Chuột rút hay vọp bẻ là tình trạng co cơ quá mức gây cảm giác đau đớn bởi sự co rút của các nhóm cơ chủ yếu là ở bắp chân.

Có nhiều nguyên nhân gây ra chuột rút do làm việc, hoạt động quá sức (bơi lội, thể thao, gánh vác...), thiếu oxy đến cơ, stress, rối loạn điện giải, thiếu nước và muối khoáng, thiếu canxi, hạ kali hay viêm tắc động tĩnh mạch chi, rối loạn thần kinh thực vật...

Chuột rút ảnh hưởng không nhỏ tới chất lượng cuộc sống con người, nhất là ở phụ nữ mang thai. Tuy nhiên chuột rút hoàn toàn có thể phòng trị được.

Khi có cơn chuột rút lập tức lấy ngay ngón cái bấm mạnh huyệt thừa sơn (ở giữa đường nối từ nếp kheo chân và gót chân, ngay chỗ lõm giữa 2 khe cơ sinh đôi ngoài và trong hay giữa bắp chân) trong 2 - 3 phút để cắt cơn. Kế tiếp bấm huyệt côn lôn (ở chỗ lõm giữa điểm cao nhất của mắt cá ngoài và bờ ngoài gân gót chân), ủy trung (ở giữa nếp ngang giữa kheo chân). Nếu chuột rút bàn chân thì bấm mạnh huyệt công tôn (ở chỗ lõm, nơi tiếp nối của thân và đầu sau xương bàn chân 1. Trên đường tiếp giáp da gan chân - mu chân, ở bờ trong bàn chân).

Sau khi đã cắt được cơn chuột rút ngồi thả lỏng người, dùng hai bàn tay xoa, bóp, lăn, vuốt từ bắp chân xuống dưới tận gót chân và ngược lại nhiều lần với một lực vừa phải. Kế tiếp rung lắc nhẹ bắp chân đồng thời cử động co duỗi bàn chân đứng nhẹ dậy nhằm giải tỏa sự co cơ làm cho khí huyết lưu thông.

Kế tiếp bấm huyệt thái khê (ở chỗ lõm giữa điểm cao nhất của mắt cá trong và bờ trong gân gót) huyết hải (duỗi thẳng chân từ điểm cao nhất của xương bánh chè đo lên một đốt ngón tay vào phía trong đùi hai đốt) và huyệt khí hải (rốn thẳng xuống 3cm) mỗi huyệt bấm từ 1 - 3 phút để củng cố. Phụ nữ có thai không bấm hai huyệt huyết hải và khí hải.

Lương y Chu Văn Tiến