Những thông tin gần đây, quanh vụ án Sầm Đức Xương can tội mua dâm nữ sinh tuổi vị thanh niên, cho thấy sự quan ngại của dư luận đối với cách xử lý tội trạng này. 

2010-07-21

Cảnh sát Cambodia đưa bé gái Việt Nam, 11 tuổi, ra khỏi một nhà chứa mãi dâm ở Phnom Penh (AFP)

Trả lời những câu hỏi của Thanh Trúc, luật sư Nguyễn Thị Hồng Liên thuộc Đoàn Luật Sư thành phố Hồ Chí Minh , được báo chí trong nước gọi là trạng sư của trẻ bị lạm dụng, phân biết rõ thế nào là tội giao cấu với trẻ em và thế nào là tội mua dâm người chưa thành niên, cùng những biện pháp xử lý theo luật:

Phân biệt thành niên, chưa thành niên và trẻ em

LS Nguyễn Thị Hồng Liên : Cần phân biệt rõ ràng người chưa thành niên là từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi, còn trẻ em là những người dưới 16 tuổi. Đối với tội giao cấu với trẻ em thì quy định là người nào đã thành niên mà giao cấu với trẻ em từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi thì bị phạt tù từ 1 năm đến 5 năm. Đó là theo Khoản 1 của tội giao cấu với trẻ em theo Điều 115 - Bộ Luật Hình Sự Cần phân biệt rõ ràng người chưa thành niên là từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi, còn trẻ em là những người dưới 16 tuổi.

Khoản 2 thì từ 3 năm đến 10 năm với những tình tiết tăng nặng là phạm tội nhiều lần, phạm tội đối với nhiều người, có tính chất loạn luân, làm nạn nhân có thai, hoặc là gây tổn hại sức khỏe cho nạn nhân mà tỷ lệ thương tật từ 31% đến 60%.
Khoản 3 của Điều 115 - Bộ Luật Hình Sự, tội giao cấu với trẻ em là phạt tù từ 7 năm đến 15 năm trong trường hợp gây tổn 

Tấm bảng cảnh cáo tệ nạn xâm hại tình dục trẻ em trên đường phố ở Vũng Tàu hôm 25-11-2005. AFP

Thanh Trúc : Dạ thưa, còn tội mua dâm người chưa thành niên thì sao?

LS Nguyễn Thị Hồng Liên : Đối với tội mua dâm người chưa thành niên được quy định tại Điều 256 - Bộ Luật HÌnh Sự, thì ở Khoản 1 của tội này, người nào mua dâm người chưa thành niên từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi thì bị phạt tù từ 1 năm đến 5 năm.
Ở Khoản 2 của Điều 256 thì phạt tù từ 3 năm đến 8 năm với những tình tiết tăng nặng, định khung là phạm tội nhiều lần, mua dâm trẻ em từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi, gây tổn hại cho sức khỏe của nạn nhân mà tỷ lệ thương tật từ 31% đến 60%.
Đối với tội mua dâm người chưa thành niên được quy định tại Điều 256 - Bộ Luật HÌnh Sự, thì ở Khoản 1 của tội này, người nào mua dâm người chưa thành niên từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi thì bị phạt tù từ 1 năm đến 5 năm.

Ở Khoản 3 của Điều 256 - Bộ Luật Hình Sự quy định phạt tù từ 7 năm đến 15 năm, với những tình tiết định khung phạm tội nhiều lần với trẻ em từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi, hoặc là biết mình bị nhiễm HIV mà vẫn phạm tội, hoặc gây tổn hại cho sức khỏe nạn nhân mà tỷ lệ thương tật từ 61% trở lên.
Tội này ở Khoản 4 còn quy định thêm là người phạm tội còn bị phạt tiền từ 5 triệu đồng đến 10 triệu đồng. Đó là tội mua dâm người chưa thành niên quy định tại Điều 256 - Bộ Luật Hình Sự. 
 
Thanh Trúc : Xin được hỏi Luật Sư một câu ngoài lề một chút. Nếu như trong trường hợp mà người con gái ở tuổi vị thành niên kết hôn với một người đáng tuổi cha chú của mình thì điều này có phạm luật hay không, thưa Luật Sư?

LS Nguyễn Thị Hồng Liên :  Nếu mà người con gái đủ 18 tuổi, tự nguyện kết hôn với một người già thì cũng không có vấn đề gì, nhưng mà về mặt xã hội thì mình thấy nó chênh lệch về tuổi tác, nhiều khi sẽ không hòa hợp về thể xác, về tinh thần, thì cũng có ảnh hưởng tới hạnh phúc.Nhưng điều này đâu có cấm, đâu có xử phạt họ được. Chỉ đối với những trẻ em con gái   
 
 

Trẻ em cũng bị rao bán trên internet. courtesy Vietnet

Thanh Trúc : Trở lại với hai tội danh đang đề cập đến ở đây: tội giao cấu với trẻ em và tội mua dâm người chưa thành niên, thưa Luật sư Hồng Liên, pháp luật Việt Nam xử lý những tội danh này như thế nào?

LS Nguyễn Thị Hồng Liên : Nhà nước xử lý rất là nghiêm khắc. Có một điều là trong quá trình điều tra thì nhà nước cũng đã quan tâm đến đối tượng trẻ em bị xâm phạm , làm rõ hành vi của những người làm hại trẻ em, nhà nước rất là cương quyết xử lý nghiêm khắc đối với những trường hợp này vì nó xâm phạm đến sự phát triển bình thường của trẻ em và những người chưa thành niên.

Pháp luật có đủ nghiêm để bảo vệ và răn đe

Thanh Trúc : Thưa Luật sư Nguyễn Thị Hồng Liên, giao cấu với trẻ em hoặc mua dâm người chưa thành niên, trên nguyên tắc, theo pháp luật của Việt Nam, người mà gây ra tội tức là người xâm hại tình dục trẻ em đó có bị bắt giữ hay không, và phía nạn nhân thì có bao giờ bị công an bắt giữ hay là tạm giam để mà điều tra hay không?giao cấu với trẻ em hoặc mua dâm trước mắt người đó sẽ bị tạm giam, tạm giam một thời gian rồi sau đó trong quá trình điều tra nếu mà nó như thế nào thì, có kết luận điều tra rồi, sẽ tiến hành tới có cáo trạng của viện kiếm sát, rồi sau đó đưa ra tòa xét xử

LS Nguyễn Thị Hồng Liên : Ở Việt Nam, đối với người phạm tội mà trong quá trình điều tra, chẳng hạn tội mua dâm người chưa thành niên, thì người phạm tội nếu mà đủ yếu tố phạm tội rồi thì cơ quan điều tra sẽ khởi tố vụ án, khởi tố bị can. Và tùy theo mức độ nặng nhẹ, trước mắt người đó sẽ bị tạm giam, tạm giam một thời gian rồi sau đó trong quá trình điều tra nếu mà nó như thế nào thì, giả tỷ cái tội đó nó có tính chất nghiêm trọng như thế nào, thì cái thời gian sau khi tạm giam rồi, có kết luận điều tra rồi, sẽ tiến hành tới có cáo trạng của viện kiếm sát, rồi sau đó đưa ra tòa xét xử, và rất là nghiêm khắc đối với tội xâm hại tình dục trẻ em.
Còn đối với  nạn nhân thì ở Việt Nam không có bị giam. Nạn nhân lúc nào cũng được bảo vệ, nhất là khi nạn nhân là trẻ em, là người chưa thành niên, thì trong vấn đề bị xâm phạm tình dục là luôn luôn được nhà nước quan tâm giúp đỡ. Và đối với những trẻ em chưa thành niên, tức người bị hại trong vụ án,  thì khi mà lấy lời khai của những người này luôn luôn có giám hộ là cha, mẹ, cha hoặc mẹ đi theo . Và trong quá trình điều tra, nếu khi lấy lời khai của người bị hại chưa thành niên hoặc là trẻ em mà không có giám hộ chứng kiến thì những lời khai đó xem như là vô giá trị, và khi đưa ra tòa là vi phạm tố tụng thì nhiều khi xử án sẽ bị hủy án.Và trong quá trình điều tra, nếu khi lấy lời khai của người bị hại chưa thành niên hoặc là trẻ em mà không có giám hộ chứng kiến thì những lời khai đó xem như là vô giá trị, và khi đưa ra tòa là vi phạm tố tụng thì nhiều khi xử án sẽ bị hủy án.

Thanh Trúc : Thưa Luật Sư, thiết tưởng cũng cần phải nhắc đến những trường hợp là trong quá trình gây án, tức là trong quá trình xâm hại các nạn nhân nhỏ tuổi, thì kẻ gây hại đã dùng quyền lực hay là dùng cái uy quyền người lớn của mình để dọa dẫm, khủng bố tinh thần của trẻ, và trong quá trình điều tra kẻ gây hại cũng có thể trực tiếp hay gián tiếp tạo áp lực để cho nạn nhân đâm ra sợ hãi mà không dám khai báo. Cần phải hiểu những trường hợp đó như thế nào theo khía cạnh luật pháp?

LS Nguyễn Thị Hồng Liên : Thường khi điều tra thì luôn luôn là điều tra viên người ta quan tâm tới chuyện nếu bên phía bị hại tố cáo là trong quá trình bị ông ta xâm phạm tình dục đã có đe dọa, hăm dọa giết chết hay là đánh chết này nọ…là điều tra viên luôn luôn làm rõ việc đó để mà có biện pháp xử lý nghiêm khắc. Tại vì nhà nước đã cấm chuyện đó rồi mà bây giờ lại dùng lời lẽ đe dọa để cho người ta không dám khai báo, thì luôn luôn điều tra viên khi nắm bắt được những tình tiết như vậy thì luôn luôn khuyến khích nạn nhân khai báo rõ ràng, thành thật, khai báo những việc đã xảy ra với sự động viên của gia đình  họ.

Yếu tố gia đình trong việc bảo vệ trẻ em

Thanh Trúc : Về mặt tâm lý, thưa LS Nguyễn Thị Hồng Liên, trong những trường hợp người lớn giao cấu với trẻ em, hoặc là mua dâm người chưa thành niên, thường nạn nhân bị rơi vào những cảm giác như mặc cảm phạm tội, xấu hỗ, lo sợ, tinh thần sa sút, làm cách nào để nạn nhân có thể thổ lộ tất cả những điều không hay xảy đến cho mình, thưa Luật Sư. Bà có lời khuyên nào không?những chuyện trẻ em có thể bị nguy hiểm thì bản thân cha, mẹ, gia đình phải làm sao gần gũi cháu gái để nắm bắt được những diễn biến, những việc xảy ra với cháu, đồng thời gần gũi với cháu để nó có thể tâm sự có thể nói lên những việc nó bị thế này nó bị thế kia để mà có cách bảo vệ nó

LS Nguyễn Thị Hồng Liên : Tôi làm việc rất nhiều với trẻ em, nhất là những trẻ em bị xâm phạm tình dục, thì tôi cũng nắm bắt những trường hợp là đối với những trẻ này nó thường cô đơn, nó ít có người để  gần gũi, tâm sự, thành ra nhiều khi nó rơi vào cảnh như vậy, nó không biết phải làm cách nào để báo cho mọi người bảo vệ nó.

Thì đây là điều cho mình thấy rằng cái tâm lý trẻ em người lớn phải thấy được,  những chuyện trẻ em có thể bị nguy hiểm thì bản thân cha, mẹ, gia đình phải làm sao gần gũi cháu gái để nắm bắt được những diễn biến, những việc xảy ra với cháu, đồng thời gần gũi với cháu để nó có thể tâm sự có thể nói lên những việc nó bị thế này nó bị thế kia để mà có cách bảo vệ nó. Còn khi mà phát hiện ra vụ án đã có như vậy thì gia đình phải biết báo ngay với chính quyền, công an, nơi gần nhất để có biện pháp xử lý kịp thời.

Thanh Trúc : Thưa Luật Sư, phải chăng gần như ở đâu cũng vậy, đa số những kẻ có ý muốn hay có hành động giao cấu với trẻ em, hoặc là những kẻ mua dâm người chưa thành niên, đều là những thành phần có thể nói là gần gũi với gia đình của nạn nhân đó, gần gũi với chính nạn nhân đó thì mới có thế và mới có cơ hội để mà lạm dụng được nạn nhân. Chính vì thế mà cha mẹ phải dạy cho trẻ biết cảnh giác.

LS Nguyễn Thị Hồng Liên : Tôi rất là đồng ý. Tại vì những người xâm phạm tình dục trẻ em, xâm phạm tình dục người chưa thành niên, thì thường là người ta lợi dụng hoàn cảnh gần gũi mới làm được chuyện này. Chớ người xa lạ thì nhiều khi họ có sự dè dặt.

Thanh Trúc : Xin cảm ơn LS Nguyễn Thị Hồng Liên.