Binh chủng TQLC là Lực Lượng Tổng Trừ Bị QLVNCH. Trong quá trình 21 năm vừa thành lập vừa phát triển và chiến đấu để chống lại cuộc xâm chiếm Miền Nam của Cộng sản Bắc Việt.

 Lời nói đầu: Nhân ngày tổ chức kỷ niệm 57 năm ngày thành lập TQLCVN, vào các ngày 3-4-tháng 9 năm 2011 tại Dallas, chúng tôi xin được phép góp nhặt tài liệu về chiến sử của Sư Đoàn TQLCVN qua nhiều tác giả, cùng sự góp ý của một số niên trưởng, chiến hữu để hình thành bài viết nầy. Đặc biệt nhất là sự giúp đỡ nhiệt thành của niên trưởng Trâu Điên Ngô Văn Định.

  Binh chủng TQLC là Lực Lượng Tổng Trừ Bị QLVNCH. Trong quá trình 21 năm vừa thành lập vừa phát triển và chiến đấu để chống lại cuộc xâm chiếm Miền Nam của Cộng sản Bắc Việt. Ngày 1 tháng 10 năm 1954 sau khi Pháp và Việt Cộng ký kết hiệp định Geneve (20-7-1954), 12 đơn vị Cảm Tử Quân ở Bắc Việt (Commando 13) di chuyển vào Nam hợp với 3 đại đội Tuần Giang ở Hội An, Khánh Hòa và Thị Nghè thành lập Tiểu đoàn 1 Bộ Binh Hải Quân do Đại úy Roger Bùi Phó Chí chỉ huy, con chim đầu đàn của Binh Chủng TQLCVN. Đó là Tiểu Đòan 1 TQLC Quái Điểu sau nầy.

Sau khi chiến dịch Hoàng Diệu nhằm tảo thanh quân Bình Xuyên ở Rừng Sát chấm dứt ngày 24/10/1955, Đại úy Nguyễn Kiên Hùng - Chỉ Huy Trưởng Liên đoàn Tuần Giang và Xung Kích số 1, được chỉ định thành lập Tiểu đoàn 2 Đổ Bộ. Đơn vị tân lập đồn trú tại Long Hải, Bà Rịa. Đầu năm 1956 rời về căn cứ Rạch Dừa, Vũng Tàu. Tháng 6- 1957 di chuyển về căn cứ Cam Ranh của Hải Quân Pháp trao lại, là nơi quân đội Pháp đã dùng để huấn luyện lực lượng Thủy Bộ trong giai đoạn cuối cuộc chiến Đông Dương. Đó cũng là tiền thân của Tiểu Đoàn 2 TQLC. (Danh xưng “Tiểu Đoàn 2 Trâu Điên” được bắt đầu sau trận đánh tại An Quý, Tam Quan Bồng Sơn tháng 2-1966 và cũng từ đây các danh xưng cho các tiểu đoàn TQLC khác cũng được ra đời.)

Thiếu Tá Lê Nhữ Hùng được bổ nhiệm chức vụ Chỉ Huy Trưởng TQLC để chỉ huy các đơn vị trên.

Ngày 1/9/1957 Tiểu Đòan 3 Đổ Bộ được chính thức ra đời, Đại úy Lê Nguyên Khang thành lập xong giao lại cho Đại úy Trần Trung Ái, Xử Lý Thường Vụ chức vụ Tiểu Đoàn Trưởng một thời gian ngắn rồi sau đó là Đại úy Nguyễn Kiên Hùng.Tiểu Đoàn cũng đã được cải danh là Tiểu Đoàn 3 TQLC Sói Biển cho đến hết cuộc chiến năm 1975.

Tháng 6 /1960 Đại úy Lê Nguyên Khang đang đảm nhiệm Tiểu Đoàn Trưởng Tiểu Đoàn 1, thăng cấp Thiếu Tá và được bổ nhiệm chức vụ Chỉ Huy Trưởng TQLC thay thế Thiếu Tá Lê Nhữ Hùng.

Tháng 9/1961 Đại úy Bùi thế Lân thành lập Tiểu Đoàn Đổ Bộ thứ tư tại trại Cửu Long, Thị Nghè, Gia Định. Sau khi hoàn tất huấn luyện, TĐ di chuyển ra đồn trú tại trại Hoàng Hoa Thám nằm trên đường Lê Lợi, Vũng Tàu vào đầu tháng 3 năm 1962. Sau nầy là Tiểu Đoàn 4 Kình Ngư TQLC.

Để yểm trợ đặc biệt cho các cuộc Hành Quân Thủy Bộ, Đại đội Yểm Trợ Thủy Bộ, Đại đội Vận Tải, Đại đội Truyền Tin, Đại đội Quân Y kế tiếp nhau ra đời.
Năm 1962, Tiểu đòan 1 Pháo binh Nỏ Thần thành hình gồm 2 Pháo đội 75 ly và 1 Pháo đội 105 ly.

Sau cuộc đảo chánh Tổng thống Ngô Đình Diệm ngày 1-11-1963 thành công, Trung tá Lê Nguyên Khang được thăng cấp Đại tá và sau đó được bổ nhiệm chức vụ Tùy viên Quân Sự tại Phi Luật Tân.

 Vào cuối tháng 1-1964 ông được triệu hồi thăng cấp Thiếu Tướng Tư Lệnh Biệt khu Thủ đô, kiêm Chỉ Huy Trưởng TQLC và cũng từ đó Binh Chủng TQLC cũng được tách rời ra khỏi sự yểm trợ tiếp vận của Bộ Tư Lệnh Hải Quân, trực thuộc thẳng Bộ Tổng Tham Mưu QLVNCH về cả chỉ huy, điều động tác chiến và yểm trợ tiếp vận.

Tuần tự Tiểu đoàn 5 Hắc Long cũng được ra đời cuối năm 1964. Tiểu đoàn trưởng đầu tiên là Thiếu Tá Nguyễn Văn Tính. Hậu cứ tọa lạc tại địa danh Suối Lồ Ồ, quận Dĩ An, Biên Hòa. Sau khi hoàn tất huấn luyện và được bổ sung quân số đầy đủ theo bảng cấp số, đơn vị đã xuất quân năm 1965 vào các chiến trường miền Trung đầy sôi động, nơi mà Việt cộng tập trung quân, vừa lính chính quy lẫn chủ lực miền đánh phá khắp vùng II Chiến thuật, uy hiếp nặng nề 2 tỉnh Pleiku, Kontum. Quan trọng nhất là tại Đức Cơ và Quảng Ngãi. Dù còn son trẻ, nhưng TĐ đã góp phần vào nhiều chiến thắng vẻ vang cho Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa.
Năm 1965 theo nhu cầu chiến thuật, Trung Tá Nguyễn Thành Yên được chỉ định thành lập và chỉ huy Chiến Đoàn A TQLC đầu tiên, chỉ vài tháng sau thành lập thêm Chiến Đoàn B do Thiếu Tá Tôn Thất Soạn đang là Tiểu Đoàn Trưởng Tiểu Đoàn 1 kiêm nhiệm thêm, tăng phái hành quân hầu hết các chiến trường khắp 4 Vùng Chiến Thuật.

Tiểu đoàn 6 Thần Ưng TQLC được thành lập vào cuối năm 1966 và do Thiếu Tá Phạm Văn Chung giữ chức vụ Tiểu Đoàn Trưởng đầu tiên. Sau khi quân số được bổ sung đầy đủ, tiểu đoàn thụ huấn và thao dượt tại Trung Tâm Huấn Luyện Quốc Gia Vạn Kiếp, tỉnh Phước Tuy. Tiểu Đoàn 6 TQLC xuất quân đầu tiên là đặc khu Rừng Sát, rồi chiến khu D, mật khu Lê Hồng Phong, cứ địa Cộng sản tại Đức Hòa, Đức Huệ.
Ngày 1-10- 1968 Binh Chủng Thủy Quân Lục Chiến được nâng cấp thành Sư Đoàn. Hai Bộ chỉ huy Chiến đoàn thành 2 Bộ chỉ huy Lữ đoàn A và B. Các đơn vị yểm trợ tăng thành cấp Tiểu đoàn Yểm Trợ Thủy Bộ , Tiểu đoàn Công Binh, Tiểu đoàn Quân Y.

Đại đội Huấn Luyện trở thành Trung tâm Huấn Luyện Sư Đoàn, khả năng cung cấp hàng ngàn tân binh cho các tiểu đoàn tác chiến sau khi được huấn luyện thành thục căn bản bộ binh tác chiến và hành quân đặc biệt Không, Thủy, Bộ.
Ngày 1-6-1969 Tiểu Đoàn 7 Hùm Xám TQLC được thành lập tại Rừng Cấm, Thủ Đức. Thiếu Tá Phạm Nhã là vị Tiểu đoàn Trưởng đầu tiên.Thành phần nòng cốt là cấp chỉ huy cũng như quân số rút ra từ các tiểu đoàn khác trong binh chủng. Sau 3 tháng huấn luyện bổ túc đơn vị tại TTHL Quốc gia Vạn Kiếp, Bà Rịa tỉnh Phước Tuy, đơn vị tham dự cuộc hành quân đầu tiên với Lưc Lượng Đặc Nhiệm Thủy Bộ 211 nhằm thay thế cho Sư đoàn 9 Bộ binh Hoa Kỳ và lực lượng Navy Mobile Riverine, rút về nước trong vùng Kiến Hòa, Mỹ Tho, Chương Thiện.

Cuối năm 1969 Tiểu đoàn 8 Ó Biển TQLC được chào đời. Thiếu Tá Phạm Văn Sắt là vị Tiểu Đoàn Trưởng đầu tiên.

Tiểu đoàn 9 TQLC Mãnh Hổ được thành lập vào tháng 3/1970. Tiểu đoàn trưởng đầu tiên là Thiếu Tá Nguyễn Kim Đễ.

Cũng trong thời gian nầy Tiểu đoàn 2 Thần Tiễn và Tiểu đoàn 3 Pháo binh Lôi Hổ cũng được thành hình.

Tháng 12 năm 1969 Trung Tá Ngô Văn Định được chỉ định thành lập Lữ Đoàn 369. Tháng 4-1970 xuất quân sang chiến trường Campuchia qua ngã Gò Dầu Hạ, Tây Ninh. Bắt đầu từ đó các Lữ Đoàn A và B được đổi tên là Lữ Đoàn 147 và 258.
Bệnh viện Lê Hữu Sanh thuộc Tiểu đoàn Quân Y cũng được nâng cấp với một bệnh viện 350 giường, trang bị đầy đủ bác sĩ và dụng cụ y khoa để đáp ứng nhu cầu binh lính Thủy Quân Lục Chiến cùng gia đình.

Tháng 1- 1975 Đại Tá Ngô Văn Định thêm một lần nữa được chỉ định đứng ra thành lập thêm Lữ đoàn 468 gồm các Tiểu đoàn 14, 16, 18 và 1 Pháo đội 105 ly cũng được ra đời để phù hợp với nhu cầu của tình hình đất nước.

Các cấp chỉ huy TQLC thường xuất thân từ các quân trường Sĩ Quan QLVNCH, trong đó đa số là từ trường Võ Bị Quốc Gia Đàlạt hoặc Sĩ Quan Trừ Bị Thủ Đức, hầu hết đều tốt nghiệp các khóa Căn bản Trung Cấp, Bộ Binh và Chỉ huy Tham Mưu Cao Cấp từ trong nước hoặc được thụ huấn tại Hoa Kỳ.

Kể từ năm 1960, các đơn vị TQLC đều đồn trú tại khu rừng Cấm phía Tây Bắc thị xã Thủ Đức, giáp ranh quận Dĩ An, Biên Hòa, ngoại trừ Tiểu đoàn 4 tại Thị xã Vũng Tàu, Tiểu đoàn 2 và 3 tại quận lỵ Thủ Đức. Bộ Tư lệnh Sư Đoàn đặt tại 15 Lê Thánh Tôn Sàigòn cùng một vài đơn vị yểm trợ tại Thị Nghè.
Là Lực Lượng Tổng Trừ Bị nên các Lữ đoàn TQLC luôn luôn được tăng phái riêng lẻ từng Lữ đoàn đến các Vùng Chiến Thuật để hành quân tác chiến theo nhu cầu từng chiến dịch.

Kể từ ngày thành lập 1-10-1954, với nhiệm vụ ban đầu là bảo vệ các vùng duyên hải và hải đảo của tổ quốc, TQLC đã chiếm giữ các quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, kiểm soát cả một vùng Biển Đông cho đến đầu năm 1960 vì tình hình chiến sự gia tăng, TQLC đã phải bàn giao các hải đảo cho các đơn vị Địa phương quân canh phòng để trở về hành quân tại đất liền.

- Những chiến thắng vang dội từ tái chiếm quận Đầm Dơi, Cà Mau vào cuối năm 1963
- Trận Bình Giả thà chết chứ không chịu lui bước ngày 27/12/64
- Qua các trận Pleime, Ba Gia, Đức Cơ, đến Phụng Dư, Tam Quan Bồng Sơn, Bình Định năm 1965
- Trận Mộ Đức Quảng Ngãi của TĐ5 Hắc Long vào giữa năm 1966
- Hành quân Lam Sơn 283 với trận phản phục kích tuyệt vời của Tiểu Đoàn 2 Trâu điên ngày 29-6-năm 1966 tại phía Bắc quận Phong Điền, Thừa thiên, Huế
- Chiến thắng Rạch Ruộng của Tiểu Đoàn 5 Hắc Long vào cuối năm 1967
- Trận đánh đêm hưu chiến tại Rạch Cái Thia , quận Giáo Đức, tỉnh Định Tường đêm 31-12 năm 1967 của Chiến đoàn B TQLC( TĐ1& TĐ2)
- Chiến thắng vang dội của Tiểu đoàn 5 Hắc Long tại Rạch Ruộng, Định Tường cuối năm 1968
- Đập tan âm mưu cưởng chiếm của Cộng Sản Bắc Việt trên khắp các đô thị miền Nam vào dịp Tết Mậu Thân 1968 tại Saigòn và Huế.
- Hành quân tiêu diệt địch hậu cần địch tại Gò Quao, Kiên Long Chương Thiện năm 1969
- Hành quân vượt biên giải tỏa áp lực địch tại Campuchia năm 1970
- Hành quân Lam Sơn 719 vượt biên sang Hạ Lào nhằm tiêu diệt hậu cần địch tháng 3 năm 1971
- Hành quân Lam Sơn 72 tái chiếm Cổ Thành Đinh Công Tráng và thị xã Quảng Trị ngày 16-9-1972.
- Hành quân tái chiếm Cửa Việt phối hợp cùng Thiết Đoàn 20 Lữ Đoàn 1 Thiết Kỵ trước giờ Ngưng Bắn có hiệu lực ngày 28-1-1973

Những trận đánh trên chỉ là tiêu biểu sơ lược trong quá trình chiến đấu bảo vệ miền Nam Tự Do của Binh chủng TQLC VN, vừa thành lập vừa trưởng thành trong khói lửa, chống lại làn sóng đỏ của tập đoàn Cộng Sản Quốc Tế mà tay sai là bọn Cộng Sản Hà Nội.

Trung Tướng Lê Nguyên Khang, vị Tư lệnh Sư Đoàn đầu tiên cùng với Đại Tá Nguyễn Thành Yên, Tư Lệnh phó. Thiếu Tướng Bùi Thế Lân, vị Tư Lệnh Sư Đoàn và đại tá Nguyễn Thành Trí, Tư lệnh phó cuối cùng từ năm 1972 đến năm 1975. Bên cạnh đó còn có các vị chỉ huy Chiến đòan, Lữ đoàn như các Đại Tá Tôn Thất Soạn, Hoàng Tích Thông, Phạm văn Chung, Ngô Văn Định, Nguyễn Năng Bảo , Nguyễn Thế Lương... cũng đã góp phần đáng kể vào sự phát triển của Sư Đoàn TQLCVN.
Sau trận Quảng Trị, Quân Kỳ Sư đoàn TQLC đã được tuyên dương công trạng trước Quân Đội lần thứ 8 và toàn thể Quân Nhân các cấp trong Sư Đoàn được mang giây Tuyên công màu Tam Hợp.. Đây là vinh dự vô cùng lớn lao cho Binh Chủng TQLCVN, bên cạnh Sư Đoàn Nhảy Dù và Sư Đoàn 1 Bộ Binh. Danh dự nầy cũng được dành cho Tiểu Đoàn 2 Trâu Điên trước đó vào năm 1970 về những chiến công xuất sắc nhất tại chiến trường Campuchia dưới thời Thiếu tá Tiểu Đoàn Trưởng Nguyễn Xuân Phúc.

Nhân dịp kỷ niệm 57 năm ngày thành lập Binh chủng TQLC VN, toàn thể các chiến sĩ Mũ Xanh còn lại hôm nay, xin thành kính nghiêng mình trước những chiến sĩ Cọp Biển đã hy sinh vì Tổ Quốc hay mất mát một phần thân thể trong suốt cuộc chiến vừa qua. Cuối cùng xin hãy cùng nhau bảo vệ phương châm: “Danh Dự-Tổ Quốc-Trách Nhiệm” của người chiến sĩ Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa.