Mỗi năm đến mùa cây trái đơm bông, trăm hoa đua sắc là tôi lại buồn; buồn vì đó là mùa mà tôi khổ sở nhất

Hỏi:

· Không biết đồng hồ trong người tôi có bị trục trặc gì không, mà mỗi năm, xung quanh khoảng thời gian đổi giờ mùa Xuân, là tôi lại bị trở đi trở lại các cơn ho, nhiều khi muốn làm cho ói ra tất cả những gì có trong bao tử, thường nhất là lúc sáng sớm, đi ra đường tập thể dục. Xin cho biết đó là bệnh gì, có gì nguy hiểm không, và sao lại chỉ xảy ra khi đổi giờ. Có cách gì để trị cho dứt hẳn không?

· Mỗi năm đến mùa cây trái đơm bông, trăm hoa đua sắc là tôi lại buồn; buồn vì đó là mùa mà tôi khổ sở nhất: mũi lúc nào cũng sụt sịt, mắt lúc nào cũng đỏ hoe như đang giận hờn ai đó, và miệng lúc nào cũng sẵn sàng bắn liên thanh những tràng “ắch xì, ắch xì, ắch xì...” Uống thuốc như Allegra, cũng giảm một phần, uống Benadryl có vẻ mạnh hơn nhưng làm sật sừ suốt ngày. Tôi rất sợ uống thuốc vì không lẽ cứ năm nào cũng phải uống ròng rã mấy tháng như vậy sao. Xin bác sĩ chỉ xem có cách nào càng ít dùng thuốc càng tốt mà vẫn tránh được căn bệnh dị ứng này?

Có những thuốc nào dễ dùng và có thể giúp ích trong trường hợp này hay không?

Có người nói dọn nhà đi tiểu bang khác có thể sẽ tránh được môi trường dị ứng và sẽ tránh được bệnh mà khỏi phải uống thuốc. Có đúng không?

Ðáp:

Dị ứng theo mùa (seasonal allergies), thường là mùa Xuân và Hạ, có người khác còn không may hơn, bị dị ứng quanh năm suốt tháng (perennial allergies), là các bệnh rất thường gặp. Phấn hoa là nguyên nhân thường gặp nhất của các loại dị ứng này. Những cách sau đây có thể giúp giảm bớt các tác động khó chịu của các loại phấn hoa gây ra dị ứng:

· Ðiều đơn giản nhất là tránh chúng. Mà muốn tránh thì phải biết chúng là gì và hôm nào chúng xuất hiện nhiều hay ít. Ðiều này có thể thực hiện bằng cách theo dõi các chương trình dự báo thời tiết.

Các chương trình dự báo thời tiết hàng ngày trên báo, radio và TV địa phương thường dự báo số lượng các loại phấn hoa (pollen counts) trong ngày. Bằng cách theo dõi các chương trình này thường xuyên, ghi chú, để ý xem ngày nào có loại phấn hoa nào nhiều và mức độ trầm trọng của các triệu chứng của mình, ta từ từ có thể suy ra được mình bị dị ứng nhiều với các loại phấn hoa nào. Mặc dù các triệu chứng vẫn có thể xảy ra ngay cả khi số lượng phấn hoa thấp, thường thì trong những ngày mà số lượng phấn hoa (mà ta bị dị ứng với) thấp, triệu chứng có nhiều khả năng sẽ ít nặng hơn.

· Những ngày mưa hay trời âm u, phấn hoa thường thấp hơn. Phấn hoa thường nhiều hơn trong những ngày nắng gió

· Phấn hoa thường bay trong không khí nhiều nhất vào buổi sáng. Nói chung, những người bị dị ứng với phấn hoa nên ở tránh ra ngoài trước 10 giờ sáng vào những mùa có nhiều phấn hoa. Ở trong nhà và đóng kín cửa lại. Nếu cần ra ngoài, nên lên kiếng và mở máy lạnh, chuyển luồng không khí để không cho không khí bên ngoài lùa vào.

· Nên tắm rửa và gội đầu trước khi đi ngủ để giũ sạch hết tất cả bụi phấn đã tích tụ trên người trong ngày hôm đó.

· Vào những mùa phấn hoa, tuyệt đối không nên phơi quần áo ngoài trời.

· Vào những mùa này, nên để người khác làm những việc ngoài trời như làm vườn, cắt cỏ. Nếu muốn làm những việc này, cần phải đeo các khẩu trang chống phấn hoa (pollen mask) và uống các thuốc antihistamines như Allegra, Zyrtec ba mươi phút đến một tiếng đồng hồ trước khi ra ngoài. Nếu làm việc, nhất là với máy móc, nên tránh các loại có thể gây buồn ngủ như Benadryl. Mỗi loại thuốc thường đều có ghi chú là có gây buồn ngủ hay không.

· Nếu để ý, ta sẽ có thể biết loại cây cỏ nào ít gây dị ứng cho mình hơn, để chỉ chơi với các “bạn hiền” này mà thôi.

· Nhớ đóng kín cửa trong các mùa này, ngay cả khi ngủ.

· Nên thường xuyên (nhờ người khác) lau chùi bụi bặm trên bàn, ghế, kệ, tủ... trong nhà.

Ngoài ra, nên luôn sẵn sàng hành động ngay từ khi các triệu chứng dị ứng bắt đầu xảy ra:

· Nên có sẵn một số thuốc chống dị ứng mua không cần toa và có tác dụng ngay lập tức như diphenhydramine (Benadryl), clemastine (Tavist) và chlorpheniramine (Chlor-Trimeton) . Trong số này, Chlorpheniramine là thuốc có tác dụng ngắn nhất và tương đối ít gây buồn ngủ hơn.

· Các thuốc làm khô mũi như pseudoephedrine (Sudafed) có thể giúp giảm bớt các triệu chứng chảy mũi rất khó chịu rất nhanh. Tuy nhiên, những người cao huyết áp cần cẩn thận vì thuốc này có thể làm tăng huyết áp.

· Một số nghiên cứu cho thấy rằng các loại kem chặn phấn hoa, thoa dưới mũi có thể giúp ích mà ít có tác dụng phụ.

Nếu dùng các thuốc chống dị ứng không gây buồn ngủ (như Zyrtec, Claritin, Allegra...), các thuốc corticosteroid hít vào mũi (như Flonase, Rhinocort, Beconase AQ, Patanase, Nasonex...), trong mùa này, nên dùng thường xuyên chứ không phải đợi có triệu chứng rồi mới dùng, vì các thuốc này cần nhiều thời gian hơn trước khi bắt đầu có tác dụng.

Nếu bị ngứa và đỏ mắt, một số thuốc không cần toa như Naphcon-A, Opcon-A có thể giúp ích. Tuy nhiên, các thuốc này cũng có thể nguy hiểm ở những người bị cao huyết áp, glaucoma, cường giáp,...

Tóm lại, tốt nhất là nên tìm xem mình bị dị ứng với cái gì và tránh tiếp xúc với chúng. Khi đã có triệu chứng, một số thuốc mua không cần toa có thể rất hiệu quả. Tuy nhiên, nếu đã có một bệnh gì khác ngoài bệnh dị ứng này, hoặc ở người lớn tuổi, hoặc nếu thấy bệnh tương đối nặng, nên gặp bác sĩ được được chẩn đoán chính xác và trị một cách thích hợp, tránh các tác dụng phụ và các tương tác thuốc có hại.

Không có gì bảo đảm là dọn nhà đi chỗ khác sẽ giúp triệt hẳn bệnh. Vì ở đâu cũng (nên) có cây cỏ cả, và khó có thể kiểm soát được xem ở đó có trồng (trong hiện tại và tương lai) các loại cây cỏ mà mình bị dị ứng hay không.

Thân mến

Bác Sĩ Nguyễn Trần Hoàng