Đảng Xã Hội Pháp « xóa bài làm lại» ?

Ông Benoît Hamon, ứng viên tổng thống của Đảng Xã Hội Pháp, đã bị thua ngay vòng đầu bầu cử Quốc Hội, ngày 11/06/2017.AFP/Joël Saget

 Một tháng sau khi ứng cử viên chính thức bị loại trong cuộc đua vào điện Elysée, Đảng Xã Hội Pháp lại thảm bại đớn đau trong bầu cử Quốc Hội.

 Đây là trận địa chấn chính trị thứ hai trong vòng một phần tư thế kỷ, nhưng lần này tương lai của « bông hoa hồng » gần như là vô vọng.

Chuyện gì phải đến đã đến.Tuy chiến bại đã được dự báo, thực tế còn thê thảm gấp trăm lần. Từ 300 ghế dân biểu trong Quốc Hội mãn nhiệm, đảng cầm quyền từ 2012 đến 2017, chỉ giữ được tối đa 30 ghế sau ngày 18/06 tới.

Sau kết quả thấp kỷ lục của ứng cử viên tổng thống Benoit Hamon (6,3%) như một cú đấm quyền Anh làm toàn đảng choáng váng, cột trụ của chính trường Pháp bị cuốn vào vùng cát lún.

Trong 50 năm qua, sinh hoạt chính trị Pháp xoay theo hai chính đảng tả và hữu.
 Đại diện của cánh tả, Đảng Xã Hội Pháp được thành lập vào năm 1971 trên đống tro tàn của SFIO (Section française de l’Internationale ouvrière) hay Quốc Tế Lao Động Chi Bộ Pháp (1905-1969), qua sự « điều hợp » của François Mitterand.

10 năm sau, Đảng Xã Hội đưa François Mitterand đắc cử tổng thống trong hai nhiệm kỳ tổng cộng 14 năm từ 1981 đến 1995.

Một trong những cộng sự viên trẻ tuổi là François Hollande, 21 năm sau trở thành vị tổng thống Xã Hội thứ hai, nhưng nhiệm kỳ 2012-2017 vừa kết thúc cũng trùng hợp với chiều hướng suy đồi của đảng.

Nội bộ phân hóa, bầu sơ bộ tổng thống biến thành nội chiến giữa cựu thủ tướng Manuel Valls và các cựu bộ trưởng tranh vé. Ứng cử viên chính thức không được ủng hộ nên bị loại ngay vòng đầu. Điện Elysée rơi vào tay Emmanuel Macron.
 Cựu bộ trưởng, cựu cố vấn của tổng thống François Hollande khôn ngoan đứng ngoài cuộc nồi da xáo thịt.

Kết quả vòng một bầu Quốc Hội ngày 11/06 là một « sỉ nhục ». Tổng thư ký đảng Jean-Christophe Cambadélis nhìn nhận « một bước lùi lịch sử » của phe tả và của Đảng Xã hội.
Trên thực tế, đợt sóng thần không chừa một ai. Tổng thư ký đảng và nhiều nhân vật từng là bộ trưởng hoặc dân biểu liên tục đắc cử từ nhiều chục năm nay đã bị loại ngay trong vòng một.

Không ít tiếng nói đổ lỗi cho tổng thống François Hollande « phản bội » phe tả, nhưng ngay các nhân vật thuộc phe tả « phản kháng » mà đứng đầu là cựu ứng cử viên tổng thống Benoit Hamon cũng bị loại khỏi cuộc đua vào nghị viện lập pháp.

Trong vòng 10 năm, « quân số » của Đảng Xã Hội tan như tuyết dưới ánh mặt trời, mất 140.000 thành viên.
Làm cách nào để phục hồi với vỏn vẹn 42.000 thành viên và với 30 dân biểu trong Quốc Hội mới, theo dự báo của tất cả các viện thăm dò dân ý.

Câu hỏi then chốt là tương lai nào cho « chân trái » của chính trường Pháp ?

Các nhân vật gạo cội trong Đảng Xã Hội đưa ra hai giải pháp : một là xem xét căn nguyên nguồn cội của tình trạng lao dốc và đề ra phương án mới, chưa rõ như thế nào, nhưng tuyệt đối phải loại trừ chiến lược phục vụ tham vọng cá nhân.

Giải pháp thứ hai là cho đảng chết đi, xây dựng cái mới. Đây là chủ trương của đô trưởng Paris, Anne Hidalgo và cựu bộ trưởng Tư Pháp Christiane Taubira, hai nhân vật có uy tín trong công luận.

Còn ủy viên châu Âu Pierre Moscovici, nguyên là bộ trưởng Kinh Tế Pháp tuyên bố « không biết là Đảng Xã Hội chết hay chưa nhưng điều cần kíp là phải « hồi sinh » và « tái cấu trúc sâu rộng cho phù hợp với thế kỷ 21 ».

Để tìm hiểu thêm, RFI đặt câu hỏi với nhà báo Nguyễn Văn Huy, tạp chí mạng Thông Luận, Pháp.

Nhà báo Nguyễn Văn Huy : « Đảng Xã Hội đã đem lại hào quang cho nước Pháp từ 1981 đến 2017. Nhưng đến 2017 thì rõ ràng đã mất hết sinh lực, đảng này không đưa ra cái gì mới, cũng không giúp nước Pháp tiến lên được.
Nói như bà thị trưởng Paris, Anne Hidalgo thì phải « xóa bài làm lại ».

Nhưng xóa bài làm lại như thế nào ? Với ý thức hệ mới, nhân sự mới và chủ trương hợp tác mới ?
Nói như thế thì gần như là chôn Đảng Xã Hội cũ để tìm một cái mới mà chưa ai biết là gì. Đảng Xã Hội đã chứng tỏ mất phương hướng và sẽ không đóng một vai trò quan trọng nào trong chính trị ít nhất là trong năm năm tới đây... »

• < Trang trước
• Trang sau >