Nghiên cứu nói thời tiết lạnh gây nhiều biến động cho các triều đại TQ

 Một nghiên cứu mới đưa ra nhận xét rằng hai ngàn năm xâm lược ngoại bang và nội chiến tại Trung Quốc bị tác động nhiều bởi tình trạng thời tiết lạnh đi hơn là bởi chế độ phong kiến, các cuộc đấu tranh giai cấp hay các chính phủ tồi.

Nghiên cứu đăng trên tạp chí Proceedings of the Royal Society B. nói các giai đoạn đói kém, thiếu lương thực trầm trọng, gây ra nội chiến hay khiến dân du mục Mông Cổ phải tràn vào TQ là thường diễn ra vào những giai đoạn có thời tiết lạnh kéo dài.

Đối ngược lại, các giai đoạn ổn định và thịnh vượng của các triều đại thường xảy ra trong những đợt thời tiết ấm áp.

Các giả thuyết cho rằng tai họa thường gắn với thời tiết, như hạn hán, lũ lụt… phá đi hay tạo ra các triều đại TQ, vốn không phải là điều mới.

Tuy nhiên, cho tới ngày nay, chưa có ai sắp xếp một cách hệ thống cả thời gian dài trong lịch sử nhiều biến động của Trung Quốc để tìm hiểu chính xác xem thời tiết và xã hội Trung Quốc gắn bó với nhau như thế nào.

So sánh

Các khoa học gia Trung Quốc và châu Âu, do Zhibin Zhang từ Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc tại Bắc Kinh dẫn đầu, đã so sánh hai hệ dữ liệu ghi lại trong hơn 1900 năm.

Trung Quốc chứng kiến nhiều biến động qua các triều đại

Họ so sánh về tần suất xảy ra chiến tranh, các đợt giá cả tăng vọt, nạn châu chấu, hạn hán và lũ lụt. Nhìn về các cuộc xung đột, họ cũng phân biệt giữa nội chiến và ngoại chiến.

Đồng thời, họ cũng tái tạo lại kiểu thời tiết trong giai đoạn được so sánh.

Họ kết luận rằng “sự suy sụp của các triều đại gắn liền với nông nghiệp như nhà Hán (25-220), Đường (618-907), Bắc Tống (960-1125), Nam Tống (1127-1279) và Minh (1368-1644) là gắn liền với các đợt nhiệt độ thấp hay nhiệt độ tụt xuống mạnh”.

Tình trạng thiếu lương thực sau đó sẽ làm yếu đi các triều đại, và đẩy người du mục từ phương bắc xuống xâm lược các vùng láng giềng phương nam nói tiếng TQ.

Nhiệt độ trung bình trong năm chỉ cần giảm 2 độ C là đã rút ngắn đi tới 40 ngày trong giai đoạn phát triển của cỏ trên thảo nguyên, vốn tối quan trọng đối với gia súc.

Nghiên cứu này kết luận rằng các đợt hạn hán và lũ lụt xảy ra nhiều hơn trong các giai đoạn lạnh giá, nhưng các yếu tố trực tiếp gây ra chiến tranh và phá đi các triều đại thường là giá cả tăng vọt và nạn châu chấu.

Các nhà nghiên cứu cũng cho biết các triều đại La Mã và Maya cũng sụp đổ trong những giai đoạn thời tiết lạnh giá.

Theo các nhà nghiên cứu, kết luận của họ cho thấy tình trạng thay đổi thời tiết thường dẫn tới bạo động và chiến tranh.