Một phái đoàn thuộc Uỷ Ban Tự Do Tôn Giáo Quốc Tế của Hoa Kỳ (USCIRF) hiện đang có mặt tại Việt Nam để tìm hiểu về tình hình tự do tôn giáo. Phái đoàn đã tiếp xúc với một số nhân vật đang tranh đấu cho tự do - dân chủ tại Việt Nam.

Tu Sĩ Lê Minh Triết người ngôi bên phải của TT Thích Thiện Minh

Mới đây phái đoàn đã tìm gặp đại diện của Phật Giáo Hoà Hoả. Trần Văn tường trình về cuộc gặp gỡ đó như sau :

Phật Giáo Hoà Hảo không có tự do tín ngưỡng

Trần Văn : Thưa ông, chúng tôi được biết Uỷ Ban Tự Do Tôn Giáo Quốc Tế của Hoa Kỳ đã gặp đại diện Phật Giáo Hoà Hảo để hỏi thăm về tình hình Phật Giáo Hoà Hảo hiện nay.

Phái Đoàn vào Việt Nam làm việc với chính phủ Việt Nam lần này về vấn đề tự do tín ngưỡng - tôn giáo tại Việt Nam. Bên phía Phật Giáo Hoà Hảo, tôi - Trần Hoài Ân và tu sĩ Lê Minh Triết cùng 4 đồng đạo khác đi theo ủng hộ chúng tôi, và chúng tôi đã trực tiếp gặp Phái Đoàn.

Ông Trần Hoài Ân : Đúng như ông nói. Phái Đoàn vào Việt Nam làm việc với chính phủ Việt Nam lần này về vấn đề tự do tín ngưỡng - tôn giáo tại Việt Nam. Bên phía Phật Giáo Hoà Hảo, tôi - Trần Hoài Ân và tu sĩ Lê Minh Triết cùng 4 đồng đạo khác đi theo ủng hộ chúng tôi, và chúng tôi đã trực tiếp gặp Phái Đoàn.

Trần Văn : Thưa ông, trong buổi gặp đó ông đã trình bày những gì với Phái Đoàn của Uỷ Ban Tự Do Tôn Giáo Quốc Tế của Hoa Kỳ?

Ông Trần Hoài Ân : Chúng tôi được tự trình bày và trả lời một số câu hỏi của Phái Đoàn chung quanh vấn đề tự do tôn giáo của Phật Giáo Hoà Hoả tại Việt Nam.

Trần Văn : Những vấn đề đang xảy ra đối với Phật Giáo Hoà Hảo ở Việt Nam mà các ông đã trình bày với Phái Đoàn là gì ?

Ông Trần Hoài Ân : Chúng tôi đã trình bày  với Phái Đoàn về thực trạng của Phật Giáo Hoà Hảo mất tự do tín ngưỡng ở tại Việt Nam.

Trần Văn : Việc không có tự do tín ngưỡng đối với Phật Giáo Hoà Hảo cũng như các tín đồ của Phật Giáo Hoà Hảo chính xác là sao, xin ông cho biết cụ thể.

Dựng ra một giáo hội Phật Giáo Hoà Hảo quốc doanh

Ông Trần Hoài Ân : Chính xác là Đảng Cộng Sản và Nhà Nước Việt Nam trong một thời gian thật dài quyết tâm tiêu diệt Phật Giáo Hoà Hảo mà không được bởi tín đồ Phật Giáo Hoà Hảo đấu tranh ôn hoà cộng với yếu tố quốc tế, cho nên phía chính quyền đã dàn dựng ra một tổ chức giáo hội Phật Giáo Hoà Hảo quốc doanh dùng toàn đảng viên Đảng Cộng Sản Việt Nam lãnh đạo Phật Giáo Hoà Hảo chi phối hết mọi nội dung Phật Giáo Hoà Hảo, xoá gần hết những tín ngưỡng chân truyền của Phật Giáo Hoà Hảo, cho nên tín đồ Phật Giáo Hoà Hảo tiếp tục đấu tranh ôn hoà để đòi hỏi lại truyền thống tín ngưỡng của đạo mình đã bị xâm hại.

Chính quyền đã dàn dựng ra một tổ chức giáo hội Phật Giáo Hoà Hảo quốc doanh dùng toàn đảng viên Đảng Cộng Sản Việt Nam lãnh đạo Phật Giáo Hoà Hảo chi phối hết mọi nội dung Phật Giáo Hoà Hảo, xoá gần hết những tín ngưỡng chân truyền của Phật Giáo Hoà Hảo

Ô.Trần Hoài Ân: Chúng tôi khẳng định là Phật Giáo Hoà Hảo đã lâm vào tình trạng không được tự do tín ngưỡng ở tại Việt Nam.

Trần Văn : Thưa ông, sau khi nghe đại diện Phật Giáo Hoà Hảo trình bày những vấn đề - như ông đã kể - phía Uỷ Ban Tự Do Tôn Giáo Quốc Tế của Hoa Kỳ có ý kiến gì không ?

Ông Trần Hoài Ân : Phía Uỷ Ban Tự Do Tôn Giáo Quốc Tế của Hoa Kỳ có trả lời rằng "Chúng tôi đã làm, đang làm và sẽ làm thế nào để cho chính phủ Việt Nam cải thiện tốt nhứt về tự do tín ngưỡng cho Phật Giáo Hoà Hảo cũng như cho các tôn giáo khác tại Việt Nam".

Giải quyết yêu cầu của Phật Giáo Hoà Hảo

Trần Văn : Ngoài việc trình bày tình hình thực tế và những khó khăn mà Phật Giáo Hoà Hảo đang đối diện tại Việt Nam, Phật Giáo Hoà Hảo có đưa ra đề nghị cụ thể nào với UBTD Tôn Giáo Quốc Tế của Hoa Kỳ hay không ?

Ông Trần Hoài Ân : Chúng tôi có đưa ra yêu cầu. Chúng tôi là những tín đồ chân tu bao giờ cũng muốn cho đất nước của mình được bình ổn, nhưng phía chính quyền phải thật sự tôn trọng tự do tín ngưỡng của tôn giáo chúng tôi nói riêng và tự do tín ngưỡng của các tôn giáo khác đang có mặt tại Việt Nam nói chung.

Riêng về Phật Giáo Hoà Hảo, chúng tôi tha thiết yêu cầu tổ chức quốc tế có trách nhiệm về tự do tôn giáo tiếp tục khuyến cáo chính phủ Việt Nam phải thả tù lương tâm của Phật Giáo Hoà Hoả mà hiện giờ còn quý ông Nguyễn Văn Điền, Võ Văn Thanh Liêm và mười hai đồng đạo khác

Ô.Trần Hoài Ân: Riêng về Phật Giáo Hoà Hảo, chúng tôi tha thiết yêu cầu tổ chức quốc tế có trách nhiệm về tự do tôn giáo tiếp tục khuyến cáo chính phủ Việt Nam phải thả tù lương tâm của Phật Giáo Hoà Hoả mà hiện giờ còn quý ông Nguyễn Văn Điền, Võ Văn Thanh Liêm và mười hai đồng đạo khác vì đấu tranh ôn hoà cho công bằng tôn giáo Phật Giáo Hoà Hảo mà hiện còn đang bị cầm tù.

Yêu cầu phía chính quyền Việt Nam phải:

- giải tán ngay giáo hội Phật Giáo Hoà Hảo quốc doanh,

- rút chân đảng ra khỏi sinh hoạt tôn giáo,

- trả lại tín ngưỡng chân truyền của Phật Giáo Hoà Hảo,

- chập nhận đạo kỳ Phật Giáo Hoà Hảo như trước,

- giáo lý Phật Giáo Hoà Hảo phải được chấp nhận một cách toàn diện,

- hoàn trả giáo sản của Phật Giáo Hoà Hảo đã bị tịch thu không có dữ kiện pháp lý sau ngày 30-4-1975.

Đấy là những đề nghị cụ thể mà chúng tôi tha thiết mong rằng đảng cộng sản và nhà nước Việt Nam phải sớm thoả mãn những yêu cầu đứng đắn của tín đồ Phật Giáo Hoà Hảo.

Trần Văn : Thưa ông xin hỏi ông cuộc gặp giữa đại diện Phật Giáo Hoà Hảo và Uỷ Ban Tự Do Tôn Giáo Quốc Tế của Hoa Kỳ diễn ra vào thời điểm nào và địa điểm nào ?

Ông Trần Hoài Ân : Dạ, vào lúc 11 gìơ trưa ngày 17-5 tại Khách Sạn Sheraton ở Quận I, TP.HCM .

Tôi mặc quần ngắn, áo thun với tình cách như đi thể dục. Tôi phải lội bộ 4 cây số khỏi nhà tôi. Tôi qua đò và tôi mặc đồ, tôi lên xe, tôi đi đến một nơi an toàn để chờ đúng ngày giờ tôi có mặt tại địa điểm theo thư mời của Lãnh Sự Quán Hoa Kỳ.

Lén lút trốn tránh mới gặp được UBTG Quốc tế Mỹ

Trần Văn : Thưa ông, khi ông cũng các đồng đạo đến gặp Uỷ Ban Tự Do Tôn Giáo Quốc Tế của Hoa Kỳ thì các ông có bị công an Việt Nam gây khó khăn gì không ?

Ông Trần Hoài Ân : Tất nhiên là phải có. Trường hợp cá nhân của tôi, tôi xin trả lời để công luận hiểu thêm cái cách mà nhà nước Việt Nam đã áp dụng.

Cá nhân tôi sau khi được thư mời của Lãnh Sự Quán Hoa Kỳ, bởi vì thư mời đến bằng đường bưu điện của phía chính quyền Việt Nam cho nên khi thư mời thì ngành an ninh tăng cường tới lui giám sát, dòm ngó chặt chẽ tôi.

Tôi tiên liệu trước là chính quyền Việt Nam không bao giờ muốn có những cuộc tiếp xúc như thế này, nhưng đứng ra cản trở một cách thẳng thừng thì không thể được, bởi vì đây là một phái đoàn mang danh nghĩa quốc tế muốn gặp các tôn giáo để tìm hiểu những trăn trở, những khó khăn.

Vì vậy cho nên tôi áp dụng cái cách là gửi hành lý tới nơi an toàn và trước 2 ngày theo thư mời thì tôi chọn giờ ngày 13 tôi đi tập thể dục khoảng 4 giờ sáng (giờ Việt nam). Tôi mặc quần ngắn, áo thun với tình cách như đi thể dục. Tôi phải lội bộ 4 cây số khỏi nhà tôi. Tôi qua đò và tôi mặc đồ, tôi lên xe, tôi đi đến một nơi an toàn để chờ đúng ngày giờ tôi có mặt tại địa điểm theo thư mời của Lãnh Sự Quán Hoa Kỳ.

Trong thời gian tôi đi lánh như thế thì gia đình và đồng đạo điện cho biết là công an tăng cường giám sát chặt chẽ bởi vì họ nghĩ rằng tôi còn ở trong nhà, và tình trạng này kéo dài cho tới khi tôi về đến nhà.

Chúng tôi vì sự thịnh suy của tôn giáo mình, vì đạo cả, chúng tôi chấp nhận mọi gian nguy. Chúng tôi sẽ trực tiếp cho phía chính quyền Việt Nam, những người an ninh Việt Nam biết sự thật là chúng tôi chân tình trình bày những trăn trở, những khổ đau của đạo mình

Ô.Trần Hoài Ân: Đó là một trong những biểu hiện rất cụ thể Phật Giáo Hoà Hảo nói riêng và các tôn giáo nói chung tại Việt Nam vô cùng mờ nhạt, và đi ngược lại mọi ý nghĩa thực tế của nó.

Trần Văn : Còn các vị khác cùng đi với ông tới gặp phái đoàn của Uỷ Ban Tự Do Tôn Giáo Quốc Tế của Hoa Kỳ thì họ có gặp khó khăn tương tự hay không ?

Ông Trần Hoài Ân : Tu sĩ Lê Minh Triết là người cũng trực tiếp được mời như tôi thì tu sĩ Lê Minh Triết cũng áp dụng cách thức như tôi, và tình trạng giám sát nhà, tình trạng đeo bám cũng xảy ra tương tự như tôi vậy.

Trần Văn : Bằng những việc mà ông đã có trong giai đoạn vừa qua, bằng vào thực tế đã xảy ra với ông thì các ông phải tìm hiểu cách khác nhau để có thể đến gặp phái đoàn của Uỷ Ban Tự Do Tôn Giáo Quốc Tế của Hoa Kỳ, ông dự đoán trong những ngày sắp tới tình trạng cá nhân các ông sẽ như thế nào? Điều gì sẽ xảy ra ?

Ông Trần Hoài Ân : Theo kinh nghiệm của những năm tháng vừa qua, chúng tôi chắc chắn một điều là chúng tôi sẽ bị ngành an ninh của phía chính quyền Việt Nam mời làm việc, và chúng tôi đã sẵn sàng.

Chúng tôi vì sự thịnh suy của tôn giáo mình, vì đạo cả, chúng tôi chấp nhận mọi gian nguy. Chúng tôi sẽ trực tiếp cho phía chính quyền Việt Nam, những người an ninh Việt Nam biết sự thật là chúng tôi chân tình trình bày những trăn trở, những khổ đau của đạo mình để mong rằng các tổ chức công luận quốc tế có trách nhiệm về vấn đề tôn giáo quan tâm sâu sắc và tiếp tục khuyến cáo nhà nước Việt Nam phải trả tự do tín ngưỡng một cách thật sự cho Phật Giáo Hoà Hảo cũng như cho các tôn giáo đang có mặt tại Việt Nam.

Ngoài dự đoán bị mời làm việc thì những khó khăn có thể xảy ra nữa là bị đeo bám, bị hạch sách, bị khó khăn đủ thứ, ngay cả những sự trù dập về kinh tế, về đời sống.