Hôm qua Chủ Nhật 19 tháng 6, người Hoa Kỳ đã mừng Ngày Lễ Của Cha (Father’s Day) cũng như tháng trước, họ đã mừng ngày Lễ Của Mẹ (Mother’ s Day). 

Ðây là hai ngày lễ truyền thống hàng năm của người Hoa Kỳ để vinh danh và biểu tỏ lòng biết ơn đối với Cha Mẹ, những người đã có công sinh thành dưỡng dục các con khôn lớn thành người.
 
         Tục ngữ  Việt Nam có câu: “Nhập gia tùy tục”, người Việt nam sau 36 năm sống trên  đất nước quê người, chúng ta đã hội nhập và làm quen dễ dàng với hai ngày lễ của Cha và của Mẹ  của người bản xứ. Ðó là điều tự nhiên. Là vì dù khác biệt văn hoá và luân lý, song dân tộc Hoa Kỳ và dân tộc Việt Nam, cũng như mọi dân tộc khác trên hành tinh này, đều là con người và đều được tác tạo theo quy luật truyền sinh tự nhiên của Thượng Ðế, từ Cha Mẹ sinh ra. Sự  tác tạo này cho thấy mối liên hệ máu thịt giữa cha mẹ và con cái, dẫn đến một thứ tình cảm thiêng liêng cao cả: Tình mẫu tử và phụ tử. Một tình cảm vô điều kiện và vô vị lợi, chỉ cho đi mà không cần đáp trả. Một tình cảm mà thực tế  đã thể hiện  qua công lao dưỡng dục, tình yêu thương và sự hy sinh quên mình, đôi khi hy sinh cả mạng sống vì sự sống của con và cho hạnh phúc của con, nơi các bậc cha mẹ chân chính.
        
         Ðể đáp lại, dù không tương xứng, những người con thường cố gắng thể hiện tình yêu thương, tôn kính và biết ơn cha mẹ bằng những việc làm cụ thể cốt làm vui lòng cha mẹ. Chẳng hạn trong ngày Lễ Mother’s Day hay Mother’ s Day, người Hoa Kỳ có thói quen mua quà tặng hay mời cha mẹ đi ăn những của ngon vật lạ ở các nhà hàng  hay ở nhà với những món ăn đặc biệt cha mẹ ưa thích. Còn người Việt nam nói riêng, người Á Ðông nói chung thì đạo hiếu đối với cha mẹ được thể hiện cụ thể không chỉ một ngày mà kéo dài cả một đời, trong việc giúp đỡ, vâng lời cha mẹ lúc còn trẻ và phụng dưỡng cha mẹ lúc tuổi già sức yếu. Vì thế tục ngữ Việt nam có câu “Trẻ cậy cha, già cậy con” để nói lên mối quan hệ hai chiều giữa cha mẹ và con cái.

      Tuy nhiên, trong điều kiện sống nơi đất khách quê người,sự báo hiếu thể hiện qua  việc phụng dưỡng cha mẹ lúc tuổi gia sức yếu, thực tế trong một số gia đình Việt Nam, đã đưa đến sự xung khắc, bất hoà giữa Cha Mẹ với con cái, và giữa các anh chị em trong gia đình có Cha Mẹ già yếu. Sự xung khắc bất hoà ấy xuất phát từ quan niệm khác biệt cách phụng dưỡng Cha Mẹ lúc tuổi già sức yếu theo truyền thống Việt Nam ở quê nhà hay theo hoàn cảnh, lối sống ở Hoa Kỳ.

      Nghĩa là theo truyền thống Việt Nam Cha Mẹ đến khi về già thường được sống chúng với con cháu để tiện bề săn sóc và để cho Cha Mẹ có niềm vui, hạnh phúc vì được sống bên doàn con cháu trong những ngày, tháng, năm cuối đời.Nhưng vì hoàn cảnh sống và lối sống ở Hoa Kỳ, khi Cha Mẹ về hưu còn mạnh khoẻ thường sống riêng một nhà, đến khí già yếu thì vào sống trong các nhà hưu dưỡng (NursingHomes) để được các nhân viên y tế và dinh dưỡng chăm sóc ngày đêm.

      Đây là lối sống hình thành do điều kiện và hoàn cảnh sống của xã hội Hoa kỳ, nên đã như một truyền thống  thường được các bậc Cha Mẹ già yếu chấp nhận như chuyện bình thường. Nhưng đối với các bậc cha mẹ Việt Nam, hầu hết đều chưa quen với lối sống này nên dễ sinh lòng bất mãn, buồn tủi khi phải vào sống trong các nhà hưu dưỡng. với mặc cảm bị lãng quên, sống cô đơn như chờ chết trong những ngày, tháng, năm cuối đời.

        Hệ quả là, trong một số gia đình Việt Nam có cha mẹ già yếu, con cái không giám đưa vào “Nursing Home”, mà giữ Cha Mẹ phụng dưỡng tại nhà đã gặp nhiều khó khăn, bất tiện trong cuộc sống. Từ những khó khăn bất tiện đã gây bất hoà xung khắc giữa vợ chồng  khi phải hy sinh vất vả phụng dưỡng cha mẹ già yếu, ảnh hưởng đến hạnh phúc vợ chồng, bất tiện trong cuộc sống vì sự sống chung của Cha Mẹ vợ hay Cha Mẹ chồng. Hệ quả này đã khiến một số bậc Cha Mẹ không muốn vào NursingHome, đã phải sống bất ổn, lưu động từ con trai này đến con gái khác, ở vài tháng hay một vài năm. Sự thể này đã làm buồn lòng các bậc Sinh Thành không ít và giữa anh em cũng bất hoà vì sự tính toán thiệt hơn trong việc góp phần phụng dưỡng Cha Mẹ lúc tuổi già tại gia. Thực tế này đã phản ánh đúng như ý nghĩa các câu tục ngữ Việt Nam mà các bậc Cha Mẹ thường thốt ra khi gặp hoàn cảnh bị con cái tỏ ra miễn cưỡng, đẩy đưa nhau việc phụng dưỡng Cha Mẹ lúc tuổi già, rằng “Cha Mẹ nuôi được 10 con, nhưng 10 con không nuôi nổi Cha Mẹ”; và rằng: “công Cha Mẹ nuôi con như rừng như biển, con nuôi Cha Mẹ con kể từng ngày”.
   
         Là người Việt Nam, dù là bậc Cha Mẹ hay con cái, khi nghe hai câu tục ngữ trên hẳn sẽ không khỏi  chạnh lòng, băn khoăn và tự kiểm về mối quan hệ giữa con cái và Cha Mẹ mình. Nhất là nhân dịp ngày Fathers’Day tháng 6 hay Mothers’Day vào Tháng 5 hàng năm của người Hoa Kỳ, người Việt tha hương chúng ta cần suy tư và tự kiểm để điều chính mối quan hệ thiêng liêng giữa con cái và Cha Mẹ sao cho không chỉ nói  lên được ý nghĩa vinh danh và biểu tỏ lòng biết ơn đối với công lao sinh thành dưỡng dục của Cha Mẹ như người bản xứ, mà còn thể hiện được lòng hiếu thảo theo truyền thống Việt Nam qua sự phụng dưỡng Cha Mẹ lúc tuổi già sức yếu một cách hài hoà, để Cha Mẹ có được những ngày vui cuối đời hạnh phúc bên đoàn con cháu.

         Tất nhiên, để thực hiện được sự báo hiếu tốt đẹp này không phải là dễ trong hoàn cảnh và điều kiện sống hiện nay tại Hoa Kỳ nói riêng và hải ngoại nói chung, vì đòi hỏi sự chịu đựng và hy sinh một phần hạnh phúc cá nhân và gia đình của con cái. Thế nhưng thiết tưởng là điều con cái có thể vượt qua để làm được, khi hồi tưởng lại tất cả những gì Cha Mẹ đã chịu đựng, hy sinh vô điều kiện cho mình từ khi vào đời, qua tuổi ấu thơ cho đến khi khôn lớn thành người, đôi khi còn phải chịu đựng, hy sinh suốt cả cuộc đời cho con và vì con.
                    
Houston, ngày 2o tháng 6 năm 2011.