần lãnh hải Trung Quốc. Nhưng các tuyên bố công khai đầy ngạo mạn của Bắc Kinh đã khiến Washington trở nên cứng rắn hơn. Hải quân Hoa Kỳ vừa loan báo là sẽ tiến hành một cuộc tập trận trên biển thứ hai, và lần này sẽ ngay tại hải phận quốc tế Hoàng Hải.

Tác giả cũng nhận định, từ nhiều tháng qua Washington đã sử dụng một chính sách ngoại giao khá tế nhị, nhằm kìm hãm tham vọng bá chủ của Trung Quốc tại vùng biển Đông Nam Á, nơi giao thương phân nửa trọng tải hàng hóa giao dịch của thế giới. Đối với Hoa Kỳ, các đòi hỏi về lãnh hải của Trung Quốc là không thể nào chấp nhận được, và Hoàng Hải cũng như Biển Đông không phải là Tây Tạng !

Le Figaro nhắc lại sự kiện Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton đích thân tham dự Diễn đàn khu vực ASEAN vừa qua. Và trước đoàn đại biểu Việt Nam không giấu được vẻ hài lòng, bà Clinton đã tuyên bố không có quốc gia nào được tự cho mình sở hữu đặc khu kinh tế trên biển, lấy cớ nhằm kiểm soát quân sự các hòn đảo san hô không người ở là Hoàng Sa và Trường Sa.

Tờ báo nói thêm, năm 1974 Trung Quốc đã đánh chiếm Hoàng Sa của miền Nam Việt Nam và năm 1988 đã dùng vũ lực chiếm các bãi đá ngầm tại quần đảo Trường Sa, đánh chìm các tàu Việt Nam. Trận hải chiến này đã làm quan hệ ngoại giao giữa hai chính phủ cộng sản « anh em » bị băng giá trong suốt ba năm.

Theo Le Figaro, bên cạnh quyền đánh cá ở vùng biển giàu hải sản này, quan trọng nhất vẫn là nguồn dầu hỏa vốn được các nhà địa chất Mỹ phát hiện vào năm 1968.

Le Figaro cũng chú ý đến chi tiết, bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Dương Khiết Trì, quá tức giận vì bài phát biểu của bà Hillary Clinton, đã bỏ ra khỏi phòng họp cả tiếng đồng hồ. Khi quay lại, ông ta đã hùng hồn lên án Hoa Kỳ xúi giục các nước chống lại Trung Quốc, chế diễu « chế độ xã hội chủ nghĩa » của Việt Nam, và nhìn thẳng vào mặt người đồng nhiệm Singapore khi tuyên bố : « Trung Quốc là một nước lớn, các nước khác là nước nhỏ, và đây là một thực tế ».

Còn thứ ba tuần rồi, ông Đổng Vân Hổ, thứ trưởng Thông tin Trung Quốc đã tuyên bố với báo Le Figaro là người Mỹ chẳng việc gì phải can dự vào các tranh chấp lãnh hải trong một khu vực chẳng phải thuộc về họ, nơi họ đã gây chiến trước đây, và mọi vấn đề sẽ được giải quyết một cách hòa bình « giữa những người châu Á với nhau ».

Tác giả nhắc lại rằng, trong thập niên 30 người Nhật cũng đã từng hùng biện là người da trắng chẳng nên can dự vào châu Á, nơi sẽ xây dựng khối Đại Đông Á thịnh vượng, và kết quả ra sao thì ai cũng rõ.