20/05/2009

Hôm nay là ngày khai mạc kỳ họp thứ 5 Quốc hội khóa XII, tôi xin đưa một bài viết gởi đến ông Chủ tịch Nguyễn Phú Trọng và tất cả các đại biểu Quốc Hội về việc 

 So sánh lợi và hại khi khai thác bauxite

A/ Thông tin cơ sở:

* Theo Bộ ngoại giao VN:

Mục tiêu cụ thể của Chương trình: Đảm bảo cho sự tăng trưởng cao của ngành trong giai đoạn 2006 - 2010; lượng khách quốc tế tăng mỗi năm từ 10-20%, đạt 5,5 đến 6 triệu lượt vào năm 2010; khách nội địa tăng trung bình 15% - 20%/năm, đạt 25 triệu lượt vào năm 2010. Phấn đấu thu nhập du lịch năm 2010 đạt 4 - 5 tỷ USD. Nâng cao hình ảnh của Việt Nam nói chung và xác định vị trí xứng đáng của du lịch Việt Nam nói riêng trên trường quốc tế trên cơ sở đẩy mạnh xúc tiến du lịch và nâng cao nhận thức xã hội về du lịch. Phấn đấu trong giai đoạn 2006-2010, du lịch Việt Nam sẽ được xếp trong nhóm quốc gia có ngành du lịch phát triển trong khu vực.

* Theo quyết định của TT chính phủ số 167/2007/QĐ-TTg ngày 1 tháng 11 năm 2007:
"Nhu cầu vốn đầu tư cho công tác thăm dò, khai thác và chế biến bauxit giai đoạn 2007 - 2025 ước tính khoảng 189.110 - 249.420 tỷ VND (tương đương khoảng 11,8 - 15,6 tỷ USD), bao gồm các dự án khai thác, chế biến bauxit (sản xuất alumin và điện phân nhôm) và hạ tầng cơ sở (đường sắt và cảng) thể hiện trong Phụ lục VI"

* "Tài nguyên bauxit: tổng trữ lượng quặng bauxite đã xác định và tài nguyên dự báo khoảng 5,5 tỷ tấn,..."

* Vietnam airlines  Trong quý I/2009, doanh thu toàn Tổng Công ty ước thực hiện là 6.107 tỷ đồng,  ( vậy 3 quý = 6107 x 3 = 18321 tỷ đồng =  1,07 tỉ USD

và  Cà phê Tây Nguyên:  

Năm 2005-2006: tổng sản lượng xuất khẩu 284.000 tấn, doanh thu 326 triệu USD = 0,326 tỷ USD,

B/ Bài toán so sánh

Dựa trên 4  thông tin này, thử làm một bài toán so sánh lợi nhuận thu được từ việc khai thác bauxite và du lịch với sự sản xuất cà phê Tây Nguyên đem lại cho Việt Nam.

 I) Khai thác bauxite:

      1) Nếu ta khoán cho TQ khai thác:

Biết rằng giá 1 tấn bauxite = 20 USD

        - Giai đoạn 2007 - 2015:

Nhà máy alumin Đắk Nông 1: 0,6 triệu tấn/năm + Đắk Nông 2:    2,0 triệu tấn/năm + Đắk Nông 4:  2,0 triệu tấn/năm

Số lượng bauxite khai thác : 0,6 + 2 + 2 = 4,6 triệu tấn/năm

Sau 8 năm sẽ khai thác được = 4,6 x 9 = 36,,8 triệu tấn bauxite

Giá thành trong 8 năm khai thác = 20 x 4,6 x 8 = 736 triệu USD

       - Giai đoạn 2016 - 2025:

Nhà máy alumin Đắk Nông 1: 1,2 triệu tấn/năm + Đắk Nông 2: 4,0 triệu tấn/năm + Nhà máy alumin Đắk Nông 3: 4,0 triệu tấn/năm + Nhà máy alumin Đắk Nông 4: 4,0 triệu tấn/năm.

Số lượng bauxite khai thác : 1,2 + 4 + 4 +4  = 13,2 triệu tấn/năm

Sau 9 năm sẽ khai thác được = 13,2 x 9 = 118,8 triệu tấn bauxite

Giá thành trong 9 năm khai thác = 20 x 118,8  = 2, 376 tỷ  USD

Tổng cộng trong 18 năm ta thu được 736 + 2376 triệu USD  = 3112 triệu USD = 3,112 tỷ USD

    2) Nếu ta tự khai thác lấy:

Lúc đầu phải xây nhà máy, xây đường sá, xe tải, tàu chở, xây nhà máy điện, phải có nhiều hồ chứa nước ... thì chắc chắn là chưa có sản phẩm.

         a) Trả tiền lãi vay vốn

Thử tính trên số vốn mà thủ tướng muốn vay: 15,6 tỷ USD

Giả sử chỉ trả tiền lời (thí dụ 2% lãi/năm), chưa trả vốn , thì mỗi năm dân ta phải đóng thuế để trả tiền lời :312 triệu USD

15,6 tỷ x 2 / 100 = 312 triệu USD

         b) Giả sử sản xuất ra  nhôm, và  tự đem đi bán:

-  giá hiện tại là 300 USD/ tấn nhôm

Với máy móc hiện đại, thì 5 tấn bauxite sản xuất được 1 tấn nhôm. Với máy móc lạc hậu  thì... 7, 8,-10 tấn bauxite mới được 1 tấn nhôm. Thôi ta cứ lạc quan cho vui, giả dụ ta may mắn tối đa: 5  tấn bauxite  thì được 1 tấn nhôm

Số nhôm sản xuất và giá thành (300 USD/tấn nhôm):

2007-2015=  36,8 triệu tấn bauxite  => 36,8 / 7 = 7 triệu tấn nhôm = 300  x 7 triệu =>  2,1 tỷ USD

2015-2025 = 118,8 triệu tấn bauxite =>118,8 / 5 = 23,76 triệu tấn nhôm => 300 x 23,76 = 7,128 tỷ USD

Tổng cộng  ta được 9,2 tỷ USD

          c) Tuy nhiên :

 Tiền lời phải trả trong  17 năm = 312 triệu x 17 = 5,3 tỷ USD

(Chưa tính tới trả vốn, trong lúc đó sau 17 năm máy móc đã lỗi thời, thì xem như phải bỏ đi, vì không ai dại gì mua lại máy cũ của ta thải đi... như... ai đó...  và chưa tính tiền lương công nhân, tiền đóng thuế, tiền điện (= 20% giá thành), tiền nước, tiền hao hụt máy móc, tiền chuyên chở xăng dầu... )

          d) Cạnh tranh giá thành với các nước khác:

Với kỹ thuật lạc hậu TQ và phí tổn chuyên chở (đã vậy còn phải bắt đầu làm đường sá) sẽ rất cao so với các nhà máy alumin ở các nước khác, vì vậy sẽ rất khó cạnh tranh với các nước khác, ngay cả khi giá nhôm cao lên trở lại
 

II) Tổng kết bài toán:

Vì  không ai muốn du lịch tới một nơi nhiễm độc, nguy hiểm đến tính mạng, nên ngành du lịch sẽ bị tan tành, và hàng không Việt Nam sẽ không còn tồn tại.

Tức là mất đi  6,4 tỷ USD /năm về du lịch và cà phê

Khách du lịch +  hàng không VN + cà phê Tây Nguyên : 5 tỷ UDS + 1,07 tỷ USD + 0,326 tỷ USD = 6,4 tỷ USD/năm

Mất 6,4 tỷ USD/năm về du lịch và cà phê trong lúc chỉ thu được 0,183 tỷ USD /năm khi khai thác bauxite  mà dân VN phải chịu đựng mọi tai ương!!!

Vậy ta chỉ cần phát triển ngành du lịch, trồng cà phê, giữ môi trường cho trong sạch, thì chỉ cần nửa năm là ta thu được tiền của 17 năm ròng rã để choTQ khai thác bauxite ở Tây Nguyên

Còn nếu ta tự khai thác, thì như bài tính ở trên, thì chỉ QUÁ LỖ  : chỉ cần trả tiền lời cho các nước cho ta vay vốn là đã  5,3 tỷ USD, trong lúc đó sau 17 năm ta mới bán được có  9,2 tỷ USD (chưa tính công thợ, công của lãnh đạo, chuyên viên cao cấp, làm việc trong 17 năm và vốn 15,6 tỷ USD tiêu hao trong máy móc hư rụi)

Gương trước mắt, chính tập đoàn Chalco đã báo lỗ

III) Kết luận

 Ngoài việc tổn thất nặng nề về tiền bạc lẫn sức khoẻ dân Việt Nam khi khai thác bauxite, phải cần:

- một nhà máy điện phân cỡ trung bình hiện nay tiêu thụ một lượng điện bằng nguyên một thành phố với 1 triệu dân, (giá điện bằng 20-25% giá thành của một tấn nhôm). Nhưng điện từ đâu có? Phải xây bao nhiêu nhà máy điện hạt nhân? Những tai nạn Nga: Tchernobyl (1986)  Mỹ: lò Three Mile Island  nổ (1979) ; Nhật: nhà máy ở Tokaimura (1999), nhà máy Mihama ở Fukui (2004)... đến nay đã có vài ngàn trẻ em bị mổ tuyến giáp trạng, mắc bệnh bạch huyết, ung thư và dị tật bẩm sinh; hậu quả tàn khốc của tai nạn Nhà máy điện hạt nhân Tchernobyl sau gần 20 năm vẫn âm thầm tiếp diễn.  thảm họa khôn lường

- tiền đầu tư một nhà máy tối tân  bauxite-alumine-nhôm là 7 tỷ USD (Alcan, Arabie Saoudite thông báo ngày 7 avril 2007)

- 17 năm mà chỉ khai thác có 150 triệu tấn, thì dân phải chịu đựng thêm 400 năm trong bệnh tật!!!

- việc phá rừng để khai thác hết 5 tỷ tấn bauxite đó làm cho Tây Nguyên sẽ không còn cây xanh, sẽ gây bão lũ lụt, thiên tai, nhất là miền Trung vốn đã  bị bão lụt hàng năm,  không kể bụi độc (chất phóng xạ, chất độc Fluor, oxyd carbon làm chết người, quái thai.. ), sông ngòi ô nhiễm..

 Dân Việt sẽ tang tóc, tật nguyền, khổ đau biết dường nào và đến tận bao giờ???!!!

____________ ______

Chú thích: màu đỏ: mất đi, màu xanh: thu được