Giáo hoàng Benedict đã tiếp Chủ tịch Nguyễn Minh Triết ở Vatican trong bối cảnh các tin tức quốc tế nói Hà Nội muốn tiến tới thiết lập quan hệ ngoại giao.

Chủ tịch Nguyễn Minh Triết và Đức Giáo hoàng tại Vatican hôm 11/12/2009

Bản tin AP nói Đức Giáo hoàng và Chủ tịch Việt Nam đã có cuộc nói chuyện 40 phút hôm thứ Sáu 11/12/2009 tại Tòa Thánh Vatican.

Chủ tịch Triết là nguyên thủ quốc gia đầu tiên của quốc gia cộng sản Đông Nam Á gặp một vị giáo hoàng.

Trước đó, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng của Việt Nam cũng đã đến thăm Vatican và được Giáo hoàng Benedict XVI tiếp hồi tháng Giêng 2007.

Nước Việt Nam theo hệ thống xã hội chủ nghĩa không có quan hệ ngoại giao cấp quốc gia với nhà nước Vatican sau khi vị khâm sứ nước ngoài của Tòa Thánh bị mời khỏi Hà Nội giữa thập niên 1950.

Phát biểu trước chuyến thăm đến Italy 9-12/12, ông Triết được trích lời nói rằng chính quyền Việt Nam đang hoạt động nhằm bình thường hóa quan hệ với Vatican.

Lịch sử có tiến triển

Với số tín đồ Công giáo ước tính từ 7-8 triệu, Việt Nam là quốc gia có cộng đồng Thiên Chúa giáo La Mã thứ nhì châu Á, chỉ sau Philippines.

Cùng việc giảm cường độ chuyên chế chung và bỏ thái độ bài xích tôn giáo kiểu cũ, chính quyền Việt Nam từ thời Đổi Mới đã cải thiện quan hệ với khối Công giáo nhiều hơn trước.

Các chuyến thăm liên tục từ Vatican cũng thúc đẩy mối quan hệ.

Hôm 24/11 vừa qua, truyền thông nhà nước đã đăng tải hình ảnh lễ Khai mạc Năm Thánh của Giáo hội gần Hà Nội với các vị khách từ Tòa Thánh và Đại diện Giáo hội Công giáo Việt Nam.

Trước đây từng có các bình luận rằng vấn đề bình thường hóa quan hệ giữa Hà Nội và Vatican tùy vào cả mức cải thiện quan hệ giữa Giáo hội Công giáo và Bắc Kinh.

Nhưng gần đây, các ý kiến cho rằng Việt Nam có thể có quan hệ ngoại giao với Vatican trước Trung Quốc.

Theo Giáo sư thần học Công giáo Nguyễn Đăng Trúc từ Pháp nói với BBC thì tình hình Trung Quốc khác Việt Nam.

Trung Quốc có cả một giáo hội riêng, thần phục chính quyền chứ không theo Tòa Thánh.

Hai bên cũng còn khác biệt vấn đề Đài Loan, nơi quan hệ với Vatican luôn tốt từ trước tới nay.

Trái lại, ở Việt Nam chỉ có một giáo hội Công giáo hướng về Giáo hoàng và tuân theo các giáo luật của Vatican.

Việc bổ nhiệm, thụ phong các hàng giáo phẩm từng là điểm gây tranh cãi giữa chính quyền và Tòa Thánh, nay cũng đã tìm được các giải pháp hòa hoãn.

Duy chỉ có việc các cơ sở thờ phụng, đất đai, nhà cửa của Giáo hội bị nhà nước tịch thu thì vẫn là điểm chưa thông.

Sau các vụ người Công giáo cầu nguyện đông đảo đòi lại Tòa Khâm sứ cũ hay đất đai, nhà thờ ở Bấm Thái Hà và Đồng Hới, quan hệ có vẻ trở nên căng thẳng, nhất là khi chính quyền đưa lực lượng an ninh vào cuộc.