Người ta thường cho rằng ở côn trùng, các con chúa thường chỉ sinh sản khi cần thiết. Lúc đó, cả một bầy các con đực đua nhau thụ tinh cho con chúa. Nhưng gần đây, các nhà khoa học Mỹ và Ba Tây nhận thấy ở loài kiến Mycocepurus smithii lại sinh sản mà không cần thụ tinh nên giống đực là “đồ bỏ đi” và hoàn toàn không tồn tại.

Kiến Mycocepurus smithii. Ảnh: nationalgeographic.com

"Các loài vật phi giới tính (asexual) rất hiếm hoi nên đây là một hiện tượng rất thú vị để nghiên cứu”, nhà sinh học Christian Rabelling, Trường ĐH Texas ở Austin (Hoa Kỳ) nói, “Các loài phi giới tính không bị trộn lẫn các gen thông qua sự tái tổ hợp, nên ở chúng không xảy ra những đột biến có hại và có thể dẫn đến tuyệt chủng. Nói chung, chúng rất ổn định trong quá trình tiến hóa”.

Những nghiên cứu về kiến M. smithii đều cho thấy chúng phi giới tính nên người ta đã phải kiểm tra lại thật thận trọng những tiêu bản kiến đực tìm thấy ở Ba Tây vào những năm 1960 thường được ghi nhận là kiến M. smithii và đã phát hiện thực ra các tiêu bản đó thuộc một loài khác rất gần gũi là kiến trồng nấm Mycocepurus obsoletus.

Rabelling cũng làm phẫu tích những con kiến chúa sinh sản thuộc loài M. smithii tại Ba Tây và nhận thấy rằng cơ quan chứa tinh trùng của chúng hoàn toàn rỗng. Kết hợp với những nghiên cứu trước đây về các loài kiến, Rabelling và đồng nghiệp đã kết luận loài này thực sự là phi giới tính.

Ông cũng cho biết ông đang dùng các chất đánh dấu di truyền để nghiên cứu sự tiến hóa và phân loại học các loại kiến trồng nấm và điều này sẽ giúp ông xác định được niên đại xuất hiện hình thức sinh sản phi giới tính.