Viên chức ngoại giao Mỹ thăm chùa Phước Huệ và nói chuyện với tăng thân Làng Mai.

Ông Douglas Sonnik, viên chức kinh tế thuộc Tổng lãnh sự quán Mỹ tại TP Hồ Chí Minh vừa có chuyến thăm chùa Phước Huệ ở tỉnh Lâm Đồng là nơi hiện có nhiều tăng thân theo pháp môn Làng Mai tá túc.

Trong các tháng gần đây những người này được yêu cầu phải rời khỏi tu viện Bát Nhã trong các vụ xô xát, truy đuổi khiến dư luận quan tâm.

Thông tin từ hải ngoại và từ các tăng sinh tại tu viện Bát Nhã nói rằng một số tăng thân đã bị đánh đập, hù dọa, cưỡng ép phải rời tu viện.

Phía Việt Nam nói không có chuyện “ép buộc” tăng thân theo Làng Mai phải rời Bát Nhã, và đây chỉ là “mâu thuẫn nội bộ” giữa hai nhóm Phật tử.

Ông Nguyễn Thanh Xuân, phó trưởng ban thường trực của Ban Tôn giáo Chính phủ Việt Nam, được báo Tuổi Trẻ trích lời nói "chính quyền địa phương đã tích cực hòa giải các mâu thuẫn".

Ông khẳng định "từ trước, trong và sau khi xảy ra xung đột, không hề có một người nào bị chính quyền bắt giữ".

Ông Xuân cũng nói hiện cách giải quyết là "nếu trường hợp tăng ni theo pháp môn Làng Mai có đăng ký hợp pháp (hoặc chưa đăng ký nhưng thiện tâm, có chí tu học) sẽ tạm thời cho ở lại tu học để chờ bố trí di chuyển đến nơi tu học mới".

"Trường hợp gây bất ổn, vi phạm pháp luật sẽ đưa ra khỏi tu viện."

Đài BBC đã phỏng vấn thầy Thanh Nhật, phụ tá của thượng tọa Thích Thái Thuận, sư chủ trì chùa Phước Huệ tỉnh Lâm Đồng về chuyến thăm của nhân viên ngoại giao Mỹ.

Thầy Thanh Nhật: Nhà ngoại giao Mỹ là quan chức thuộc Tổng lãnh sự quán Mỹ tại TP Hồ Chí Minh. Ông này đến với một người thông dịch tên là Trang. Có một cán bộ của phòng ngoại vụ tỉnh Lâm Đồng đi cùng. Không thấy có chức sắc Phật giáo nào trong tỉnh đi theo.

BBC: Thưa, trước khi lên họ có báo cho chùa Phước Huệ biết không?

Thầy Thanh Nhật: Dạ có, họ báo trước hai ngày.

BBC: Đối với một phái đoàn như vậy chùa Phước Huệ có quan điểm ra sao?

Thầy Thanh Nhật: Dạ thưa họ muốn đến thăm thì chúng tôi đón họ với tư cách là người đến thăm, chúng tôi đâu có quan điểm gì.

BBC: Nhưng họ có nói rõ là đến để tìm hiểu tăng sinh theo pháp môn Làng Mai hay không?

Thầy Thanh Nhật: Dạ có họ có nói rõ là họ muốn được diện kiến các tăng thân Làng Mai. Và họ đã làm được chuyện đó. Trong buổi tham vấn chúng tôi ngồi cùng với tăng thân Làng Mai để tiếp họ.

BBC: Cả thảy bao nhiêu tăng thân có mặt để tiếp nhà ngoại giao Mỹ ạ?

Thầy Thanh Nhật: Dạ tôi cũng không đếm, cũng không điểm danh. Tôi đoán khoảng trên 190 người gì đó.

BBC: Và cuộc trao đổi diễn ra trong không khí ra sao ạ?

Thầy Thanh Nhật: Nói chung là bình thường.

BBC: Liệu phía LSQ Hoa Kỳ họ có tìm cách xác minh những biến động xảy ra thời gian vừa qua không? Thí dụ việc liên quan đến bạo lực hoặc việc dùng vũ lực khiến họ phải dời chỗ?

Thầy Thanh Nhật: Cái đó tôi không biết rõ lắm. Họ hỏi bên tăng thân đến đâu người ta trả lời đến đó.

BBC: Câu chuyện của các tăng thân trình bày có mạch lạc không, thưa thầy?

Thầy Thanh Nhật: Họ trình bày thì cũng khá dài, tuy nhiên tôi thấy không mạch lạc lắm. Mỗi người trình bày mỗi đoạn, tôi nghe thấy nó hơi rối, tôi không nhớ hết nổi.

Hướng giải quyết

BBC: Lúc chia tay nhau phái đoàn Mỹ có nói gì không, thưa thầy?

Thầy Thanh Nhật: Thưa không. Họ chỉ hỏi “quý vị cần hỏi gì thì chúng tôi sẵn sàng trả lời.” Và lúc đó thì không ai hỏi gì.

BBC: Không khí của buổi nói chuyện ra sao thưa thầy?

Thầy Thanh Nhật: Thưa, tôi thấy không có gì bất thường. Người nghe thì họ cũng muốn nghe, người nói họ cũng muốn nói, thế thôi.

BBC: Thầy vừa nói có khoảng 200 tăng thân Làng Mai đang tá túc tại chùa Phước Huệ. Thưa thầy hướng giải quyết sắp tới ra sao?

Thầy Thanh Nhật: Thưa cái đó không thuộc thẩm quyền của chúng tôi. Hôm bữa chúng tôi đã đề đạt lên Giáo hội. Tôi nghĩ giáo hội tỉnh đang làm việc với giáo hội trung ương, chuyện họ bàn cái gì đó, chúng tôi chỉ chờ đợi thôi.

BBC: Có ai nhắc đến chuyện các tăng thân này phải có người bão lãnh và giấy tờ cư trú hợp lệ không?

Thầy Thanh Nhật: Dạ đương nhiên rồi. Họ phải là người tạm trú hợp lệ và phải có người bảo lãnh.

BBC: Phần chùa Phước Huệ, liệu quý ngài có sẵn sàng bảo lãnh các tăng thân này không?

Thầy Thanh Nhật: Dạ thưa chùa Phước Huệ không nằm trong vị trí đó. Hiện tại chúng tôi chỉ bảo lãnh trong lúc họ cấp bách thôi. Để cho họ tạm thời ở đây, và đi tìm một chỗ ở mới. Vì tăng thân Làng Mai đi đâu thì họ đi tập thể, họ không đi lẻ tẻ. cho nên khả năng bảo lãnh tập thể cho họ thì chùa chúng tôi không có. Các tăng thân họ đi như một dòng sông, mình đâu có bảo lãnh họ được. Về lâu về dài nó phải bảo đảm cuộc sống tương đối.

BBC: Vậy có thể nói đây chỉ là bước đi tạm để họ tìm một giải pháp lâu dài hơn phải không ạ?

Thầy Thanh Nhật: Dạ đúng thế.

BBC: Và hiện nay không ai biết tương lai sẽ ra sao đối với các tăng thân này?

Thầy Thanh Nhật: Dạ cái đó do Giáo hội trung ương và giáo hội tỉnh bàn bạc và quyết định. Họ làm thế nào thì chúng tôi không biết rõ lắm.

Trên phương diện của một người tu hành chúng tôi luôn quý trọng những ai tu luyện kinh Phật. Quý anh thấy ngày nay người đi tu rất là ít. Những người có cái tâm đi tu còn ít hơn nữa. Chúng tôi đều quý trọng những người muốn đi tu, và yêu thương họ.