Hỏi: Xin BS cho biết bệnh viêm gan A, B và C lây cho người chung quanh và người sống chung trong nhà bằng cách nào? (Nguyễn Thị Thùy Trang, San Diego)

Đáp: Bệnh viêm gan A thường lây qua đường phân - miệng (fecal -oral). Người đang bị bệnh bệnh sau khi đi cầu không rửa tay kỹ, tay còn dính phân có chứa siêu vi viêm gan A. Khi người này làm thức ăn, nhất là những món không cần nấu chín như món rau trộn chẳng hạn, siêu vi viêm gan A sẽ dính vào thức ăn này. Người nào ăn phải sẽ bị lây viêm gan A. Chúng ta cũng có thể bị lây bệnh do uống nước bẩn, ăn sò hến bắt ở chỗ nước bẩn, hoặc kề cận với người đang bệnh đã có triệu chứng hay chưa lộ rõ triệu chứng vàng da. Chúng ta còn có thể bị lây bệnh khi giao hợp với người bệnh, dùng chung kim chích, hoặc được truyền máu có nhiễm siêu vi A.

Như vậy, người sống chung trong nhà với người đang mắc bệnh viêm gan A sẽ phải rất cẩn thận vì dễ bị lây bệnh do những chung đụng hằng ngày. Vợ hay chồng của người bệnh càng dễ bị lây. Những người  này có thể phải đi chích thuốc chống viêm gan A nếu trong nhà có người đang mắc bệnh. Nên hỏi ý kiến bác sĩ của mình.

Người bệnh phải rất cẩn thận để khỏi lây bệnh cho người khác:

- Tránh hoạt động tình dục, bao cao su không giúp chống lây bệnh 100%.
- Rửa tay thật kỹ sau đi đi vệ sinh, chà xát kỹ ít nhất 10 phút và xả nước thật kỹ. Lau tay khô bằng khăn dùng 1 lần rồi vứt đi.
- Tất cả vật dụng cá nhân , muỗng nĩa, chén bát, đũa, dao cạo râu... phải dùng riêng biệt.
- Không nấu ăn hoặc làm thức ăn cho người khác trong thời gian bị bệnh.

Tất cả mọi người nên chích ngừa bệnh viêm gan A. Tuy nhiên, đa số người lớn Việt  đều đã từng bị viêm gan A và có kháng thể trong máu, có thể không cần phải chích ngừa. Tất cả trẻ em đều cần phải chích ngừa.

Đối với bệnh viêm gan B và C, cách lây có khác hơn. Siêu vi viêm gan B và C lây qua đường máu. Khi ta tiếp xúc với máu hay dịch cơ thể (tinh dịch, chất nhờn âm đạo...) của người bệnh, ta sẽ bị lây. Nếu dùng chung kim chích ma túy hay có hoạt động tình dục với người mang siêu vi B và C trong máu, nạn nhân cũng có thể bị lây bệnh. Đàn bà mang siêu vi viêm gan B trong máu có thể truyền bệnh cho đứa con mới sinh.

Khi người bệnh đang trong thời kỳ cấp tính, ta có thể thấy họ đang có triệu chứng như vàng da chẳng hạn. Người mang siêu vi viêm gan B và C trong máu nếu không phải đang thời kỳ cấp tính có thể không có triệu chứng gì cả. Do đó họ có thể lây bệnh cho những người chung đụng, dùng chung vật dụng cá nhân như dao cạo râu, bàn chải đánh răng... hoặc  lây cho người bạn tình.

Nếu chỉ ở chung nhà, không dùng chung bất cứ vật gì và không có hoạt động tình dục với người bệnh, bạn khó bị lây bệnh viêm gan B và C hơn là A.

Lời từ chối trách nhiệm (Disclaimer): Những bài viết trong mục “Sức Khỏe” chỉ nhằm mục đích chỉ dẫn tổng quát, không thể dùng thay thế sự chăm sóc của bác sĩ hay nhân viên y tế. Độc giả cần tham khảo thêm với bác sĩ của mình khi bệnh.