BOSTON - Với 87% phiếu đã kiểm, ứng cử viên Cộng Hòa Scott Brown chiếm 52%

trong khi ứng cử viên Dân Chủ Martha Coakley 47% tại cuộc bầu cử đặc biệt ngày Thứ Ba 19 Tháng Giêng tại tiểu bang Massachusetts để chọn người chính thức thay thế nhiệm kỳ của cố Thượng Nghị Sĩ Edward Kennedy còn tới năm 2012.

Thắng lợi đột ngột có ý nghĩa và ảnh hưởng đặc biệt này khiến việc hoàn thành đạo luật cải tổ toàn bộ hệ thống bảo hiểm y tế do Tổng Thống Obama chủ trương trở nên bấp bênh, đồng thời thể hiện sự thất bại của ông sau một năm ở nhiệm kỳ đầu. Ðây cũng sẽ là khó khăn chính trị lớn cho đảng Dân Chủ trong cuộc tổng tuyển cử mùa Thu năm nay khi toàn thể Hạ Viện, 1/3 Thượng Viện và nhiều thống đốc được bầu lại.

Sự bất mãn của khối cử tri độc lập từng ủng hộ đảng Dân Chủ khiến bà Martha Coakley từ vị trí hầu như chắc thắng đã thất thế nhanh chóng trong mấy tuần lễ trước bầu cử.

Hậu quả trước mắt là Scott Brown trở thành Thượng Nghị Sĩ Cộng Hòa thứ 41 trong Thượng Viện 100 ghế và có đủ điều kiện ngăn trở dự luật y tế cũng như các chương trình khác của Tổng Thống Obama. Khối Dân Chủ Thượng Viện không có đủ số phiếu 60 để ngăn chặn việc sử dụng chiến thuật trì hoãn - gọi là filibuster - đi tới biểu quyết các dự luật.

Hiện nay trên nguyên tắc phía Dân Chủ chỉ còn lại một trong ba phương cách để đi tới kết thúc dự luật cải tổ y tế, tuy nhiên cả ba đều có những phức tạp khó khăn không bảo đảm kết quả:

Ông Scott Brown vẫy chào những người ủng hộ trong sự hân hoan thắng cử. (Hình:AP)
 

Một là thỏa thuận nhanh hai bản dự luật của Thượng Viện và Hạ Viện để đi tới biểu quyết trước khi Scott Brown hoàn tất thủ tục để được chính thức nhiệm chức. Cách hành động này có thể khiến Tổng Thống Obama và đảng Dân Chủ bị coi là xem thường nguyện vọng dân chúng, nhất là cử tri Massachusetts. Thêm nữa đảng Cộng Hòa có thể khiếu nại với lý do chức vụ thượng nghị sĩ của ông Paul G. Kierk, người đã được thống đốc Massachussetts chỉ định tạm thời, chấm dứt ngay sau cuộc bầu cử đặc biệt.

Cách thứ hai là Hạ Viện và Thượng Viện đồng ý ngay bản dự luật của Thượng Viện mà không cần biểu quyết thêm. Tuy nhiên phương cách này chưa chắc đã được sự đồng thuận của các nhà lập pháp đảng Dân Chủ.

Cách thứ ba là hòa giải, Tổng Thống Obama cùng các lãnh tụ Dân Chủ sẽ phải tốn thêm rất nhiều thời gian để thương lượng, sửa đổi chi tiết các điều khoản để đi đến thỏa hiệp.

Các giới chuyên gia chính trị nhận định cả ba phương cách đều không hoàn hảo và như vậy hãy còn một phương cách cuối cùng là phải thuyết phục cho bằng được sự ủng hộ của bà Olympia Snowe, thượng nghị sĩ Cộng Hòa tiểu bang Maine, như bà đã từng có lần biểu quyết cho Dân Chủ trước kia. (HC)