Nguyễn Khanh, phóng viên đài RFA
2008-10-17
20 ngày nữa, dân chúng Hoa Kỳ và thế giới sẽ biết ai là người được chọn lãnh đạo nước Mỹ.
AFP photo
Obama - Mc Cain
Có thể nói là tất cả những cuộc thăm dò được thực hiện trong 24 giờ qua cho thấy ông Barack Obama của đảng Dân Chủ vẫn thắng điểm ông John McCain của đảng Cộng Hòa. Chính điều này đã khiến cho nhiều người nghĩ rằng trận chiến tranh cử Tổng Thống Mỹ 2008 đã chấm dứt.

Các quan sát viên và những nhà bình luận chính trị nghĩ gì về điều đó? Nguyễn Khanh của Ðài chúng tôi có tường trình chi tiết sau đây. Bài này được chúng tôi gửi đến quý thính giả thay cho Tạp Chí Câu Chuyện Thời Sự Hàng Tuần. Bài do Việt Long đọc.

Cuộc chiến tàn chưa? Ðó là câu hỏi đang được đặt ra ở khắp mọi nơi trên toàn nước Mỹ, và cũng là đề tài được mọi người bàn thảo khi nói về trận chiến chính trị đầy sôi nổi đang diễn ra tại Hoa Kỳ.

Trận chiến chính trị mà chúng tôi muốn nói đến là cuộc đua tiến về Nhà Trắng giữa hai ứng viên John McCain của đảng Cộng Hòa và Barack Obama của đảng Dân Chủ. Ông McCain năm nay 72 tuổi, nếu đắc cử sẽ là chính trị gia lớn tuổi nhất giơ tay tuyên thệ nhậm chức trước khi bước vào làm việc ở Phòng Bầu Dục. Ông Obama, 47 tuổi, cũng đang nuôi hy vọng trở thành vị tổng thống da đen đầu tiên của lịch sử Hoa Kỳ.

Ông Obama vẫn đang dẫn đầu

Hãy trở lại với kết quả các cuộc thăm dò được phổ biến ngày hôm nay. Thăm dò do hãng thông tấn Reuter và hệ thống truyền thanh truyền hình C-SPAN cho thực hiện chung cho thấy số phiếu cử tri Hoa Kỳ nói sẽ dồn cho ông Obama hơn số phiếu hứa hẹn

Ông Obama đang dẫn đầu với tỷ lệ cách biệt khá cao ở mọi cuộc thăm dò bầu cử, kể cả những cuộc thăm dò được thực hiện ở các bang được gọi là bang bản lề, là nơi số phiếu cử tri từng có lúc ngang nhau, hoặc là những bang trước đây cử tri thường bỏ phiếu cho ứng viên Tổng Thống đại diện cho đảng Cộng Hòa. Nhưng tôi không nghĩ là cuộc đua vào Nhà Trắng năm nay đã kết thúc.

dành cho ông McCain là 4%. Một cuộc thăm dò khác do hệ thống truyền hình ABC và nhật báo The Washington Post thực hiện cho thấy lợi thế vẫn ở phía ông Obama, nhưng tỷ lệ cách biệt lên đến 10%. Bất kể khác biệt là 4% hay 10%, điều đáng chú ý là trong suốt thời gian 3 tuần lễ vừa qua, những cuộc thăm dò được giới truyền thông Hoa Kỳ phổ biến đều cho thấy ông Obama đang dẫn đầu và càng lúc càng vững chắc hơn, hay ít nhất, lợi thế đang nằm ở cửa Obama.

Ngay chính cuộc tranh luận cuối cùng giữa ứng viên mới diễn ra ở thành phố New York tối thứ tư vừa rồi cũng không đem lại mấy phấn khởi cho thành phần cử tri ủng hộ ông McCain. Không đầy một giờ đồng hồ sau khi cuộc tranh luận kết thúc, hai cuộc thăm dò do hệ thống truyền hình CNN và CBS thực hiện đều nói ông McCain quả có chuyển từ thế thủ sang thế công, trình bày mạch lạc hơn để người dân Hoa Kỳ biết ông sẽ làm gì nếu được chọn làm tân Tổng Thống, khẳng định rõ ông không phải là người đi tiếp con đường của ông Bush, nhưng nhìn chung ông McCain vẫn chưa thuyết phục được cử tri.

Chính vì thế mà người dân Hoa Kỳ đang đặt với nhau câu hỏi có phải là trận chiến chính trị 2008 đã kết thúc, cho dù còn gần 3 tuần nữa người dân mới đến phòng phiếu bầu chọn tổng thống hay không? Ông Ed Rollins, người từng làm phụ tá đặc biệt cho hai Tổng Thống Cộng Hòa Ronald Reagan, George Bush và cũng từng nắm chức Trưởng Ban Vận Ðộng Tranh Cử  Quốc Hội cho đảng Cộng Hòa bảo ngay: câu trả lời là cuộc tranh cử 2008 đã kết thúc.

Tôi ủng hộ ông McCain, tôi sẽ bỏ phiếu cho ông McCain, nhưng rất tiếc tôi phải nói là cuộc tranh cử đã kết thúc. Liên tiếp trong những tuần vừa qua, khí thế nghiêng hẳn về phía ông Obama. Vì vậy, tôi mới nghĩ là cuộc tranh cử đã kết thúc.

Ông Rollins nói thêm:

Những gì ông McCain mới trình bày vẫn không thay đổi được tình thế. Nếu ông McCain nói những điều này cách đây một vài tháng thì tình hình có thể thay đổi, còn bây giờ cử tri đang dồn chú ý cho ông Obama, không mấy ai để ý đến ông McCain, đặc biệt là trong tình trạng kinh tế đầy khó khăn hiện giờ. Mọi người chỉ chú ý đến ông Obama, ông ta lại gắn chặt ông McCain vào với ông George W. Bush. Toàn là những điều bất lợi cho phía Cộng Hòa và cho ông McCain.

Nhưng cuộc đua chưa kết thúc
Nhà phân tích kiêm chuyên viên thăm dò bầu cử Peter Brown của Viện Ðại Học Quinnipiac ở bang Connecticut không đồng ý với nhận xét của ông Rollins. Trước hết theo ông Brown:

Ông Obama đang dẫn đầu với tỷ lệ cách biệt khá cao ở mọi cuộc thăm dò bầu cử, kể cả những cuộc thăm dò được thực hiện ở các bang được gọi là bang bản lề, là nơi số phiếu cử tri từng có lúc ngang nhau, hoặc là những bang trước đây cử tri thường bỏ phiếu cho ứng viên Tổng Thống đại diện cho đảng Cộng Hòa. Nhưng tôi không nghĩ là cuộc đua vào Nhà Trắng năm nay đã kết thúc.

Tôi tin là ngay lúc này, chẳng có một chuyên viên thăm dò bầu cử nào dám vội bảo cuộc tranh cử Tổng Thống Hoa Kỳ đã kết thúc, trong khi ai cũng thấy cả 2 bên đảng Dân Chủ cũng như Cộng Hòa tiếp tục bỏ ra cả núi của để kiếm phiếu.

Ông Peter Brown tin rằng còn gần 3 tuần nữa cuộc bầu cử mới diễn ra, do đó, ông McCain vẫn có đủ thì giờ để chính đốn lại mọi chuyện, và có thể sẽ lật ngược được tình thế vào giờ chót. Dù vậy, chính ông Brown cũng bảo đó không phải là điều dễ làm.

Trở ngại ông McCain phải giải quyết đến từ nhiều phía, không phải chỉ ở một thành phần cử tri hay một khu vực bầu cử. Ðiều ông McCain cần làm là làm sao có thể thay đổi được suy nghĩ của cử tri, làm sao để họ tin ông là người quốc gia thật sự cần trong lúc này. Tình hình kinh tế khó khăn hiện nay khiến cử tri tin nên chọn ông Obama, và ông McCain phải làm sao để thay đổi nếp suy nghĩ đó.

Nhưng ông Brown cũng nói rõ rằng không chỉ ông McCain, mà cả ứng viên Barck Obama của đảng Dân Chủ cũng phải thật thận trọng. Ông bảo nếu muốn giữ được lợi thế đang có, ông Obama phải nhớ “đừng tạo nên bất cứ sơ hở nào để đối phương có thể khai thác” nhằm thay đổi cục diện hiện giờ.

Bà J. Amie Selzer, chuyên viên thăm dò của nhật báo The Des Moines Register cũng có chung quan điểm. Theo bà cuộc đua đến Nhà Trắng 2008 chưa thể kết thúc ở đây. Nói chuyện với Ban Việt Ngữ Ðài Á Châu Tự Do chúng tôi qua điện thoại, bà bảo ngay: chưa thể kết thúc ngay lúc này được. Bà giải thích rằng báo chí muốn nói gì thì nói, các nhà bình luận chính trị muốn đưa ra nhận xét nào thì cứ đưa, còn giới chuyên viên thăm dò bầu cử chỉ biết làm bổn phận của mình, và không bình phẩm gì cả.

Bà Selzer bảo:

Tôi tin là ngay lúc này, chẳng có một chuyên viên thăm dò bầu cử nào dám vội bảo cuộc tranh cử Tổng Thống Hoa Kỳ đã kết thúc, trong khi ai cũng thấy cả 2 bên đảng Dân Chủ cũng như Cộng Hòa tiếp tục bỏ ra cả núi của để kiếm phiếu.

Bà nói thêm:

Trách nhiệm của chúng tôi là phải thật thận trọng khi thực hiện những cuộc thăm dò bầu cử. Chúng tôi hiểu rõ là kết quả được đưa ra ảnh hưởng ngay đến sự suy nghĩ của cử tri, và dẫn đến chỗ ảnh hưởng cả đến kết quả của cuộc bầu cử nữa. Quan niệm của chúng tôi là cứ trình bày sự thật, cho cử tri và cho cả hai ứng viên đang tranh chức Tổng Thống biết chuyện gì đang xảy ra, người dân nghĩ gì, và người dân mong đợi gì.

Ông David Gergen, một nhà bình luận thời cuộc nổi tiếng của Hoa Kỳ, từng có thời làm cố vấn cho các đời Tổng Thống Cộng Hòa Gerald Ford, Ronald Reagan, George W. Bush và Tổng Thống Dân Chủ Bill Clinton nhắc lại những cuộc thăm dò được thực hiện liên tục trong 3 tuần qua đều cho thấy ông Obama đang thắng thế, và mỗi ngày như thế đi qua là mỗi ngày ông McCain gặp khó khăn.

Tôi nghĩ là cuộc tranh cử vẫn tiếp diễn, chưa kết thúc được.

Ủy Ban Vận Ðộng Tranh Cử của cả hai ứng viên Dân Chủ và Cộng Hòa nghĩ gì??? Ông David Alexrod, chiến lược gia của ông Obama cho biết những thành công đang có được đương nhiên tạo thuận lợi, “giúp chúng tôi ở thế công”. Bên đảng Cộng Hòa, hầu như ở cuộc vận động tranh cử nào ông McCain cũng bảo ông không lo âu, vì “lá phiếu của cử tri sẽ quyết định kết quả cuộc bầu cử, chứ không phải kết quả những cuộc thăm dò”.