Hội thảo quốc tế về Biển Đông được xem như một trong các nỗ lực quốc tế hóa của Việt Nam

Báo thân Bắc Kinh tại Hong Kong nhận định Việt Nam sẽ không thành công trong nỗ lực quốc tế hóa vấn đề tranh chấp lãnh thổ tại Biển Đông.

Đại Công Báo, tờ báo lâu đời nhất trong các nhật báo tiếng Hoa, hôm 26/02 có bài bình luận nói rằng nhà chức trách Việt Nam đang khuấy động tranh chấp lãnh thổ tại Biển Đông (Nam Hải) bằng cách đưa vấn đề này ra trường quốc tế thông qua các kênh "tuyên truyền" của mình.

"Hà Nội tưởng rằng càng nhiều nước tham gia vào tranh chấp thì sức mạnh thương lượng của Việt Nam vợ́i Trung Quốc càng lớn."

Đại Công Báo khẳng định rằng với lập trường vững chắc và thái độ phản đối nhất quán của chính phủ Trung Quốc, chính sách của Việt Nam "chắc chắn sẽ thất bại".

Trong khi đó, hãng tin Trung Quốc Tân Văn trích lời một lãnh đạo hải quân của nước này, đô đốc Doãn Trác (尹卓 - Yin Zhuo) nói Bắc Kinh đang theo dõi một cách đầy quan ngại việc các nước Asean, nhất là Việt Nam, phát triển hạm đội tàu ngầm tại các vùng biển giáp ranh Trung Quốc.

Cuối năm ngoái, lãnh đạo Việt Nam đã ký hợp đồng mua sáu tàu ngầm hạng Kilo với Nga, đồng minh cũ, trong một bước đi được giới bình luận khu vực cho là nhằm "củng cố tuyên bố chủ quyền trước Trung Quốc trong vùng Biển Đông".

Tuy báo chí và các kênh chính thống của Việt Nam sau đó lên tiếng bác bỏ rằng việc mua tàu ngầm có liên quan tới Trung Quốc, các nhà quan sát vẫn khẳng định nó cho thấy "các nước trong vùng đang cảnh giác trước xu hướng là quyền lực mềm của Trung Quốc nay có thể trở nên cứng rắn hơn".

Không chỉ có Việt Nam, mà cả Australia, Indonesia và Malaysia đều đang tìm cách mở rộng chương trình tàu ngầm.

Singapore đang mua tàu hạng Vastergotland của Thụy Điển, Malaysia mua tàu dạng Scorpene của Pháp và Ý.

Ông Doãn Trác nói với Trung Quốc Tân Văn rằng việc các nước khu vực đang tìm cách thống lĩnh các vùng biển phía Nam gây đe dọa cho Trung Quốc.

"Nếu tiến trình cứ diễn ra với tốc độ hiện nay, trong vài năm nữa các quốc gia Asean sẽ có lực lượng hải quân hùng mạnh."

Việt Nam còn đang đặt hàng thêm tàu tuần tra hạng Svetlyak và tàu hộ tống cho hải quân từ Nga.

Quốc tế hóa

Thế nhưng Trung Quốc cũng đang nhanh chóng hiện đại hóa hải quân của họ.

Nước này nay đã có trong tay tới 12 tàu ngầm lớp Kilo, cộng thêm nhiều tàu ngầm nguyên tử. Số tàu ngầm của hải quân Trung Quốc theo một số ước tính có thể trên 60.

Khối Asean chắc chắn còn nhiều năm mới có thể đuổi kịp con số này.

Các nước trong khu vực gần đây đã bày tỏ quan ngại trước sự gia tăng hoạt động quân sự với độ mạnh bạo nhiều người đánh giá là "chưa từng thấy" của Trung Quốc tại Biển Đông, nơi được cho là có nhiều dầu khí và tài nguyên thiên nhiên.

Việt Nam đang thúc đẩy cách tiếp cận mới trong vấn đề tranh chấp Biển Đông với hội thảo quốc tế đầu tiên về chủ đề này được tổ chức hồi tháng 11/2009 tại Hà Nội.

Trung Quốc đã cử đoàn học giả tham gia hội thảo với chủ trương "xây dựng lòng tin" để "hòa giải bất đồng".

Song song với tuyên bố ủng hộ giải pháp thương lượng, Bắc Kinh vẫn thúc đẩy nhiều hoạt động khẳng định chủ quyền.

Tháng trước Trung Quốc vừa cho xây một loạt hải đăng và cột mốc trên nhiều đảo trong vùng biển Hoa Đông còn đang tranh chấp với Nhật Bản.

Bộ Nông nghiệp Trung Quốc cũng tuyên bố sẽ tăng cường tuần tra ngư chính, "bảo vệ nghề cá" tại Trường Sa.

Tháng Năm thường là thời điểm Trung Quốc áp dụng lệnh cấm đánh bắt tại Biển Đông, khiến nhiều quốc gia lân cận, trong có Việt Nam, phản đối.