Cu kêu ba tiếng cu kêu,
Cho mau đến Tết dựng nêu ăn chè.
Ăn chè rồi lại ăn xôi,
Còn ba đòn bánh Tét để dành hạ nêu.
(Ca dao)

Dựng nêu ngày Tết mang ý nghĩa là cầu cho gia đình, làng xóm được bình an trong năm mới. Ở Nam Kỳ Lục Tỉnh ngày xưa, cuối năm âm lịch: "bữa trừ tịch (30 Tết), mọi nhà ở trước cửa lớn đều dựng một cây tre, trên buộc cái giỏ bằng tre, trong giỏ đựng trầu cau vôi, ở bên giỏ có treo giấy vàng bạc, gọi là lên nêu..." (theo Trịnh Hoài Ðức, Gia Ðịnh Thành Thông Chí).
Những nhà theo đạo Phật, nhà chùa người ta còn treo thêm chuông, khánh trên ngọn cây nêu với niềm tin tưởng rằng nhờ Phật độ trì mà ma quỷ không dám tới phá quấy gia đình.
Nêu làm bằng cây tre tươi. Cây tre là biểu tượng cho bản sắc riêng của dân tộc Việt Nam. Trong ý nghĩa đó, ngày tết dựng nêu/trồng tre trước cửa nhà như nói lên lòng khát khao an bình hạnh phúc, mong may mắn, thành đạt trong năm mới.
Sau khi ăn Tết xong, đến ngày mồng 7 Tháng Giêng, theo tục tệ, người ta nhổ bỏ cây nêu trước nhà, trước đình, miếu... Tục nầy gọi là lễ "hạ nêu", hay là lễ khai hạ.
Chủ nhà đặt một cái bàn nhỏ ngay gốc cây nêu, trên bày dĩa dưa hấu, bánh tét, hoa quả, đèn nhang, trầu cau, bùa nêu Ông Hổ... Sau khi hạ cây nêu xuống, đem bùa nêu Ông Hổ dán ở cửa cái.
Ngày nay người Việt mình chỉ ăn Tết ba ngày, nhưng ai nấy vẫn gìn giữ và tôn trọng cái "tinh thần Tết bảy ngày". Tục lệ dựng cây nêu đã không còn nữa nhưng "tinh thần dựng nêu hạ nêu" vẫn duy trì. Nhiều nhà, đình , nhà chùa vẫn làm lễ cúng và dán lá bùa nêu Ông Hổ ngay cửa cái vào ngày 30 Tết.
***
Năm mới người mình chúc nhau những gì?
Xưa nay, năm mới người mình thường chúc nhau sống THỌ. Ðây là một tập tục tốt đẹp và có lâu đời. Trong văn hóa Việt Nam, người ta coi việc sống lâu (trường thọ) là thiên tước (tước vị của trời ban cho) khác với chức vị do con người, vua chúa phong tặng. Ngày xưa sống lâu đến 60, 70, tuổi là rất hiếm. Ngày Tết chúc thọ là bày tỏ lòng tôn kính nhứt đối với người được chúc.
Bên cạnh việc chúc trường thọ, là chúc PHÚC. Phúc được biểu hiện trong 5 chữ: phước, lộc, thọ, khang, ninh. Do vậy ngày tết người ta có thói quen dán chữ phúc khắp mọi nơi: trên trái dưa hấu, trên đòn bánh tét , hộp mứt, trên đủ các loại bao gói quà... và trước cửa nhà người ta cũng dán chữ Phúc.
Lời chúc mừng bao quát và được ưa chuộng nhứt vẫn là PHÚC LỘC THỌ.
Thuở xưa các nhà Nho có lệ làm thơ vào ngày Tết để bày tỏ nhân sinh quan, ca ngợi tiết xuân, tình yêu đôi lứa, vân vân.

Thơ Xuân
Xuân ruổi trăm hoa rụng,
Xuân đến trăm hoa cười.
Trước mắt việc đi mãi,
Trên đầu già đến rồi.
Ðừng tưởng xuân tàn hoa rụng hết,
Ðêm qua/ sân trước/ nở cành mai.
(Mãn Giác 1052-1096, bản dịch Ngô Tất Tố)

Buổi sớm Mùa Xuân
Ngủ dậy tung song cửa
Nào hay xuân đã sang
Một đôi bươm bướm trắng
Gặp hoa, cánh vội vàng.
(Trần Nhân Tông 1278-1320)

Xuân Tình
Tài tử giai nhân chữ háo cầu
Tình xui yên nặng nghĩa nên sâu
Dang tay trỏ nguyệt bên bờ liễu
Ðối bóng thế hoa trước cửa lầu
Trở gót buồng loan chung gối phượng
Cho gương cung quế dõi rèm châu
Liễu hoa gặp hội xuân đương mãn
Tài tử giai nhân vốn hảo cầu.
(Trần Tế Xương 1870-1907)

Mùa Xuân Chín
Trong làn nắng ửng: khói mơ tan,
Ðôi mái nhà tranh lấm tấm vàng.
Sột soạt gió trêu tà áo biếc,
Trên giàn thiên lý bóng xuân sang.

Sóng cỏ xanh tươi gợn tới trời.
Bao cô thôn nữ hát trên đồi.
Ngày mai trong đám xuân xanh ấy,
Có kẻ theo chồng, bỏ cuộc chơi.

Tiếng ca vắt vẻo lưng chừng núi,
Hổn hển như lời của nước mây,
Thầm thì với ai ngồi dưới trúc,
Nghe ra ý vị và thơ ngây.

Khách xa gặp lúc Mùa Xuân chín,
Cảnh trí bâng khuâng sực nhớ làng:
"Chị ấy, năm nay còn gánh thóc,
Dọc bờ sông trắng nắng chang chang
(Hàn Mạc Tử 1912 -1940)

Rượu Xuân
Cao tay nâng chén rượu hồng,
Mừng em, em sắp lấy chồng xuân nay.
Uống đi!
Em uống cho say!
Ðể trong mơ, sống những ngày xuân qua...
(Nguyễn Bính 1918-1966)

Lời chúc Tết ngày nay

Chúc mừng năm mới. Vạn sự như ý. Happy New Year!
- Năm mới Tết đến. Rước hên vào nhà. Vàng bạc đầy hũ. Gia chủ phát tài. Già trẻ gái trai. Sum vầy hạnh phúc. Cầu tài chúc phúc. Lộc đến quanh năm. An khang thịnh vượng.
- Cung chúc tân niên. Vạn sự bình yên. Hạnh phúc vô biên. Vui vẻ triền miên. Kiếm được nhiều tiền. Sung sướng như tiên.
- Tống cựu nghinh tân - Vạn sự cát tường - Toàn gia an phúc.
- Tết tới tấn tài - Xuân sang đắc lộc - Gia đình hạnh phúc - Vạn sự cát tường.
- Mùa xuân xin chúc: Khúc ca an bình / Năm mới phát tài / Vạn sự như ý / Già trẻ lớn bé / Ðầy ắp tiếng cười / Trên mặt ngời ngời / Tràn đầy hạnh phúc / Xuân đến hy vọng / Ấm no mọi nhà / Kính chúc ông bà / Sống lâu trăm tuổi...
- Cung Chúc Tân Xuân Phước Vĩnh Cửu, Gia Quyến Ðược An Khương.
- Tân Niên Lai Ðáo Ða Phú Quí, Xuân Ðến An Khương Vạn Thọ Tường.
- Năm hết Tết đến / Rước lộc vào nhà / Quà cáp bao la / Mọi nhà no đủ / Vàng bạc đầy tủ / Gia chủ phát tài / Già trẻ gái trai / Sum vầy hạnh phúc / Cầu tài chúc phúc / An khang thịnh vượng.
- Năm mới xin chúc: Tiền vào như nước - Tiền ra nhỏ giọt như cafe phin.
- Năm hết Tết đến / Ðón trâu tiễn chuột / Kính chúc dồi dào sức khỏe / Có nhiều niềm vui / Tiền vô như nước / Tình vào đầy tim / Chăn ấm nệm êm / Sung sướng ban đêm / Hạnh phúc ban ngày / Luôn luôn gặp may.
CUNG kính mời nhau chén rượu nồng
CHÚC mừng năm đến, tiễn năm xong
TÂN niên phúc lộc khơi vừa dạ
XUÂN mới tài danh khởi thỏa lòng
VẠN chuyện lo toan thay đổi hết
SỰ gì bế tắc thảy hanh thông
NHƯ anh, như chị, bằng bè bạn
Ý nguyện, duyên lành, đẹp ước mong.
Chúc: Biển cả tình thương / Ðại dương tình bạn / Ðiệp khúc tình yêu / Người yêu chung thủy / Sự nghiệp sáng ngời / Gia đình thịnh vượng&/Vui trong sức khỏe / Trẻ trong tâm hồn / Khôn trong lý tưởng / Trưởng thành trong tất cả mọi lĩnh vực...
Chúc mọi người khỏe như hổ, sống lâu như rùa, mắt tinh như đại bàng, nhanh nhẹn như thỏ, tinh ranh như cáo, ăn nhiều như heo, mau ăn chóng lớn, tiền vô như nước, phúc lộc nhiều như dịch châu chấu tràn về.
Năm con trâu chúc mọi người: vui vẻ như Chim Sẻ, khỏe mạnh như Ðại Bàng, giàu sang như chim Phụng, làm lụng như chim Sâu, sống lâu như Ðà Ðiểu!
Mùa xuân xin chúc - Khúc ca an bình - Năm mới phát tài - Vạn sự như ý - Già trẻ lớn bé - Ðầy ắp tiếng cười - Trên mặt ngời ngời - Tràn đầy hạnh phúc - Xuân đến hy vọng - Ấm no mọi nhà - Kính chúc ông bà - Sống lâu trăm tuổi - Kính chúc ba mẹ - Sức khỏe dồi dào - Ðôi lứa yêu nhau - Càng thêm nồng ấm - Các em bé nhỏ - Học giỏi chăm ngoan - Chúc Tết mọi người - Năm mới hoan hỉ - Gặp nhiều niềm vui...
Năm mới chúc nhau sức khỏe nhiều.
Bạc tiền rủng rỉnh thoải mái tiêu.
Gia đình hạnh phúc bè bạn quý.
Thanh thản vui chơi mọi buổi chiều.
- Sang năm mới chúc mọi người có một bầu trời sức khỏe, một biển cả tình thương, một đại dương tình cảm, một điệp khúc tình yêu, một người yêu chung thủy, một tình bạn mênh mông, một gia đình thịnh vượng.
- Chúc các bà, các ông, các cô, các chú, các chị, các anh sang năm mới vạn sự như ý, tỷ sự như mơ, làm việc như thơ, đời vui như nhạc, coi tiền như rác, coi bạc như rơm, chung thủy với cơm và sắc son với phở.
- Chúc mừng năm mới- Chúc 365 ngày hạnh phúc - 52 tuần như ý - 12 tháng an vui - 8.760 giờ thoải mái 52.600 phút may mắn - và 1 Năm mới an khang thịnh vượng - phát tài phát lộc.
- Năm mới Tết đến. Rước hên vào nhà. Quà cáp bao la. Mọi nhà no đủ. Vàng bạc đầy hũ. Gia chủ phát tài. Già trẻ gái trai. Sum vầy hạnh phúc. Cầu tài chúc phúc. Lộc đến quanh năm. An khang thịnh vượng.
- Chúc bạn có một bầu trời sức khỏe, một biển cả tình thương, một đại dương tình bạn, một điệp khúc tình yêu, một người yêu chung thủy, một sự nghiệp sáng ngời, một gia đình thịnh vượng.
- Chúc Vạn sự như ý, Tỉ sự như mơ, Triệu tiệu bất ngờ, không chờ cũng đến! Ðong cho đầy hạnh phúc - Gói cho trọn lộc tài - Giữ cho mãi an khang - Thắt cho chặt phú quý...
- Hoa đào nở, chim én về, mùa xuân lại đến. Chúc nghìn sự như ý, vạn sự như mơ, triệu sự bất ngờ, tỷ lần hạnh phúc.
- Cung chúc tân niên, sức khỏe vô biên, thành công liên miên, hạnh phúc triền miên, túi luôn đầy tiền, sung sướng như tiên. Vạn sự an khang vạn sự lành.
- Ðầu xuân năm mới chúc BÌNH AN.
Chúc luôn luôn trẻ chúc AN KHANG.
Chúc sang năm mới nhiều TÀI LỘC.
Công thành danh toại chúc VINH QUANG.
- NĂM tròn xin tiễn tiết đông qua
MỚI đón xuân tươi đến mọi nhà
CHÚC tặng trên đời thêm chữ Hỷ
MỪNG vui khắp chốn cất lời ca
HẠNH dung lễ nghĩa ngời tâm ngọc
PHÚC lộc, công danh rạng ánh ngà
CHAN chát trống kèn, Lân hợp cảnh
HÒA đàn, tấu sáo rộn ràng ca
Chúc ông bà 1 tô như ý. Chúc cô chú 1 chén an khang. Chúc anh chị 1 dĩa tài lộc!
Little Saigon, Ngày hạ nêu, năm Kỷ Sửu