Tổng thống Obama và Thủ tướng Nhật Yukio Hatoyama tại Nhật Bản, 13/11/2009

Trời Tokyo mưa lạnh vào lúc Tổng thống Obama đến nơi và không có tiếp đón tưng bừng. Chuyến đi diễn ra vào thời điểm Hoa Kỳ và Nhật Bản có quan hệ khó đoán biết trước.

Tân Thủ tướng Nhật Bản Yukio Hatoyama từng hô hào trong khi vận động tranh cử là ông chủ trương sẽ làm nước Nhật bớt phụ thuộc vào Hoa Kỳ. Ông còn đi tìm những quan hệ với các nước Châu Á khác và đang duyệt lại các thỏa thuận quân sự dài hạn với Hoa Kỳ trước đây.

Nhưng khi đứng trước các nhà báo sau cuộc họp, Tổng thống Obama làm giảm nhẹ các căng thẳng:

Ông nói: “Chắc chắn là khi chúng ta đưa hai quốc gia chúng ta về một hướng mới, liên minh giữa chúng ta sẽ tiếp tục tồn tại và các nỗ lực của chúng ta sẽ tập trung vào việc làm cho tình hữu nghị giữa hai nước còn mạnh hơn để đạt thành công khi đáp ứng với những thách thức của thế kỷ 21.”

Thủ tướng Hatoyama của Nhật cũng đồng ý với nhận xét của Tổng thống Hoa Kỳ. Ông loan báo các kế hoạch duyệt lại các quan hệ Mỹ-Nhật để chuẩn bị cho năm tới, kỷ niệm 50 năm hai nước thành lập liên minh.

Tổng thống Obama nói rằng đã đến lúc làm mới lại công cuộc hợp tác giữa Washington và Tokyo: “Cần làm mới lại vì đó là điều quan trọng cho Hoa Kỳ, quan trọng cho Nhật Bản và quan trọng cho khu vực Châu Á Thái Bình Dương.”

Cuộc thảo luận giữa hai nhà lãnh đạo chấm dứt với lời cam kết tăng cường hợp tác trong các lãnh vực như cấm phổ biến hạt nhân và khí hậu biến đổi.

Cả hai nói rằng họ muốn tìm giải pháp cho cuộc tranh chấp về quyền đặt căn cứ quân sự của Hoa Kỳ tại Okinawa, hòn đảo phía Nam của Nhật. Còn Thủ tướng Hatoyama khẳng định là Nhật Bản sẽ không tiếp tế dầu cho các chuyến tàu tham gia vào cuộc chiến tranh tại Afghanistan do Hoa Kỳ lãnh đạo.

Thủ tướng Nhật Bản nói rằng chính phủ ông sẽ cung ứng 5 tỉ đôla viện trợ dân sự cho Afghanistan trong 5 năm tới, và làm như thế thì hiệu quả hơn. Tổng thống Obama nói rằng ông đã trình bày cho Thủ tướng Hatoyama là ông đang duyệt lại chiến lược tại Afghanistan và sẽ có quyết định trong nay mai.

Tổng thống Obama nói: “Chiến lược này sẽ là một chiến lược hoàn toàn minh bạch để nhân dân Mỹ hiểu chính xác chính phủ của họ đang làm gì và tại sao lại làm vậy.”

Tổng thống cũng nói ông muốn cho mọi người thấy rõ là cam kết quân sự của Mỹ không thể kéo dài bất tận. Mục tiêu tại Afghanistan là làm sao để nhân dân nước này có thể tự lo lấy an ninh cho họ.