Chuẩn bị tinh thần cũng là yếu tố quan trọng…

Cali Today News - Peter Henderson, ký giả Reuters, sau khi đã tự đặt câu hỏi đã trả lời ‘cầm chừng’ là… hình như đa số tiểu bang sẽ bị tàn phá. Động đất thì hay có hỏa hoạn kèm theo, California có nhiều sa mạc nên gió nóng từ sa mạc sẽ thổi phồng và duy trì các đám cháy rất lâu!

Ông viết: “Trận động đất vừa qua đã quét sạch nhiều làng ven biển của phía Đông Bắc Nhật Bản và giết chết hơn 10,000 người, chắc chắn nó làm các kiến trúc sư của California lạnh cả xương sống vì mức độ tàn phá không sao tưởng tượng nổi!”

Liệu quang cảnh này sẽ xảy ra ở California? Photo courtesy: Reuters

Ngay từ năm 2008, Viện U.S. Geologcal Survey đã có nhận định như sau : “có đến 99% cơ may cho một trận động đất mạnh 6.7 độ xảy ra chỉ trong 30 năm tới và 46% cho một trận động đất 7.5 độ hay mạnh hơn, với Nam California có thể là nạn nhân chính”

Viện này cũng tiên đoán sẽ có 2,000 người chết và 200 tỉ đô la thiệt hại cho một trận động đất mạnh 7.8 độ ở Nam Cali trên đường phay San Andreas Fault. Vậy mà các bạn có biết gì không, một trận động đất mạnh 7.8 độ chỉ mạnh bằng 1/30 sức mạnh của trận ‘đại địa chấn 9 độ’ mới đập vào Nhật tuần trước!

Viện U.S. Geological Survey bàn tiếp: “Câu hỏi không phải là ‘liệu có hay không’ mà là ‘chừng nào thì xảy ra’ chuyện nam Cali bị một cơn động đất rất lớn tàn phá, một xáo trộn có thể nói sẽ làm thay đổi vĩnh viễn đời sống nhiều người và cách sống trong vùng”

Vì cấu trúc các đường gẫy địa tầng của California khác với Nhật Bản nên một chấn động lên tới 8.0 độ ở Cali là chuyện khá hiếm, chỉ có sác xuất là 4% có thể xảy ra mà thôi, trừ phía bắc Cali và vùng Tây Bắc Hoa Kỳ. Hai vùng này có thể có sác xuất hứng một đại địa chấn mạnh từ 8 đến 9 độ (tức giống hệt như của Nhật), cũng trong vòng 30 năm tới!

Một báo cáo của thành phố San Francisco trước đây cũng cho hay nếu trận động đất mạnh 7.9 độ năm 1906 mà tái hiện thì sẽ giết chết khoảng 900 người, làm bị thương nhiều ngàn người và sẽ tàn phá 3,000 ngôi nhà cao tầng.

Báo cáo này nói ngay cả một trận động đất nhỏ hơn khoảng 7.2 độ cũng sẽ làm cho San Francisco thiệt hại 30 tỉ đô la về nhà cửa và 10 tỉ về các thiệt hại khác, kể cả 4 tỉ đô la cho các hỏa hoạn và trong số 160,000 buildings của thành phố sẽ có 27,000 cái không còn ở được do thiếu an toàn.

Nếu động đất mạnh xảy ra ở nam Cali thì gió Santa Ana từ sa mạc sẽ làm thảm trạng thêm tệ hại, theo lời Thomas Tobin, một kiến trúc sư cùng tham gia viết báo cáo này. Ông Tobin viết: “Nếu động đất xảy ra vào một ngày khô, nóng và gió mạnh thì thiệt hại sẽ càng to lớn nhiều hơn”

Tobin nói các loại building rất đẹp xây trước năm 1980 không có giàn thép gia cố và loại building có hầm chứa các bãi đậu xe sẽ là các ‘killer buildings’ khi động đất xảy đến. Ông cũng nói các cửa hàng đồ sộ cũng sẽ dễ sụp đổ, cũng may là San Francisco không có loại này.

Tobin cho biết giá thành gia cố các tòa nhà thực ra không đắt lắm, chỉ tốn từ 10,000 đến 20,000 đô la cho mỗi apartment với 5 đơn vị, nhưng phần đông các chủ nhân không chịu móc tiền túi ra làm và các cấp chính quyền địa phương cũng…làm thinh!

Kinh nghiệm của Nhật Bản cho thấy dù được chuẩn bị kỹ lưỡng và tốt đẹp đến đâu, khi một cơn siêu động đất nổ ra, mọi thứ cũng tan tành. Matthew Hornbach, giáo sư vật lý địa cầu của Đại Học Texas than: “Làm sao chúng ta chuẩn bị cho bằng người Nhật, nhưng những gì xảy ra bên Nhật đúng là lời cảnh báo nghiêm khắc cho người Mỹ”

Một bài học khác từ cơn chấn động 9 độ ở Nhật là chính các vùng thôn quê mới bị tàn phá nặng nề, trong lúc Tokyo lại tỏ ra vững vàng. Sóng thần là hiểm họa ‘ăn theo’ một cơn động đất có sức tàn phá khủng khiếp nhất.

Frank Vernon, chuyên gia địa chấn của đại học San Diego, phát biểu nghe lạnh xương sống: “Chúng ta có đường gẫy gọi là Cascadia chạy dài theo bờ biển British Columbia, Washington, Oregon, có thể sẽ gây một cơn siêu động đất kiểu như của Nhật Bản. Một ngày không xa, ‘nó’ sẽ xảy ra!”

Trong lúc mọi người ở California cầu mong các nhà khoa học…nói trật, họ vẫn ý thức là những gì họ trông thấy trên màn ảnh TV sẽ có thể xảy ra ngay tại quê hương ‘tiểu bang vàng’. Chuẩn bị tinh thần cũng là yếu tố quan trọng…

Vì không động đất thì không phải là Cali!