Saturday, August 22, 2009  

Ngày 20 Tháng Tám 2009, người phát ngôn mới của Bộ Ngoại Giao Việt Nam, bà Nguyễn Phương Nga, tuyên bố tại một cuộc họp báo tại Hà Nội rằng: “Việt Nam sẽ mở lãnh sự quán tại Houston, Texas không muộn hơn Tháng Chín 2009”. Tổng lãnh sự sẽ là ông Lê Dũng, nguyên vụ trưởng Vụ Thông Tin Báo Chí kiêm phát ngôn viên Bộ Ngoại Giao. Ðây là trụ sở ngoại giao thứ ba của Việt Nam sau đại sứ quán ở Hoa Thịnh Ðốn và tổng lãnh sự ở San Francisco.

 Nhiều người Việt ở Houston không muốn nhà cầm quyền Việt Nam mở lãnh sự quán tại thành phố này. (Hình: Khôi Nguyên)

Cách đây khoảng 4 năm, Tổng Lãnh Sự Quán Việt Nam ở San Francisco đã cử một phái đoàn tới Houston điều nghiên. Chuyến tham quan Houston của Thủ Tướng Nguyễn Tấn Dũng có thể coi như là đóng dấu cho việc chọn Houston làm trụ sở ngoại giao mới của Việt Nam.

Houston được chọn làm địa điểm cho lãnh sự quán có nhiều lý do hợp lý đối với Việt Nam:

- Houston là thành phố đông người Việt tại Mỹ, chỉ sau các thành phố ở California. Ước lượng (chưa chính xác) là 100 ngàn người Việt định cư ở đây. Nếu kể cả Dallas-Fort Worth, Austin và San Antonio thì số người Việt định cư ở Texas lên tới 150 ngàn.

- Houston không chỉ là trung tâm năng lượng của Hoa Kỳ mà còn là thủ đô năng lượng của thế giới. Việt Nam đang ở giai đoạn nỗ lực khai thác dầu khí ở thềm lục địa biển Ðông nên rất cần kỹ thuật và vốn đầu tư của các công ty dầu hỏa ở Houston.

- Houston là cửa ngõ nhìn sang Châu Mỹ La-tinh. Việt Nam có khả năng xuất khẩu nhiều mặt hàng sang Trung và Nam Mỹ.

- Ðã có nhiều “đại gia” Việt Nam ở trong nước bắt đầu đặt chân tới Houston đầu tư do bị sức ép mỗi ngày một lớn từ ông láng giềng “hữu hảo” Trung Quốc. Ngược lại cũng có một số thương gia “Việt kiều” ở Houston về Việt Nam đầu tư hoặc liên kết với giới địa ốc trong nước trong kinh doanh nhà đất hai chiều. Giá nhà ở Houston rất hạ so với California và nhiều thành phố đông người Việt khác, thủ tục tục mua nhà ở Houston lại rất dễ dãi.

Việc mở lãnh sự quán ở Houston tuy không được đa số người Việt ở Houston hoan nghênh nhưng rõ ràng nó mang lại nhiều thuận lợi cho một số người có quan hệ thương mại với trong nước và các thương gia ở trong nước tới Houston làm ăn. Dĩ nhiên thành phố sẽ có thêm lợi nhuận do tiền thuế mang lại.

Tuy nhiên, Lãnh Sự Quán Việt Nam ở Houston cũng chẳng mang lại bao nhiêu thuận lợi cho đa số người Việt ở Houston, có người cho là nhờ có lãnh sự quán ở tại địa phương mình nên việc xin visa (chiếu khán Việt Nam) sẽ nhanh chóng và thuận tiện hơn. Trong thực tế, đa phần người ta đều nhờ các dịch vụ bán vé máy bay xin visa giùm, hoặc xin visa trên online. Có thể việc xin hợp pháp hóa lãnh sự đối với người Việt ở Houston sẽ thuận tiện nếu việc này đòi hỏi đương sự phải có mặt tại lãnh sự quán. Nhưng hầu hết ta có thể xin hợp pháp hóa bằng cách gửi đơn đến lãnh sự quán.

Ðối với du học sinh Việt Nam ở Houston thì tùy theo hoàn cảnh của mỗi người. Lãnh sự quán có thể vừa là chỗ dựa vừa là “mật vụ” đối với du học sinh. Lãnh sự quán sẽ lợi dụng du học sinh để làm công cụ tuyên truyền và tình báo. Nếu cộng đồng người Việt ở đây giành được tình cảm của du học sinh thì sẽ vô hiệu hóa được công tác sinh viên vận của sứ quán.

Nhiệm vụ chính của sứ quán là đại diện cho quốc gia của mình về các tranh chấp quyền lợi chính trị, thương mại, kinh tế và chính trị. Ngoài ra sứ quán còn có trách nhiệm bảo vệ công dân của mình ở xứ người. Sứ quán Việt Nam luôn luôn tránh né tiếp xúc với người Việt định cư nên không có khả năng đại diện cho người Việt ở đây. Chính quyền CHXHCN Việt Nam miệng nói “Việt kiều là khúc ruột ngàn dặm” nhưng trong thực tế chỉ để móc hầu bao của Việt kiều và luôn luôn coi Việt kiều là phản động, là chống đảng, chống nhà nước XHCN. Do đó, các sứ quán Việt Nam chỉ là những ốc đảo, hoạt động chính là buôn lậu, làm tiền những người cần xin giấy tờ. Tệ nạn tham nhũng hình như đã theo chân các “quan” Cộng Sản ra nước ngoài. Chừng nào lãnh sự quán còn là đại diện của một chế độ toàn trị thì chừng đó không được nhân dân tin cậy. Ðộc tài và dân chủ không thể trộn lẫn với nhau như nước với lửa thì người Việt hải ngoại và sứ quán cũng không thể “hòa hợp” với nhau được.

Ngày khai trương và địa điểm của lãnh sự quán chắc chắn sẽ chỉ được tiết lộ vào phút chót để tránh “đụng độ” với các tổ chức chống Cộng.

Một số đoàn thể chống Cộng tuyên bố sẽ nỗ lực ngăn cản việc Việt Nam mở sứ quán ở Houston bằng cách biểu tình hoặc gây áp lực với các nhà lập pháp. Ai cũng hiểu rằng việc mở sứ quán là quyền lợi của cả hai nước, khi Hoa Kỳ cho Việt Nam mở lãnh sự quán ở Houston thì ngược lại Việt Nam cũng phải cho Hoa Kỳ mở sứ quán ở địa điểm do Hoa Kỳ lựa chọn. Theo tin của Bộ Ngoại Giao Mỹ thì Hoa Kỳ sẽ có thêm một lãnh sự quán mới ở Ðà Nẵng. Nếu người Việt ở Houston thờ ơ với lãnh sự quán Việt Nam ở Houston thì ngược lại dân Việt Nam đón nhận lãnh sự quán Mỹ một cách “hồ hởi”. Tại sao Hoa Kỳ lại chọn Ðà Nẵng làm địa điểm mở sứ quán mới? Chúng ta sẽ bàn về việc này khi Hoa Kỳ chính thức loan báo địa điểm và ngày khai trương.

* Về tác giả: Nhà báo Lê Duy Nhân, từng là chủ nhiệm bán nguyệt san Quang Phục, chủ bút tập san Nghiên Cứu Chính Trị Nhân Quyền (đã đình bản), nguyên bỉnh bút nghị luận của báo Ngày Nay tại Houston, Texas.