Các sinh viên làm đơn xin vào ở ký túc xá trong trường đại học thường phải cho biết tiêu chuẩn khi chọn người bạn cùng phòng tương lai với mình:

ngăn nắp hay bừa bãi? hút thuốc hay không? Dậy sớm hay ngủ trễ?

Nay, ở nhiều trường, lại còn có thêm một câu hỏi nữa: muốn roomate nam hay nữ?

Trên khắp Hoa Kỳ, các trường đại học nay đang thay đổi luật lệ để cho phép nam nữ được ở chung phòng với nhau. Nhưng trái với sự ước đoán của nhiều người, chỉ có một số ít sinh viên có sự chọn lựa người khác phái, theo giới chức đại học. Và khi họ chọn, phần lớn là vì lý do tinh thần.

Phòng co-ed trong ký túc xá sinh viên. (Hình minh họa)

Trước đây (nghĩa là 15, 20 năm trước) một ký túc xá co-ed (nam nữ sống chung) có nghĩa rằng tuy trong cùng tòa nhà nhưng có tầng dành riêng cho nam và nữ và cũng có các sinh viên RA xem xét để không cho hai bên chạy lạc vào tầng của nhau sau giờ nào đó trong ngày. Rồi sau đó tiến bộ hơn, người ta có các tầng co-ed. Tiến thêm một bước nữa là co-ed phòng tắm.

Nay, nếu một sinh viên vào học ở một số trường như Occidental College ở Los Angeles, có thể chọn phòng ở với người khác phái. Ðây là một chiều hướng mới tại khoảng hơn 50 trường đại học trên toàn quốc, cung cấp các phòng gọi là “gender-inclusive” hay “gender-neutral.”

Trong cuộc phỏng vấn dành cho tờ Sacramento Bee ở California, một nữ sinh viên, cô Kenall Jones, cho hay cô chọn phòng “gender-neutral” vì lớn lên trong nhà với ba anh em trai và cảm thấy thoải mái hơn khi share phòng với nam giới thay vì với nữ giới.

Cô chọn sống chung với bạn là James Case, và hai người bạn cùng phòng này nói rằng họ sống thoải mái mà không cảm thấy gì ngại ngùng. “Nếu một người cần thay quần áo, chỉ cần nói 'làm ơn quay mặt đi trong 10 giây', thế là xong, chẳng có gì phức tạp,” James nói.

Các trường khác có chọn lựa này gồm cả UC Berkeley, UC Riverside, Stanford, Humboldt State và University of Oregon. Giới chức trường UC Davis nói rằng họ đang nghiên cứu việc này và sẽ có quyết định trong thời gian tới.

Giới chức lo về ký túc xá sinh viên cho hay việc sống chung này không đưa đến sự gia tăng về bạo động tình dục. Phần lớn các trường giới hạn phòng loại này vào một số tòa nhà hay tầng nhất định. Họ cũng chỉ để hai sinh viên khác phái ở chung với nhau khi cả hai người yêu cầu.

Và thường thì những người yêu cầu có loại phòng này không phải là các cặp tình nhân. Các yêu cầu thường đến từ các sinh viên gay hay lesbian, không cảm thấy thoải mái khi ở cùng với người cùng giới tính, hay từ các sinh viên đổi giống, cảm thấy rằng họ khó phù hợp với một căn phòng thông thường.

“Ðây chỉ là sự phát triển tự nhiên trong lãnh vực ký túc xá đại học,” theo lời Marty Takimot, giám đốc về nhà ở cho đại học UC Berkeley. “Sinh viên, là khách hàng, có các nhu cầu về nơi ở của họ.”

Trong số 5,900 sinh viên sống tại ký túc xá ở UC Berkeley năm ngoái, có khoảng 10 sinh viên sống trong các phòng mix-gender, và tất cả các phòng này đều ở trong Unity House, một ký túc xá dành cho những người quan tâm đến vấn đề tính dục và giới tính.

Ở Humboldt State, phòng gender-neutral thường dành cho những sinh viên gay hoặc quan tâm về các vấn đề của giới gay.

Nhưng không phải ai cũng muốn share phòng chung với người khác phái vì là gay hay quan tâm vấn đề của giới gay.

David Norton, 24 tuổi, giám đốc tổ chức National Student Genderblind Campaign, giúp sinh viên vận động có thêm các phòng gender-neutral, cho hay anh thành lập tổ chức này vì bị cấm không được ở cùng phòng với một cô gái, là bạn ấu thời từ khi hai người cùng học tiểu học.

“Nhiều người bạn thân thời nay là những người khác giới tính,” anh Norton cho hay. “Thật là vô nghĩa khi có luật lệ cấm bạn không được share phòng với người mà bạn cảm thấy thoải mái nhất.”