Không riêng gì dân tộc VN mà hầu như khắp mọi nơi trên thế giới, đâu đâu người ta cũng đều coi trọng đêm giao thừa. Đây là khoảng thời gian thiêng liêng nhất trong năm mà cũng thật là ngắn ngủi, để con người tịnh tâm ôn lại đời quá khứ mà mỗi năm thêm tuổi, càng đuổi xuân đi buồn vui lẩn lộn.
Xưa nay lẽ trời đất không đổi dời, có bắt đầu thì cũng phải có kết thúc, thời gian cứ chạy long bong để rồi hội ngộ tại cái mốc cuối cùng của năm là phút giây trừ tịch. Tính ra, thế giới đã bước vào đệ nhị thiên niên kỷ được tám năm với nhiễu nhương loạn lạc vì thiên tai, chiến tranh và khủng bố. Nhưng dù gì chăng nửa, nói chung hầu hết đều mừng năm mới rất vui nhộn. Tóm lại, Xuân-Tết vẫn là nguồn hạnh phúc chung của nhân loại mà ai cũng hoài vọng thiết tha, cho nên dù họ mừng năm mới bằng cách nào chăng nữa, thì cũng không ngoài sự nghênh tân tống cựu, chấp nhận chịu đựng để đón một chiếc lá xuân xanh hay úa vàng hờ hững rơi xuống bờ vai của đời mình trong hân hoan náo nức hay ngấn lệ không nguôi.

 1 - NHỮNG KHÁC BIỆT CỦA NHÂN LOẠI TRONG VIỆC TÍNH THỜI GIAN :

Xưa nay ta vẩn tưởng thiên hạ sống trên trái đất, nếu không dùng âm lịch thì sử dụng dương lịch mà người VN quen gọi là tết tây hay tết ta. Thật sự không phải vậy vì mỗi dân tộc đều có riêng cách nghĩ và khoảng thời gian riêng của họ, dù là một quốc gia độc lập hay đang sống dưới ách nô lệ. Với Tây Tạng một quốc gia theo Phật Giáo Mật Tông, có nền độc lập lâu đời, bị Trung Cộng cưỡng chiếm vào năm 1949. Với họ thì năm 2000 mà nhân loại bước qua, đã đến vơi dân tộc trên từ 128 năm về trước khi căn cứ vào Phật lịch Tây Tạng. Như cách tính của người Tàu, năm của người Tây Tạng dựa theo cách xếp đặt của can, chi và sự vận hành trong kinh dịch, nhưng có khác biệt về quan niệm tính ngày vào lúc mặt trời mọc, chứ không phải căn cứ vào múi giờ 0 như phương tây. Hiện lịch này vẩn được sử dụng tại Tây Tạng, do chính Đức Đạt La Lạt Ma, vị lãnh đạo tinh thần của vương quốc trên, đang sống lưu vong tại Dharamsala (Ấn Độ), tu chỉnh và phát hành.

Đối với Trung Cộng năm 2000 vừa qua, tương ứng với năm 4699 của Hán tộc, dù từ năm 1912, chính phủ dân quốc đã chấp nhận lịch Grégoire. Căn cứ vào cuốn lịch đời Quang Tự nhà Thanh (1874-1908) làm theo lịch cổ, thì người Tàu cách đây hơn 2000 năm trước tây lịch, nhờ vào sự đo đạc khá chính xác, đã tính được một năm có 365 ngày và năm nhuận. Ngày nay, lịch cổ Trung Hoa vẫn còn được sử dụng trong lể, hội, xuân, tết và các lãnh vực chiêm tinh, bói toán.

Với người Do Thái, theo những văn bia cổ nhất từ thế kỷ thứ 10 trước TL, thì lịch Gezer dựa vào âm và dương, theo đó mỗi năm chỉ có 295 ngày, nên vào năm 2000 thì lịch cổ Do Thái đã bước vào năm 5761. Ngày nay như hầu hết các nước trên thế giới, Do Thái dùng lịch Grégoire, còn lịch cổ Gezer chỉ dùng trong lể hội mà thôi.

Tại Trung Mỹ, người da đỏ sống ở nước Guatemala, theo truyền thống của tổ tiên họ là người Maya, có từ 5116 năm về trước theo huyền sử. Do đó, người Maya dùng hai thứ lịch : Haab theo mặt trời có 365 ngày và lịch Tzolkin của tôn giáo, chỉ có 260 ngày.

Cuối cùng là người Ả Rập Hồi giáo làm lịch theo sự vận hành của mặt trăng với niềm tin dựa vào kỳ trăng mới trong mỗi tháng. Tuy nhiên ngày nay người Ả Rập sống rải rác khắp nơi trên thế giới và sự trở ngại lớn nhất là mặt trăng mới không xuất hiện cùng lúc như trên bán đảo Ả Rập. Khó khăn kế tiếp là sự xen kẽ giữa những ngày 29 và 30 theo mặt trăng , không ăn khóp với mặt trời. Để phù hợp với thực tế, người Hồi giáo tha phương phải cộng thêm 11 ngày trong chu kỳ 30 năm. Đặc biệt , nếu theo lịch Hồi thì người Ả Rập luôn luôn trẻ hơn các dân tộc khác vì lịch của họ rất ngắn và hộ tịch lại căn cứ theo âm lịch. Khác với tây phương, người Ả Rập khi bắt đầu làm lịch , họ lấy điểm gốc là Hégire ( kỷ nguyên Hồi giáo), tính từ giai đoạn nhà tiên tri Mahomet sông lưu vong ở Médine, vào khoảng thế kỷ thứ 7 sau TL. Vì thế khi tây phương bước vào thiên niên kỷ 2000, thì Ả Rập lại là năm 1422.

Tóm lại năm được gọi là đầu tiên của đệ nhị thiên niên kỷ vẩn không đến cùng một lúc trong lòng mọi người như ta nghĩ vì chỉ có phương tây hay các quốc gia dùng dương lịch chấp nhận, còn một số lớn thì đón xuân theo lịch riêng của họ. Trên nguyên tắc, thì hiện nay tây phương gần như thống trị thế giới về phương diện đo đạc thời gian và dương lịch Grégoire đã được cải biến thêm hoàn chĩnh. Thế nhưng theo lịch để hòa hợp dòng sinh hoạt của nhân loại, còn quan niệm về chủng tộc tôn giáo lại thuộc trong lãnh vực tâm linh, nên sự khác biệt trong lúc đón năm mới là điều rất bình thường.

2 - GIAO THỪA KHẮP NƠI TRÊN THẾ GIỚI ĐẦU THẾ KỶ XXI :

Dựa vào thiên văn, một nhóm địa phương nằm trên đường kinh tuyến 180 độ đông đều cho rằng mình là vùng đất đầu tiên được đón chào bình minh trên thế giới khi nhân loại bước vào đệ nhị thiên niên kỷ. Đó là các đảo quốc Atka của Nga, Vanua Levu thuộc Fidji và Nukufetau trong quần đảo Micronese. Tuy nhiên, theo sự tính toán của các nhà địa lý quốc tế, thì chính đảo Pitt của Tân tây Lan, mới là điểm đầu tiên đón ánh bình minh của năm mới. Tuy vậy tại quần đảo Fidji, mặt trời đầu tiên sẻ lần lượt thay đổi qua các múi giờ của kinh tuyến 180 độ, tại các đảo Vanua levu, Rambi và Taveuni. Tất cả các điểm trên đã được thắp sáng bằng điện, dễ cho mọi người từ xa cũng nhìn thấy rỏ.

Riêng dân chúng tại hai đảo Tonga và Samoa có thể đón hai lần ánh bình minh của năm mới theo múi giờ. Nhưng quan trọng nhất vẫn là đảo Pitt có diện tích 98 km vuông, nằm trong nhóm đảo Chatham, coi như ngoài rìa thế giới trong Nam Băng Dương, cách Tân tây Lan 800 km, ở độ cao 230m so với mặt biển. Ngay khi nhận được tin mừng trên, dân chúng tại đây đã chuẩn bị mọi thứ để các hãng truyền thông quốc tế và du khách đến đây đón giao thừa cũng như chào ánh binh đâu tiên của năm 2000 vào lúc 5gìờ 00phút 24 giây, sớm hơn mọi nơi khác.

Để chuẩn bị mọi thứ, ngay từ tháng 10-1998 chánh phủ Tân tây Lan đã lập một Bộ mới mang tên là thiên niên kỷ và chi hơn 3 triệu đô la để tổ chức các lể hội vui tết khắp nước. Tại nước cọng hòa bé nhỏ Kiribati ( 82.000 dân), chánh quyền đã dỗi tên hoàng đảo không có người ở từ Caroline, thành Milendium với nghĩa là thiên niên kỷ.

Tại La Mã, Hông y Etchegaray được Đức Giáo Hoàng Phao Lồ Đệ nhị ủy nhiệm tổ chức đón giao thừa 2000, dù thời khắc quan trọng nhất của tín đồ Thiên Chúa giáo đã qua từ lúc nửa đêm giáng sinh, do chính Đức Giáo Hoàng cử hành đêm thánh vô cùng năm 2000. Để chuẩn bị mọi thứ, chính phủ Ý cũng đã bỏ ra hơn 35 triệu đô la để trùng tu và sửa sang lại thành phố Rome. Trong giờ giao thừa, tòa Thánh sẽ mở cửa các ngôi đền Đức Bà Maria, đền thánh Yoan Látrano và Thánh Phao Lồ để môi người và du khách tới xin lể.

Người Đức thì bận rộn hơn vì năm 2000 vừa di chuyên thủ đô về lại Bá Linh, vừa tổ chức triển lãm kỹ thuật quốc tế ở Hanovre, vừa đón giao thừa ngay cổng Brandebourg tại Ba Linh, là nơi từng chứng kiến sự chia đôi thủ đô và nước Đức từ năm 1945. Chánh phủ Anh từ năm 1994 đã chấp thụận trích 20% tiền thu được trong các cuộc xổ số quốc gia giao cho ủy ban Miienium trách nhiệm tổ chứa lể hội ăn mừng nhân dịp kỷ niệm năm 2000.

Tại Trung Cộng càng vui vẻ hơn vì đây là thời gian ăn mừng 50 năm nước Tàu sống trong thiên đường xã nghĩa và lấy lại được nhượng địa Macau trong tay người Bồ Đào Nha từ mấy trăm năm về trước. Để kỷ niệm 5000 năm lập quốc, một khu phúc họp và tượng đài thiên niên kỷ được thiết lập tại Bắc Kinh, do 200 kỹ sư cùng các chuyên viên xây dựng. Khu phúc họp chiếm một diện tích 35.000 mét vuông, toàn khu được sơn màu vàng với ý nghĩa tượng trưng cho màu da và màu đất hoàng thổ của Trung nguyên do sự bồi đắp lâu đời của con sông Hoàng Hà. Giữa khu, một cái hồ nhân tạo có đường kính 3m, được rắp láp bằng 5000 bảng đồng, ghi lại những biến chuyển lịch sử của Hoa Hạ trong suốt thời gian qua. Một ngọn lửa tượng trưng cho sự bất diệt sẽ được duy trì, bên cạnh đó là những đám cưới tập thể của 2000 cặp người Hoa sống trên 37 quốc gia , diễn ra tại các điểm du lịch và chiếu lại trên truyền hình đặt tại quảng trường Thiên An Môn.

Tại Nhật đêm giao thừa được đón nơi quảng trường Ebisu (Đông Kinh), còn Triều Tiên thì cả hai chánh quyền Nam-Bắc đều đồng ý chọn tổ chưa tại thị trấn Punmunjom thuộc vùng phi quân sự chia đôi hai nước với hoài vọng chờ ngày thống nhất. Ở Ai Cập, đêm giao thừa sẽ được tổ chức đặc biệt hơn bao giờ hết như truyền thống đã có sẵn từ thời xưa củ, một chiếc máy bay trực thăng loại lớn sẽ mang một chóp tháp cao 9m, đặt trên đỉnh kim tự tháp Kheops tại khu di tích Gizeh. Ngay giờ phút đón giao thừa, bản nhạc cổ Ai Cập nổi tiếng trong thần thoại “Mười hai ước mơ của mặt trời” sẽ được trình bày để cả nước đón tết.

Tóm lại phải nhiều đêm qua mới có một giao thừa ba mươi tết và nhiều lần như vậy , nhân loại mới có một tối giao thừa xúc động lòng người. Buồn nhất là hầu hết người Việt trong và ngoài nước, đêm trừ tịch giữa lúc giờ khắc năm cũ sắp tàn, khi mà thiên hạ hoặc cài chặt then cửa chực đón năm mới trong hạnh phúc gia đình, hay túa ra chốn công cộng vui chơi thỏa thích, thì vẫn có không ít nhất là người Việt ly hương, tạm ngưng cái hồn vong quốc từ lâu, cũng để đón giao thừa, chào năm mới trong thềm năm cũ, nhận thêm một chiếc lá úa vàng của mùa xuân vỡ vụn trên bờ vai của cuộc đời. Từ đó càng thấy càng buồn rầu tro trọi giữa một cái tết rực rỡ nhất của lịch sử nhân loại.

Ngay trong phút giao thừa tại Âu Châu, bồn chiếc phản lực cơ siêu thanh concorde của hãng hàng không liên danh Anh-Pháp , với vận tốc 2000km/giờ , để 100 hành khách đặc biệt sau khi đón giao thừa tại phi trường Charles de Galle ở Paris, và lần thứ hai lại đón giáo thừa tại Manhattan, New York (Hoa Kỳ).

Tại Luân Đôn, 10.000 vé mời dành cho các nhân vật tên tuổi cũng như giới thượng lưu trí thức của Anh Quốc, vào dự tiệc cùng với Nữ Hoàng Elizabeth 2 tại vòm thiên niên kỷ , được xây dựng ở Greewich, ngoại ô Luân Đôn, trên bờ sông Thames thơ mộng. Đây là một công trình xây dựng nổi tiếng của thế kỷ, do kỹ sư Richard Roger thực hiện với kinh phí 300 triệu bảng Anh. Vòm thiên niên kỷ cao 50m, nóc lợp bằng kính pha trộn Teflon rất nhẹ nhưng bền chắc hơn sắt thép, chiếm một diện tích rộng hơn 22 mẫu tây, được phân thành 12 khu vực, tượng trưng cho 12 múi giờ trên thế giới. Ngoài ra, một cây cầu mới có tên là cầu thiên niên kỷ, nối liền trung tâm thương mại Luân Đôn với thánh đường nổi tiếng St.Paul ở phía tả ngạn sông Thames và tòa nhà Greater London Authority bốn phía toàn bằng kính kế hải cảng Canary Whart Station. Đặc biệt là một bánh xe khổng lồ bằng sắt có thể chuyển động, giúp mọi người có thể nhìn rõ bốn hướng của thủ đô, cũng như khi đứng tại nhà thiên niên kỷ có thể mục kích những cánh hoa muôn màu, muôn sắc phát ra từ pháo bông , làm rực sáng cả kinh đô trong giờ phút giao thừa.

Liên Bang Nga rộng lớn, đất đai chạy dài từ Đông Âu sang tận bờ tây Thái Bình Dương nên có tới 12 múi giờ, vì vậy muốn đón giao thừa trọn vẹn, chỉ có cách đến tham dự lễ giao thừa được tổ chức qui mô tại quảng trưởng đỏ ở kinh đô Mạc Tư Khoa. Tại đây 12 màn hình to lớn được thiết kế để cứ mỗi lần giao thừa đến tại một múi giờ nào đó, sẽ có một em bé gái mặc y phục của địa phương mình, ra chào và chúc tết mọi người.

 Tại Do Thái vì có thánh địa nổi tiếng Jerusalem, cho nên dù sự tranh chấp giữa người Israel và Palestin vẩn diễn ra ầm ỷ, nhưng số người đến hành hương và đón giao thừa vẩn đông đảo. Ngoài ra, các lể hội khác cũng được tổ chức trọng thể tại các thành phố Haifa, Nazareth, đặc biệt là chương trình tranh tài thể thao và nghệ thuật trên bờ hồ Galilée. Riêng Chánh phủ nước Liban, qua hợp tác của công ty quảng cáo Publigraphics, đã thực hiện dự án Beyrouth 2000, là một làng toàn cầu để du khách khắp nơi tới vui chơi và đón tết từ giáng sinh cho tới ngày 7/1/2000. Làng được xây dựng trong một khuôn viên rộng cả km2, ngoài các lể hội tết còn có chương trình tham quan tết khắp nơi trên thế giới, qua màn ảnh truyền hình vĩ đại.

Cũng có trường hợp thật đặc biệt như của cựu tổng thống Nelson Mandela và đương kim tổng thống Thabo Mbeki Nam Phi, đã đón giao thừa tại nhà ngục trên đảo Robben, nơi đã giam giữ hai ông suốt một phần đời. Ở Paris, lể hội đón giao thừa qua thiên niên kỷ mới, diễn ra trên đại lộ Champs Elysées, đúng 12 giờ khuya, khi tiếng chuông tại tất cả các thánh đường đồng loạt đổ với tiếng nổ rượu sâm banh. Pháo bông được bắn lên khắp tám hướng, mang hoa xuân nở rộ khắp bầu trời đen của đêm trừ tịch.

Mọi người kể cả du khách như trút hết phiền muộn, để hòa đồng với nàng xuân hả hê giữa cơn hoan lạc. Tại Hoa Kỳ, đã có gần 600.000 người, kể cả gia đình và cựu tổng thống Bill Clinton đến tham dự lễ hội mừng giao thừa thiên niên kỷ mới. Hội mừng xuân được tổ chức tại công trường chính ở thủ đô Hoa Thịnh Đốn, nơi có hai tượng đài của cố tổng thống Washington và Lincol. Chương trình diễn ra thật vỉ đại, đầu tiên mọi người theo dõi giây phút giao niên từ khắp các vùng đất trên thế giới qua màn hình TV.

Kế tiếp là một cuốn phim ngắn chùng 20 phút, của đạo diễn nổi tiếng là Steven Spielberg về tết. Cuối cùng là buổi trình diễn nhạc do nhạc sư khét tiếng của Mỹ là Quincy Jones điều khiển, qua sự góp mặt của các nam nữ ca sỷ đang được mến mộ như Charlotte Church, Aretha Franklin, Will Smith.. Mặc dù đêm đó, trời thật lạnh, nhiệt độ xuống quá 0 độ C, khắp nơi tuyết trắng bay lả tả như mưa phùn nơi đất Bắc của VN, nhưng mọi người vẩn như không hề biết tới băng giá, ai cũng say sưa trong hạnh phúc, reo hò ầm ỹ theo từng cánh hoa xuân của pháo bông, nở rộ khắp bầu trời.

Cũng trong cái tối ba mươi của thập niên cuối, nơi đất nước UỊc Dại Lợi xa xôi giáp miền nam cực, lể hội mừng giao thừa và thiên niên kỷ đã được tổ chức hết sức tưng bừng và trang trọng tại thành phố biển Sydney và nhiều nơi khác trong nước. Địa điểm hành lễ là Sydney harbour Bridge và khi mặt trời vừa chen lặn, Lập tức 60 chiếc tàu sẽ mở rực ánh đèn, để ánh sáng tỏa khắp vịnh Sydney. Kế tiếp là một trận pháo bông vô tiền khoáng hậu mà tiền mua lên tới 3 triệu mỹ kim sẽ được bắn lên,khiến cho hoa xuân như nở đầy trời, mở màn cho dạ hội hóa trang, diễn ra suốt đêm mừng tết tại nhà hát lớn.

3 - TẾT VIỆT NAM :

Chỉ trừ những thời kỳ giặc giả, xưa nay người Việt ăn tết rất lớn và kỷ. Vì vậy tuy nói là ba ngày tết nhưng chuẩn bị thì gần như cả năm nhất là tại miền quê. Từ trung tuần tháng chạp, phố xá chợ búa nơi nào cũng thấy có vẽ tết. Rồi mỗi ngày thêm nhộn nhịp, tấp nập người buôn kẻ bán cho tới chiều ba mươi tết mới tan chợ, vì ai cũng phải về nhà để lo tiệc tùng, cúng giỗ tổ tiên ông bà. Bận rộn nhất có lẽ là những ngày 28,29,30 tháng chạp dù ở thôn quê hay thành thị, nào lau chùi đồ đồng, quét dọn bàn thờ, sơn phết nhà cửa.. Rồi đóng cốm, làm mứt, gói bánh chưng, mổ heo, làm gà vit. Nhà nào cũng như nhà nấy gần như đầu tắt, mặt tối vì chuyện tết.

Chợ tết thì không nơi nào giống nơi nào về giá cả. Cùng một món hàng, tại một khu chợ, có người bán rẻ, có kẻ bán mất, tóm lại mắc rẻ do kinh nghiệm cũa mấy bà nội trợ. Đàn ông, con trai đa số đi chợ tết để ngó và có dịp chen lấn cho vui, chứ mua bán thì coi như thua, vì biết đâu mà mò. Tại Sài Gòn, mấy năm gần đây, cứ mỗi lần nghe trời trở lạnh hay ra đường nhìn thấy các bà, các cô bắt đầu mặc áo lạnh vàng, xanh, đỏ, tím .. thì biết chắc là tết sắp về, dù cuốn lịch trên tường, chỉ mới tới lễ giáng sinh.

Thật ra đây cũng là tập quán lâu đời của người Việt, thường gộp chung các phiên chợ cuối cùng trong năm để tiện lợi mua sắm cho dịp tết sắp tới. Bắt đầu tháng 12 dương lịch, hàng giáng sinh đã được bày bán khắp nơi, từ hang đá, cây thông, máng cỏ cho tới quần áo lạnh. Có điều buồn là số hàng trên phần lớn do Trung Cộng sản xuất mà giá bán lại thấp hơn hàng nội địa.

Vì vậy những cặp mắt cứ hau háu nhìn chúng vì ai cũng tin đồ nhập cảng dù bệ rạc thế nào chăng nữa, vẩn hơn hàng VN. Chỉ có các gian hàng trái cây, mứt bánh do các hiệu nổi tiếng xưa nay như Kinh đô, Đồng Khánh, Đức Phát.. thì không ai cạnh tranh, nên bán vẩn chạy dù giá phải hạ hơn năm ngoái. Về Thiệp chúc giáng sinh hay tết, món hàng được ưa chuộng vẫn là hàng của Tàu vì giá rẻ, in đẹp hơn nữa bên trong có nhạc giáng sinh hay nhạc tết.

Mấy năm nay, tại VN có một món hàng đã trở nên thời thượng, đó là lịch nhiều tờ treo tường, trong có in phong cảnh hay hình các hoa hậu, người mẫu hoặc các nam nữ ca sỉ nổi tiếng cũng như những cầu thủ bóng tròn được ưa chuộng. Phong trào in lịch tết gần như trăm hoa đua nỡ, kỹ thuật càng ngày càng tinh xảo, đẹp đẻ. Thế nhưng khách vào chỉ để nhìn chứ ít mua, vì phần lớn ai cũng có lịch tặng của cơ quan, xí nghiệp, đại lý, trường học.. treo đầy nhà, nên mua làm gì dù giá lịch rất rẽ.

Về quần áo tết kể cả đồ mặc lạnh, các sạp tiệm bán đồ mới cũng điêu đứng vì các điểm bán đồ củ mọc ra như nấm, gần như nơi nào cũng có tại Sài Gòn. Thời buổi gạo châu củi quế này, đâu phải ai cũng là cán bộ nhà nước hay thân nhân của Việt kiều có tiền rừng bạc bể để hiên ngang vào các hiệu buôn sang trọng mua sắm các loại mẫu mả thời trang có giá cả hơn tiền lương vài tháng của giới công nhân lao động.

Do trên thiên hạ ào ào đi sắm tết ở những điểm bán đồ củ, được các tay buôn lậu tải về từ biên giới Việt-Miên. Đồ tuy mang tiếng xài rồi, nhưng phần lớn còn rất tốt, thậm chí nhiều thứ đẹp và hợp thời trang hơn đồ mới tại các cửa hàng. Có một điều bất nhẫn nhất là trong các phiên chợ tết vừa qua, người buôn cũng như kẻ bán ê chề thấy rõ, vì đất nước VN không biết sao liên tiếp bao nhiêu năm cứ bị thiên tai, bão lụt hằng hằng.

Khi tai nạn qua thì tết lại đến, mùa nông, mùa biển mới bắt đầu, thì thử hỏi tiền bạc đâu mà mua sắm như mọi năm trước, cho nên chợ tết vẩn đông người đi coi, hơn là kẽ đi sắm. Trong cái khốn cùng của dân nghèo, nhà nước ta lại bày ra cái phiên chợ bất động sản tại Sài Gòn, để môi giới bán nhà ăn bách phân.

Câu chuyện trào phúng tréo cẳng ngỏng, khiến nhớ lại cái sự nợ đòi, réo nợ vào lúc cuối năm, nên :’ Khôn ngoan đến cửa quan mới biết, giàu có ngày ba mươi mới hay “.Tục đòi nợ tết xưa nay đã làm khốn đốn bao nhiêu kẻ bất hạnh, trong đó có không ít người giả sang, giàu dỏm. Ngày nay dưới thiên đường xả nghĩa, con người cũng văn minh hơn, nên vào lúc cuối năm, những ông bà nhà giàu nếu lở thiếu nợ, thì gần đến tết, cả nhà lại đi du lịch để đón giao thừa và chơi xuân tại Vũng Tàu, Nha Trang, Đà Lạt.. ra tết lại về, thế là hòa cà làng, vì theo tập quán của ta, nợ ra năm thành nợ củ, nên từ từ sẽ trả.

Ở làng quê xưa, thường thấy một hình ảnh đặc biệt, không biết nay có còn hay không, là hoạt cảnh đêm trừ tịch, trước lúc giao thừa, nhiều chủ nợ cầm đèn, vác gậy xông xáo khắp xóm làng để nòi nợ. Theo sau là bầy con nít và đàn chó sủa vang dội đất trời. Nhưng chuyện này, chắc chắn là có, đó là cảnh của những kẽ bất hạnh, không cửa nhà, phải yên lặng nép mình bên hè phố, trong bóng tối đêm ba mươi, khi nhà nhà đã cài chặt then cửa , sửa soạn đón năm mới trong hạnh phúc gia đình.

Xuân tới rồi lại qua và cứ thế mà quanh quẩn trong ngõ đời, khiến cho nhân thế mỏi mòn mong đợi từ lúc tuổi thơ cho tới khi bạc tóc vẩn chờ. Thật vậy, nhờ có xuân tết, con người mới yêu đời và chịu đựng được tất cả các cảnh ngộ éo le, chỉ vì hy vọng thế nào mùa xuân cũng mang lại hạnh phúc cho họ. Trong dịp tết, bất cứ ở đâu, có lẽ đêm giao thừa là giờ phút thiêng liêng nhất trong năm, nhất là đối với trẻ con trong mọi gia đình, được dịp ăn ngon, mặc quần áo mới, có tiền lì xì. Đối với người lớn, đây là thời gian được sum họp dưới mái gia đnh, được tịnh tâm tính sổ lại cụôc đời trong quảng thời gian qua.

Cũng từ đó riêng mình bâng khuâng chạnh nhớ những vui buồn mất được, ôn lại những gương mặt thân quen đây đó, còn hiện hữu hay theo năm tháng đi vào ngỏ khuất của đời. Tất cả rồi ra cũng là nỗi buồn vui chôn kín trong đáy huyệt, có mấy ai dám thố lộ. Bởi vậy, trong dịp tết phần lớn nhân loại thích làm to chuyện, thật ra đó cũng là hình thức mượn đám đông để cho ta theo đời mà vui.